![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,699,534 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,933,564 |
تجزیهوتحلیل دو الگوی نظریهگرا و عملگرای دموکراسی در ایران | ||
فصلنامه سیاست | ||
مقاله 10، دوره 49، شماره 1، خرداد 1398، صفحه 167-186 اصل مقاله (265.28 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2018.220670.1006955 | ||
نویسندگان | ||
علی علی حسینی* 1؛ زهره مرندی2 | ||
1استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان | ||
2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
موضوع مقالۀ حاضر، ارزیابی دموکراسی در ایران براساس دو الگوی نظریهگرا و عملگراست. در مباحث مربوط به دموکراسی، همواره از دو گونه پیگیری دموکراسی سخن به میان میآید. از یکسو برخی نظریهپردازان نهادهای دموکراتیک و دموکراسی در عرصۀ عمل را بر اندیشه و فرهنگ دموکراسی مقدم میدارند و از سوی دیگر، عدهای معتقدند که ابتدا باید فکر، فرهنگ و مبانی فلسفی دموکراسی در جامعه پیگیری شود و آنگاه درصدد تحقق دموکراسی در عرصۀ عمل و ایجاد نهادهای دموکراتیک بود. از اینرو، عدهای از اولویت فلسفه بر دموکراسی و برخی از تقدم دموکراسی بر فلسفه سخن میگویند. این مقاله درصدد است در بررسی دموکراسی در ایران، دو دیدگاه مذکور را ارزیابی کند و نشان دهد که کدامیک از این دو رویکرد به دموکراسی در ایران پیگیری شده است. از نظر روششناختی، این نوشتار تقابل «ذهن و عین» را از یک سو و تقابل «نظر و عمل» را از سوی دیگر مدنظر دارد. در واقع هر یک از دو الگوی دموکراسیخواهی، یکی از این دو مبنای روششناختی «اصالت ذهن یا اصالت عین» یا «نظریهگرایی و عملگرایی» را پذیرفته و براساس آن به تقدم یا تأخر هر یک از فلسفه یا دموکراسی رأی دادهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
انقلاب اسلامی؛ دموکراسی در ایران؛ عملگرا؛ مشروطه؛ نظریهگرا | ||
مراجع | ||
الف) فارسی 1.آبراهامیان، یرواند (1387). ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی ولیلایی، تهران: نشر نی. 2. آخوندزاده، میرزافتحعلی (1963). الفبای جدید و مکتوبات ترجمۀ حمید محمدزاده، باکو، نشریات فرهنگستان علوم. 3. ابوطالبی، مهدی (1386). «روشنفکران ایران و انهدام سازمان اجتماعی»، مصاحبه با علی میرسپاسی، مجلۀ بازتاب اندیشه، (93). 4. ارجمندی، طیبه (1389). «عملگرا اساس فلسفی دموکراسی»، تهران: ماهنامۀ زمانه، آبان ماه، (6). 5. ارمه، گی (1376). فرهنگ و دموکراسی، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، چ اول، تهران: ققنوس. 6. افروغ، عماد (1379). فرهنگشناسی و حقوق فرهنگی، تهران: مؤسسۀ فرهنگ و دانش. 7. الگار، حامد (1369). میرزاملکم خان، ترجمه جهانگیر عظیما، تهران: شرکت سهامی انتشار. 8. باقی، عمادالدین (2004). «مصاحبه پیرامون دمکراسیخواهی و جامعه بیهنجار و پرالتهاب ایران»، گفتوگو با رادیو آلمان. 9. بشیریه، حسین (1382). آموزش دانش سیاسی؛ مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی، چ سوم، تهران، نگاه معاصر. 10. برگر، پیتر؛ و توماس لوکمان (1375) ساخت اجتماعی واقعیت (رسالهای در جامعهشناسی شناخت)، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: علمی فرهنگی. 11. بهرامپور، شعبانعلی (1383). «ضرورت تجدید نظر در سیاستگذاری رسانهای و مطبوعاتی»، تهران: فصلنامۀ رسانه،15(2). 12.تاجیک، محمدرضا؛ و محمد روزخوش (1387). «بررسی نهمین دورۀ ریاستجمهوری ایران از منظر تحلیل گفتمان»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، (61). 13. تافلر، آلوین (1368). موج سوم، ترجمۀ شهین دخت خوارزمی، چ چهارم، تهران: نشر نو. 14. توسلی، غلامعباس؛ و یارمحمد توسکی، مریم (1387). «تحلیل جایگاه نظریۀ انحطاط اندیشۀ سیاسی در فضای روشنفکری ایران معاصر از منظر سید جواد طباطبایی»، پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، 2 (3). 15. جلاییپور حمیدرضا؛ و فولادیان، مجید (1387). « شرایط شکلگیری و افول رهبری کاریزمایی: مطالعۀ موردی دورۀ خاتمی (1376 – 1384)»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، 3 (4). 16.جیمز ویلیام (1370). عملگرا، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی. 17. خبرگزاری پارس، ایران نمونۀ خوب دموکراسی در دنیاست.8/3/1395، کدخبر: 369144. 