پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,623 |
| تعداد مقالات | 71,548 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,911,348 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,960,108 |
تحلیل موانع توسعه اجتماعی-اقتصادی ایران در دوره حکومت پهلوی دوم (با تأکید بر تئوری توسعه ابن خلدون) | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 16، فروردین 1398، صفحه 167-195 اصل مقاله (592.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2019.72133 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه شفعتی* ؛ محبوبه بابایی | ||
| دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله سعی شد، با رویکرد ابن خلدون، موانع توسعه در دوران پهلوی دوم مورد تبیین قرار گیرد. از نگاه ابن خلدون، عواملی ازجمله مردم، مقامات سیاسی، باورها، ثروت یا ذخیره منابع، توسعه و عدالت به گونه ای گردشی و مستقل به یکدیگر پیوند دارند، هریک دیگری را تحت تاثیر قرار می دهد و زمینه را برای تحول مثبت یا منفی فراهم می آورد. با توجه به این که در دوران پهلوی دوم برخی از مولفه ها مثل ثروت که عبارت بود از پول نفت و کمک های خارجی به عنوان عناصر سازنده، قابلیت تاثیرگذاری مثبتی بر توسعه را دارا بود، اما، این عوامل باعث وابستگی بیشتر عناصر رسمی به دولت شد و آنها به جای تاثیر گذار بودند، تابع نظام سیاسی شدند و گروه های غیر رسمی وظایف آنها را انجام می دادند و مهم ترین اثرات سلطه گروه های غیر رسمی، به وجود آمدن زمینه بی اعتنایی به نظم و قانون است. که زمینه برای دوری از تحول مثبت فراهم می شود. و از سوی دیگر بهبود وضعیت پولی، زمینه را برای مستبد شدن محمدرضاشاه در اواخر دوران حکومت او فراهم آورد . این در حالی است که، دولت خوب ازنظر ابن خلدون نه به صورت یک دولت مداخله گر و نه یک دولت دیکتاتوری تصور می شود. پس تاثیری که متغیرهای پیشتاز در توسعه در دیگر متغیرها داشته اند، تاثیر منفی بوده است، نه تأثیر گردشی در راستای توسعه. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلید واژه ها: ابن خلدون؛ پهلوی دوم؛ توسعه؛ دولت؛ برنامه های توسعه | ||
| مراجع | ||
|
منابع
- ابن‌خلدون، عبدالرحمن (1382)، مقدمه ابن‌خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، ج 1، تهران: علمی _ فرهنگی.
- اطهری، سیدحسین؛ حسینی گاج، موسی الرضا (۱۳۹۱)، «کالبد شکافی زوال و انحطاط سیاسی از دیدگاه ابن خلدون و ماکیاولی»، مجله دانش سیاسی و بین الملل، سال اول، ش 3، پاییز 1391: ۲۲-۱
- ازغندی، علیرضا (۱۳۸۳)، روابط خارجی ایران 1357-1320، تهران: نشر قومس.
- ازغنـدی، علیرضا ( 1382)، تـاریخ تحـولات سیاسـی و اجتمـاعی ایران 1357-1320، ج 2 ، تهران: سمت.
- اخوان، حمید (۱۳۷۸)، «ابن خلدون و حدود دخالت دولت در اقتصاد مقایسه‌ای با آرای آدام اسمیت»، برنامهریزی و بودجه، ش ۴۶ و ۴۷.
- بشیریه، حسین (1393)، زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران، ترجمه علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر.
- بشیریه، حسین (1372)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- بشـیریه ، حسین (1378)، جامعۀ مدنی و توسعۀ سیاسـی در ایران؛ گفتارهایی در جامعه‌شناسی سیاسی، تهران؛ ناشر علوم و نوین
- پارسا، داوود (1373)، «روند پشتیبانی دولت از صنایع در ایرا ن»، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، ش 82و81، 89-83
ـ توسلی، غلامعباس (1379)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، ج 7، تهران: سمت.
- جمشیدیها، غلامرضا (۱۳۸۳)، «پژوهشی دربارة نقش و جایگاه انسان در تئوری توسعة اجتماعی ابن خلدون»، فصلنامة جمعیت:شماره ۴۸-۴۷.صص 159-140
- حمید، حمید (۱۳۷۲)، جامعه و دولت در فلسفه سیاسی ابن خلدون، مجله ایران شناسی، پاییز 1372 - ش 19: 542 -561.
