تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,542 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,655 |
بررسی تاریخی نظریۀ بخشیدن خمس توسط امامان شیعه (11 تا 329 ه.ق) | ||
مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
مقاله 2، دوره 15، شماره 2، تیر 1398، صفحه 187-211 اصل مقاله (558.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2018.238425.1007764 | ||
نویسندگان | ||
محمدسعید نجاتی1؛ اصغر منتظرالقائم* 2؛ محدعلی چلونگر2 | ||
1استادیار، پژوهشکدۀ حج و زیارت، قم، ایران | ||
2استاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
در این مقاله، برای نقد باور برخی در زمینۀ بخشش خمس توسط امامان شیعه، پس از دستهبندی و اعتبارسنجی گزارشهای این بخشش به ترتیب هر امام، شرایطی که موجب بروز این پدیده در عصر امام بوده، بررسی شده است. در ادامه، شواهد تاریخی دیگری نیز تبیین خواهد شد که مردود بودن این باور را اثبات میکنند. شواهدی چون باور جایگزینی خمس بهجای زکات برای خویشان پیامبر(ص)، وجود روایات تثبیتکنندۀ خمس از امامانی که روایات تحلیل از آنان نقل شده است. همچنین تشکیل و حمایت شبکۀ گسترۀ وکالت با مجموعۀ وظایفی، از جمله جمعآوری خمس توسط امامان بعدی، از قراین دیگری است که دیدگاه تاریخی حلال شمردن مطلق خمس را رد میکند؛ بنابراین به نظر میرسد در کنار قاعدۀ عمومی بخشیدن خمس، دربارۀ خمسی که در اموال منتقلشده طی معاملات مختلف به شیعیان، از غیر آنان وجود دارد، شرایط سیاسی، اجتماعی و امنیتی برخی از امامان، سبب آن شده است که شیعیان بر اساس چنین روایاتی بهطور موقت از پرداخت خمس مازاد داراییهای خود معاف شوند. این معافیت در برخی موارد، با توجه به شرایط افراد خاصی که به اینمنظور مراجعه میکردند، رخ داده و هرگز برای همگان و در همۀ زمانها عمومیت نداشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
امامان شیعه؛ بخشیدن خمس خمس؛ سهم ذیالقربی | ||
مراجع | ||
12. ابن عبدربه، احمدبن محمد الأندلسی (1404 ق). العقد الفرید، چ اول، بیروت: دارالکتب العلمیة.
27. ذهبی، شمسالدین محمد (1413 ق). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق: عمر عبدالسلام تدمری، چ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
61. نجاتی، محمد سعید (1394). بررسی رویکردهای سیاسی و معنوی امامت شیعه در زندگی امام کاظم(ع)، مجلۀ علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام، شمارۀ 61.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 936 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 555 |