18. داوری اردکانی، رضا ( 1383). «گسیختگی تاریخی و فرهنگی و تقدم سیاست بر فلسفه»، نامۀ فرهنگ، (52). 19. داوسون، ریچارد و دیگران (1382). جامعهشناسی، ترجمۀ مهدی جواهریفر، تهران: لاجورد. 20. رورتی، ریچارد (1385). اولویت دموکراسی بر فلسفه، ترجمۀ خشایار دیهیمی، چ دوم، تهران: طرح نو. 21. ----------- (1385). پیشامد، بازی، و همبستگی، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز. 22. ریترز، جورج (1379). نظریههای جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی. 23. ساجدی، امیر (1389). «موانع توسعۀ دموکراسی در خاورمیانه»، فصلنامۀ مطالعات سیاسی، 2 (8). 24. سارتر، ژان پل (1376). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمۀ مصطفی رحیمی، تهران: نیلوفر. 25. ساروخانی، باقر (1370). درآمدی بر دایرةالمعارف علوم اجتماعی،تهران: کیهان. 26. شفلر، اسرائیل (1366). چهار پراگماتیست، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران:نشر مرکز . 27. شومپیتر، جوزف (1375). کاپیتالیسم، سوسیالیسم و دموکراسی، ترجمۀ حسن منصور، تهران: مرکز. 28. طباطبایی، سید جواد (1372) درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران، تهران: کویر. 29. ----------- (1382). دیباچهای بر نظریۀ انحطاط در ایران، چ سوم، تهران: نگاه معاصر. 30. ----------- (1387). زوال اندیشۀ سیاسی در ایران، چ هشتم، تهران: کویر. 31. عالم، عبدالرحمن (1385). بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی. 32. علیحسینی، علی (1389). «عادتوارۀ هگلی و گذار از سنت در ایران معاصر»، فصلنامۀ رهیافتهای سیاسی و بینالمللی. 33.فولیکه، پل (1347). فلسفۀ عمومی یا مابعدالطبیعه، ترجمۀ یحیی مهدوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 34. فیرحی، داوود (1385). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران: نشر نی. 35. قاضیمرادی، حسن (1383). نوسازی سیاسی در عصر مشروطه، تهران: اختران. 36. قربانپور، فرشاد (1387). «غفلت آدمیت از دموکراسی: گفتوگو با علی میرسپاسی»، مجلۀ بخارا، فروردین و اردیبهشت، (65). 37. قوام، عبدالعلی(1389). چالشهای توسعۀ سیاسی، تهران: قومس. 38. کارموز، مرتضی (1381). «رورتی و منتقدانش»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه (64). 39. کاشی، محمدجواد (1379)جادوی گفتار: ذهنیت فرهنگی و نظام معنایی در انتخابات دوم خرداد، تهران: آینده پویان. 40. کاظمی، علیاصغر (بیتا). «دموکراسی و عملگرا»، مجلۀ سیاسی اقتصادی (107 و 108). 41. کالر، جاناتان (1390). فردینان دوسوسور، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: هرمس. 42. مجلۀ تایمز، مصاحبۀ اختصاصی با محمود احمدینژاد، 22/9/1385 43. ملکیان، مصطفی (1378). «مصاحبه اقتراح؛ سنت و تجدد در نظرخواهی از فرهیختۀ معاصر»، مجلۀ نقد و نظر، 5 (3 و4). 44. ---------- (1383). «اولویت فلسفه بر دموکراسی: نقدی بر مقالۀ اولویت دموکراسی بر فلسفه نوشتۀ ریچارد رورتی»، مجلۀ ناقد، خرداد و مرداد (3). 45.میرسپاسی علی (1381). دموکراسی یا حقیقت؛ رسالهای جامعهشناختی در باب روشنفکری ایرانی، تهران: طرح نو. 46. ---------- ( 1383). تأملی در مدرنیتۀ ایرانی، چ اول، تهران: طرح نو. 47.--------- -( 1386). روشنفکران ایران: روایتهای یأس و امید، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر توسعه. 48.---------- (1388). اخلاق در حوزۀ عمومی: تأملی در باب ارزشها و نهادهای دموکراتیک، تهران: نشر ثالث. 49. نصر، ولیرضا (بیتا). «عملگرا اسلامی: گفتگو با دکتر ولیرضا نصر»، خردنامه، 20(64). 50. نظری، علیاشرف (1388). گفتمان هویتی تجددگرایان ایرانی در انقلاب مشروطیت، مجلۀ سیاست، 4 (39). ب) خارجی 51 .Bourghani A (1991). The consarvatives misjudged, middle Aste report, Vol. 212 , NO 3.
52 .Gensler H ( 2004). Ethics, Routhledge, new York.
53.Milani M(1992). The transformation of velayati-efagih institution:from khomeini to khamenei, The muslim world, Vol.82 , No2.
54. Robertson D (1993). A Dictionary of Modern Politics, Europa Publications Ltd. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 633 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 512 |