سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,113,713
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,217,441
قاسمی, افسانه, روشنفکر, پیام, مهرابی, آرزو, فرجی, بردیا, وامقی, مروئه. (1398). ویژگی‌های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها: مطالعة ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه. , 8(1), 87-114. doi: 10.22059/jisr.2019.266463.755
افسانه قاسمی; پیام روشنفکر; آرزو مهرابی; بردیا فرجی; مروئه وامقی. "ویژگی‌های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها: مطالعة ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه". , 8, 1, 1398, 87-114. doi: 10.22059/jisr.2019.266463.755
قاسمی, افسانه, روشنفکر, پیام, مهرابی, آرزو, فرجی, بردیا, وامقی, مروئه. (1398). 'ویژگی‌های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها: مطالعة ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه', , 8(1), pp. 87-114. doi: 10.22059/jisr.2019.266463.755
قاسمی, افسانه, روشنفکر, پیام, مهرابی, آرزو, فرجی, بردیا, وامقی, مروئه. ویژگی‌های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها: مطالعة ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه. , 1398; 8(1): 87-114. doi: 10.22059/jisr.2019.266463.755

ویژگی‌های جمعیتی-اجتماعی کودکان خیابانی و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها: مطالعة ارزیابی سریع وضعیت در کرمانشاه