- خلیلی تیرتاشی، نصرالله (۱۳۸۳)، ابن خلدون و علم عمران، مجله معرفت، شماره80 : 29- 35.
- خدیوی، غلامرضا (۱۳۸۷)، «نگاهی به تحولات اجتماعی ایران از منظر نظریۀ دوری ابن خلدون»، فصلنامه تخصصی فقه و تاریخ تمدن، سال پنجم، ش 8: صص 100-75
- دهقان‌نژاد، مرتضی (۱۳۸۳)، «تحلیل سقوط قاجاریه با رویکردی به نظریه انحطاط دولت ابن خلدون»، مجله دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی (دانشگاه اصفهان)، بهار و تابستان 1383 - ش 36 و 37: 81 -96.
- زاهدی، محمدجواد (1384)، توسعه و نابرابری، تهران: انتشارات مازیار.
- شاهدی، مظفر (1387)، سه حزب، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- فوران، جان (۱۳۷۷)، «تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی»، ترجمه احمد تدین، تهران: رسا.
- قدیری فرکوش، ربابه (۱۳۸۲)، «برقراری دوبارۀ روابط ایران و انگلیس پس از کودتای ۲۸ مرداد»، مجله تاریخ روابط خارجی، تابستان ۱۳۸۲، ش ۱۵: ۲۴۹-۲۸۰.
- کرونولوژی یکصد و هجده ساله نفت ایران، ۱۳۵۲، بررسی‌های تاریخی شماره ۱، ۲ و 8:صص 378-375.
-گازیوروسکی ، مارک (۱۳۷۱)، دیپلماسی آمریکا و شاه، ترجمه جمشید زنگنه، تهران: رسا: 250.
- گراهام، رابرت (۱۳۵۸)، ایران سراب قدرت، ترجمه فیروز فیروز نیا، تهران: سحاب کتاب.
- میرترابی، سعید،(۱۳۹۳)، «شرکت‌های چند ملیتی نوظهور و توسعۀ جنوب»، مجلۀ علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج: ۷-۳۴.
- موحد، محمدعلی (۱۳۳۶)، «تئوری دولت از نظر ابن خلدون»، مجله کانون وکلا، مرداد و شهریور 1336 - ش 54: 87 تا 94.
- معماریان، جهانداد (۱۳۸۳)، «ظهور و افول تمدن‌ها/ سیری در آرای ابن خلدون»، مجله ضمیمه خردنامه همشهری، 16 دی 1383، ش 38: 7.
- متقی، ابراهیم (۱۳۸۲)، «عملیات پیش دستی کننده تصاعد بحران در خاورمیانه»، مطالعات دفاعی و امنیتی، ش ۳۷و ۳۶: ۱۴۰-۱۶۵.
- نقدی، اسدالله؛ حصاری، محمدجواد (۱۳۹۱)، «علل توسعه نیافتگی ایران براساس تحلیل محتوای آثار منتشر شده در این زمینه»، مجله مطالعات جامعه‌شناسی ایران، ش ۴، بهار ۱۳۹۱: ۹۵-۱۱۶
- نجاتی، غلامرضـا (۱۳۷۱)، تاریخ بیست و پنج ساله ایـران، ج 2، تهران: رسا.
- نورث، داگلاس( 1377)، نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی، ترجمه محمدرضا معینی، تهران: سازمان مدیریت و برنامهریزی، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
- لاریجانی، مهسا؛ لاریجانی، مهدیه (۱۳۹۲)، «مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون»، دوفصلنامه علمی پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، دوره ۵، ش ۹، پاییز و زمستان ۱۳۹۲: ۱۴۵-۱۶۴.
- Chapra, m. Umer (2008), "Ibn khaldun’s theory of development: does it help explain the low performance of the present-day muslim world?", The journal of socio-economics, NO. 37: 836–863. - Graham, Robert ( 1979 ), Iran: The Illusion of power, New York: St. Martins. -ROSS, By MICHAEL L (2001)," DOESOIL HINDER DEMOCRACY?", World Politics, Vol. 53, No. 3 (Apr., 2001): 325-361 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 927 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 716 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب