تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,511,895 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,774,450 |
سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال منازعات خاورمیانه پس از بهار عربی (2018-2011) | ||
سیاستگذاری عمومی | ||
مقاله 8، دوره 5، شماره 1، 1398، صفحه 167-194 اصل مقاله (818.48 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ppolicy.2019.71580 | ||
نویسندگان | ||
سید امیر نیاکوئی* 1؛ سعید پیرمحمدی2 | ||
1دانشیار علوم سیاسی دانشگاه گیلان | ||
2دانشجوی دکتری روابط بینالملل دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
به دنبال وقوع شورشها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانههایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، بهسرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش میکند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی موردی تحولات بحرین، عراق، یمن و سوریه مبادرت نماید. در عین حال، میکوشد تا نسخهای تجویزی برای بهبود سیاستگذاری امنیتی ایران ارائه دهد. بر این مبنا، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال تحولات اخیر خاورمیانه از چه ماهیت و مختصاتی برخوردار بوده و چنین رویکردی از منظر آسیبشناختی چه پیامدهایی را بهدنبال خواهد داشت؟ بهمنظور پاسخ به این پرسش و دستیابی به اهداف پژوهش با بهرهگیری از مفهوم امنیت جامع و لحاظ نمودن مقدورات ملی و گفتمان امنیتی غالب در منطقة خاورمیانه تلاش میشود تا تبیینی تئوریک از پیامدهای سیاست منطقهای ایران ارائه گردد. یافتههای مقاله نشان میدهد که سیاستگذاری امنیتی ایران پس از تحولات اخیر خاورمیانه مبتنی بر حفظ و گسترش نفوذ منطقهای بوده و برای این منظور طیف متنوعی از سازوکارهای دیپلماتیک، نظامی- مستشاری، سیاسی و اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز نیز به روش اسنادی-کتابخانهای گردآوری خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
سیاستگذاری امنیتی؛ ایران؛ خاورمیانه؛ بیداری عربی؛ امنیت جامع | ||
مراجع | ||
1- اودم، دبلیو (1392)، سیاستگذاری امنیت ملی: تصمیمگیری دربارة موضوعهای دفاعی، در شولتز، گادسون و کوئیستر، رویکردهای جدید در مطالعات امنیتی، ترجمة محمدعلی متقینژاد، جلد دوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 2- اسدی، علیاکبر (1390الف)، رفتارشناسی بازیگران تحولات یمن، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال دوازدهم، شماره 45. 3- اسدی، علیاکبر (1390ب)، تحولات بحرین: ریشهها و بازیگران، معاونت سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک، گزارش راهبردی، شمارة 354. 4- آدمی، علی (1391)، بحران بحرین و امنیت منطقهای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامة راهبرد، سال بیستویکم، شماره 62. 5- آدمی، علی، موسوی، محمدرضا، حسینعلی (1391)، تحولات انقلابی بحرین و تعارضات مذهبی و ژئوپلیتیکی ایران و عربستان سعودی، فصلنامة تحقیقات سیاسی بینالمللی، شماره 10. 6- آزاد، امیرحامد و ابراهیمیفر، طاهره (1397)، تأثیر ساختار نظامی سوریه بر سیاستگذاری امنیتی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 4، شماره 2. 7- برزگر، کیهان (1393)، تحولات عراق و امنیت ملی ایران، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه. 8- برزگر، کیهان (1394)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه، تهران: مرکز آموزش و پژوهشهای وزارت امور خارجه. 9- بوزان، باری و ویور، الی (1388)، مناطق و قدرتها: ساختار امنیت بینالملل، ترجمة رحمن قهرمانپور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 10- پورسعید، فرزاد و شاپوری، مهدی (1397)، دولت ترامپ و شورویسازی جمهوری اسلامی ایران؛ چرایی و چگونگی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستویکم، شماره 81. 11- جعفری، محمدعلی (3/9/1396)، ایران به یمن کمک مستشاری میکند، خبرگزاری تسنیم، https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/09/03/1582560. 12- خاکپور، محمد (13/2/1396)، مستشاران بیشتری به سوریه اعزام میشوند، سایت خبری تحلیلی الوقت، http://alwaght.com/fa/News/96204. 13- خبرگزاری فارس (۵/۱۱/1390)، فرمایشات رهبر بزرگ مرهمی بر زخم مردم بحرین بود، https://www.farsnews.com/news/13901115000112. 14- خبرگزاری فارس (1/9/1397)، حمایت معنوی خود را از مردم مظلوم و مسلمان یمن آشکارا اعلام میکنیم، https://www.farsnews.com/news/13970901000088. 15- دهشیری، محمدرضا، معبودی، فرشته (1396)، ارزیابی راهبرد جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال پنجم، شماره 19. 16- دهقانیفیروزآبادی، سیدجلال (1388)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات سمت. 17- دیپلماسی ایرانی (25/5/1390)، نامه ایران به سازمان ملل درباره بحرین، http://irdiplomacy.ir/fa/news/15487/ 18- رضوینژاد، سیدامین و ملکمحمدی، حمیدرضا (1397)، درآمدی تحلیلی بر مسئلهشناسی در سیاستگذاری امنیتی، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 8، شماره 27. 19- رمضانی، روحالله (1380)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمة علیرضا طیب، تهران: نشر نی. 20- روحانی، حسن (1/5/1397)، سخنرانی در همایش رؤسای نمایندگیهای ایران در خارج از کشور، روزنامه وطن امروز، شماره 2492. 21- زیباکلام، صادق و عبداللهپور، محمدرضا (1388)، بررسی نقش همگرایی کردها و شیعیان عراق در موفقیت سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال عراق، فصلنامه سیاست، دوره 39، شماره 4. 22- سعیدی، علی (1394)، مرزهای ایران به مدیترانه و بابالمندب رسیده است، سایت فرارو، https://fararu.com/fa/news/253893. 23- سلامی، حسین (7/10/1393)، انصارالله یمن مشابه حزبالله لبنان است، مشرقنیوز، https://www.mashreghnews.ir/news/374935. 24- فارن پالیسی (1396)، حملات دامنهدار سایبری در خلیج فارس، ترجمة دیپلماسی ایرانی. 25- فرزادیپور، شمسالدین (3/6/1397)، ناگفتههایی از همکاری سپاه و نیروی هوایی عراق در مقابله با داعش/ایلیوشینهای سپاه بر فراز فوعه و کفریا، شبکه العالم. 26- فریدون، حسین و قوام، عبدالعلی (1397)، عوامل مؤثر بر گفتمان اعتدال در سیاستگذاری عمومی، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 4، شماره 1. 27- قاآنی، اسماعیل (2/3/1394)، دشمنان حریف مبارزان یمنی نیستند، مشرقنیوز، https://www.mashreghnews.ir/news/419987. 28- لیری، پل (1394)، درسهای حزبالله برای انصارالله، ترجمة علی عطاران، دیپلماسی ایرانی، http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1948817. 29- مجیدی، حسن، مرتضی کاظمیدینان (1395)، راهبرد جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات بحرین از منظر نظریه سازهانگاری، فصلنامه شیعهشناسی، سال چهاردهم، شماره 56. 30- مسجدی، ایرج (21/8/1397)، کمکهایمان به عراق در در زمینه فناوری، لجستیک، آموزش و مستشاری ادامه مییابد، خبرگزاری ایسنا، https://www.isna.ir/news/97082110099. 31- مسجدی، ایرج (10/10/1397)، هیچکدام از مشاوران نظامی ایران در عراق حضور ندارد، سایت خبری تحلیلی الوقت، http://alwaght.com/fa/News/146901/. 32- نیاکویی، سیدامیر و سجاد مرادی (1394)، رقابت قدرتهای منطقهای در عراق، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شمارة اول. 33- مشیرزاده، حمیرا (1396)، آسیبشناسی سیاستگذاری خارجی: مبانی نظری، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره سوم، شماره 1. 34- مصلینژاد، عباس (1393)، سیاستگذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 35- مصلینژاد، عباس (1394)، سیاستگذاری راهبردی در مدیریت بحران امنیتی یمن، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، شمارة 3. 36- یورونیوز، (2018)، جدایی مقتدی صدر از ایران؛ چرا و چگونه؟، .https://fa.euronews.com/2018/05/17/
37- Al-Khoei, Hayder (2013), Iraq: Sunni resurgence feeds Maliki’s fears, in: Julien Barnes-Dacey and Daniel Levy, The Regional Struggle for Syria, European Council on Foreign Relations (ECFR). 38- Badawi, Tamer (2018), Iran’s Economic Leverage in Iraq, Washington, DC, Carnegie Endowment for International Peace. 39- Daniel Byman, Shahram Chubin, Anoushiravan Ehteshami, Jerrold D. Green (2001), Iran's Security Policy in the Post-Revolutionary Era, RAND Corporation. 40- Coffey, Luke (2018) Bab el-Mandeb: The U.S. Ignores the Most Dangerous Strait in the World at Its Peril, The National Interest, June. 41- Goodarzi, Jubin (2013), Iran: Syria as the first line of defence, in: Julien Barnes-Dacey and Daniel Levy, The Regional Struggle for Syria, European Council on Foreign Relations (ECFR). 42- Hollingshead, Emmet (2018), Iran’s New Interventionism: Reconceptualizing Proxy Warfare in the Post-Arab Spring Middle East, Political Science Honors Projects, 75. 43- Juneau, Thomas (2016), Iran’s policy towards the Houthis in Yemen: A limited return on a modest investment, International Affairs, Vol. 92, No. 3. 44- Katzman, Kenneth (2012), Bahrain: Reform, Security, and U.S. Policy, Congressional Research Service Report. 45- Katzman, Kenneth (2016), Iran’s Foreign Policy, Congressional Research Service Report. 46- Katzman, Kenneth (2018), Iran’s Foreign and Defense Policies, Congressional Research Service Report. 47- Kendall, Elisabeth (2017), Iran's Fingerprints in Yemen: Real or Imagined? Atlantic Council, Oct 18. 48- Kissinger, (2014), Henry Kissinger's Thoughts On The Islamic State, Ukraine And 'World Order', National Public Radio. 49- McInnis, Matthew (2017), The Future of Iran’s Security Policy, American Enterprise Institute (AEI). 50- Milani, Mohsen (2015(, Iran's Game in Yemen; Why Tehran Isn't to Blame for the Civil War, Foreign Affairs, April 19. 51- Rivera, Jason (2015), Iran’s Involvement in Bahrain: A Battleground as Part of the Islamic Regime’s Larger Existential Conflict, in: Small Wars Journal, https://smallwarsjournal.com/jrnl/art/iran-involvement-in-bahrain. 52- Sharp, Jeremy M. (2018), Yemen: Civil War and Regional Intervention, Congressional Research Service Report. 53- Smyth, Phillip (2018), Iranian Militias in Iraq's Parliament: Political Outcomes and U.S. Response, The Washington Institute, Policy Analysis. 54- Tapia Valdes, J.A (1982), A Typology of National Security Policies, Yale Journal of International Law, Vol. 9, No. 1. 55- The State Department, (2018), Outlaw Regime: A Chronicle of Iran’s Destructive Activities, available at: https://www.state.gov/documents/organization/286410.pdf. 56- The White House (2018), National Strategy for Counterterrorism, available at: https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2018/10/NSCT.pdf. 57- The White House, (2017), President Donald J. Trump’s New Strategy on Iran, Fact Sheets, October 13. 58- Zittoun, Philippe (2014), The political process of Policymaking, A pragmatic approach to Public Policy, Palgrave-McMillan. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 732 |