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 5، دوره 8، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 87-114    اصل مقاله (832.25 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2019.266463.755
نویسندگان
افسانه قاسمی1؛ پیام روشنفکر2؛ آرزو مهرابی3؛ بردیا فرجی4؛ مروئه وامقی* 5
1دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی دانشگاه الزهرا، تهران
2دکتری عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، استادیار پژوهش، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تهران
3دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
4کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه‌طباطبائی تهران
5روان‌پزشک، دانشیار پژوهش و رئیس مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی تهران
چکیده
کودکان خیابانی در شهر کرمانشاه مانند کودکان بسیاری از مراکز استان‌های کشور به کار و زندگی می‌پردازند. برای ایجاد هر تغییری در وضعیت این کودکان نخست باید به ارزیابی این وضعیت و عوامل مرتبط با خیابانی‌شدن آن‌ها پرداخت. در این پژوهش کمی و کیفی، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و کار کودکان خیابانی بررسی شده است. این پژوهش بخشی از مطالعة ارزیابی سریع در شش شهر کشور است که در سال 1395-1396 در دو فاز کیفی و کمی در شهر کرمانشاه انجام شد. در بخش کیفی با نمونه‌گیری هدفمند، 19 مصاحبة فردی با مطلعان کلیدی و 9 بحث گروهی با استفاده از پرسشنامه‌های نیمه‌ساختاریافته با کودکان خیابانی صورت گرفت. سپس در بخش کمی، پس از شناسایی 54 پاتوق خیابانی کار کودکان با استفاده از نمونه‌گیری زمان-مکان و پرسشنامه، اطلاعات 64 کودک خیابانی در پاتوق‌های کار کودکان در خیابان جمع‌آوری شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد کودکان خیابانی شهر کرمانشاه عمدتاً پسر (2/92 درصد) و از نظر ترکیب ملیتی-قومی همگی ایرانی هستند که به سه قوم لک، کولی و کرد تعلق دارند. اغلب کودکان خیابانی (3/81 درصد) نزد خانواده و بستگان زندگی می‌کنند. حدود نیمی از این والدین طلاق گرفته‌اند (6/26 درصد) یا یکی از آن‌ها فوت شده‌ است (28 درصد). پدران بیشتر این کودکان بی‌سواد (3/20 درصد) یا کم‌سواد (7/79 درصد) هستند و حدود 78 درصد آن‌ها بیکارند. اعتیاد از مشکلات شایع میان خانواده‌های این کودکان است و حدود 70 درصد پدران، مصرف‌کنندة فعلی یا قبلی مواد بوده‌اند. همچنین حدود 60 درصد کودکان تحصیل نمی‌کنند و بیشتر به مشاغل خرد مانند دست‌فروشی (86 درصد) می‌پردازند، اما حدود 36 درصد آنان به جمع‌آوری ضایعات مشغول‌اند. مهم‌ترین دلیل کارکردن کودکان، کمک به معیشت خانواده (70 درصد)، اجبار خانواده (68 درصد) و بی‌سرپرستی (14 درصد) است. این کودکان در معرض مشکلات متعددی در خیابان قرار دارند که شایع‌ترین آن تحمل سرما و گرمای شدید، گرسنگی و توهین و کتک‌خوردن از مأموران و مردم است. کودکان خیابانی کرمانشاه به خانواده‌هایی با شرایط بسیار نامطلوب اجتماعی-اقتصادی تعلق دارند. توجه به نیازهای اولیه و ضروری این خانواده‌ها و کاهش و کنترل وضعیت اعتیاد و بیکاری سرپرستان خانواده، برای کاهش کار کودکان در خیابان ضروری به‌نظر می‌رسد. به‌علاوه وجود مراکزی که کودکان در طول روز برای استفاده از غذای گرم و محافظت از سرما به آن مراجعه کنند، همچنین ممانعت از برخوردهای نامطلوب مأموران جمع‌آوری با کودکان از موارد لازم برای بهبود شرایط کودکان خیابانی است.
کلیدواژه‌ها
ارزیابی سریع وضعیت؛ ایران؛ کار کودک؛ کرمانشاه؛ کودکان خیابانی
مراجع
  • افشانی علیرضا و همکاران (1391)، «تحلیلی بر وضعیت کودکان خیابانی و کار در شهر اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 23: 85-102.
  • ایمانی، نفیسه و نرسیسانس، ایمیلیا (1391)، «مطالعة انسان‌شناسانة پدیدة کودکان کار خیابانی در شهر کرج»، مسائل اجتماعی ایران، دورة 3، شمارة 1: 7-32.
  • پاسدار، یحیی و همکاران (1393)، «بررسی وضعیت تغذیه‌ای کودکان کار در شهر کرمانشاه در سال 1391»، مجلة دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، شمارة 4: 604-612.
  • تبریزی، غلامرضا و همکاران (1392)، «بررسی وضعیت کودکان در سن تحصیل خیابانی شهر مشهد»، فصلنامة مددکاری اجتماعی، شمارة 6-7: 49-55.
  • حسینی، حسن (1384)، «وضعیت کودکان کار و خیابان در ایران»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 19: 155-173.
  • خبرگزاری مهر (1396)، مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه مطرح کرد: وجود 700 کودک کار و خیابانی در شهر کرمانشاه، https://mehrnews.com/news/3774172.
  • خیری حسن، محبوبه؛ خدابخشی کولایی آناهیتا و تقوایی داوود (1395)، «تفاوت پرخاشگری و اضطراب در کودکان کار با و بدون سوءاستفادة جنسی»، پرستاری کودکان، شمارة 2: 10-15.
  • کاظمی، سعید (1382)، فرار کودکان خیابانی پسر در سنین 7 تا 18 ساله شهرستان کرمانشاه در سال 1382، دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان کرمانشاه.
  • وامقی، مروئه و همکاران (1388)، «مرور نظام‌مند مطالعات کودکان خیابانی در دهة اخیر در ایران (فقر، عامل خطر خیابانی‌شدن کودکان)»، فصلنامة علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، شمارة 35: 337-378.
  • وامقی، مروئه و همکاران (1390)، «مرور نظام‌مند مطالعات کودکان خیابانی در دهة اخیر در ایران: عوامل خانوادگی مرتبط و پیامدها»، مسائل اجتماعی ایران، شمارة 1: 135-166.
  • وامقی، مروئه و همکاران (1392)، ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در شهر تهران، 1392 (علل و خطرهای کار کودکان خیابانی)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارة 1: 33-57.
    • Ahmad Khaniha A. et al. (2014), “Familial Characteristics Ofstreet Childrn in Iran”, Iran J Psychiatry Behav Sci, No. 2: 86-89. (In Persian)
    • Ali, M. et al. (2004),“Street Children in Pakistan: A Situational Analysis of Social Conditions and Nutritional Status”, Socialscience and Medicine,  No. 8: 1707-1717. (In Persian)
    • Aptekar, L. (1994), “Street Children in the Developing World: A Review of Their Condition”, Cross-Cultural Research, No. 28: 195–224. (In Persian)
    • Aptekar, L. (1988), “Colombian Street Cidldren: Their Mental Health and How They Can be Served”, International Journal of Mental Health,  No. 3: 81-104. (In Persian)
    • Consortium for Street Children. (2015), Consortium for Street Children Working Paper 2015, Do I Count if You Count Me? Available At: Https:// Streetinvest.Org/Sites/Default/Files/Files/CSC_Do%20I%20Count%20if%20You%20Count%20Me.Pdf
    • Kayiranga, G., and Mukashema, I. (2014), “Psychosocial Factor Of Being Street Children In Rwanda”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, No. 140: 522-527
    • Lemba, M. (2002), Rapid Assessment Of Street Children In Lusaka, Fountain Of Hope, FLAME, Jesus Cares Ministries, Lazarus Project, MAPODE (Movement of Community Action for the Prevention and Protection of Young People Against Poverty, Destitution, Disease And Exploitation), Zambia Red Cross Drop-In Centre, St. Lawrence Home of Hope, Mthunzi Center: University of Michigan.
    • Mert, K., and Kadıoğlu, H. (2014), “The Reasons why Children Work on the Streets: A Sample from Turkey”, Children and Youth Services Review, No. 44: 171-180.
    • Roncevic, N., Stojadinovic A.,andBatrnek-Antoni,c D. (2013), “ Street Children”, Srpski Arhiv Za CelokupLekarstvo, No. 11-12: 835-841.
    • University of California, San Francisco. (2014), Global Strategic Information, Toolbox for Conducting Integrated HIV Bio-Behavioral Surveillance (IBBS) in Key Populations.
    • Veale, A., and Donà, G. (2003), “Street Children and Political Violence: A Socio- Demographic Analysis of Street Children in Rwanda”, Child Abuse and Neglect, No. 3: 253-269.
    • Https://Isna.Ir/News/96072111349/.
    • Vameghi, M. et al. (2014), “The Socioeconomic Status of Street Children in Iran: A Systematic Review on Studies Over a Recent Decade”, Children Andsociety, No. 5: 352-365. (In Persian)
    • Vameghi, M. et al. (2014), “Disadvantages of Being a Street Child in Iran: A Systematic Review”, International Journal of Adolescence and Youth, No. 4: 521-535. (In Persian)
    • Zarezadeh, T. (2013),“Investigating the Status of the Street Children: Challenges Andopportunities”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, No. 84: 1431-1436. (In Persian)

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,381
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 754


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب