تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,508 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,128,351 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,876 |
تحلیل دانش بومی و ابتکارات محلی سازگار در مدیریت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزیر) | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
مقاله 5، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1397، صفحه 99-121 اصل مقاله (1.34 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2019.71600 | ||
نویسندگان | ||
مریم برزگر1؛ مهدی قربانی* 2؛ علیرضا حسن زاده3؛ عبدالواحد حسینی گزیر4 | ||
1کارشناس ارشد، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
3استادیار، پژوهشکدۀ مردمشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. | ||
4کارشناس ارشد،گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
امروزه دستیابی به برنامه مدیریت منابع آب به یک هدف حیاتی تبدیلشده است؛ یکی از راهکارهای دستیابی به این هدف، توجه کافی به دانش بومی و ابتکارات محلی سازگار با شرایط محیطی است. مردم بومی از تواناییهای خاصی در خصوص شناخت و نحوۀ استفاده از تجارب برخوردارند؛ این دانش از تأثیر متقابل بین جامعه و محیط سرچشمه گرفته و طی نسلها انتقالیافته است. بر این اساس در این پژوهش سعی شد به معرفی و تبیین جایگاه دانش بومی و ابتکارات محلی در مدیریت عرفی منابع آب دشت گزیر پرداخته شود. ابتکارات محلی در مدیریت آب فعالیت دسته جمعی خاصی است که کمک و مشوق خارجی ندارد و هدف آن کنترل آبهای زیرزمینی و سطحی است. این پژوهش کیفی و روش آن پیمایشی است. اطلاعات موردنیاز تحقیق با استفاده از مشاهدۀ مستقیم، مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبه با 173 کشاورز مطلع جمعآوری شده است. نتایج نشان داد؛ که سازههای بومی مَقسَم، عَلْگَه، بَند، چاه نُزوْ، یُوْرَد، عَلْ، بُرکُوْ در این منطقه نقش بسزایی در حفاظت و مدیریت منابع آبوخاک دارند و از نظر بهرهوری و تطابق با شرایط اقلیمی و فرهنگی از سازگاری بالایی برخوردار هستند. همچنین با توجه به اینکه منبع آب کشاورزی دشت گزیر بهویژه نخلستانها، از بارندگی تأمین میشود؛ این سازهها نقش بسزایی در رعایت حقآبۀ بهرهبرداران این دشت دارند. بنابراین به اشتراک گذاشتن دانش اکولوژیک بومی در منابع طبیعی بهعنوان یک سازوکار اجتماعی، میتواند نقش مهمی در ارتقاء ظرفیت سازگاری سیستمهای اجتماعی- اکولوژیک در مقابله با کمآبی ایفا کند. | ||
کلیدواژهها | ||
ابتکارات محلی؛ دانش بومی؛ سازگاری؛ عَلْگَه؛ مدیریت منابع آب؛ مَقسَم | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 705 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,273 |