پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,232 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,190,211 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,021,297 |
بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه‌های 70، 80 و 90 | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1397، صفحه 95-125 اصل مقاله (469.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2019.259267.665627 | ||
| نویسندگان | ||
| سیاوش قلی پور* 1؛ جلیل کریمی2؛ حسین قاسمی3 | ||
| 1دانشگاه رازی، گروه جامعه شناسی | ||
| 2عضو هیأت علمی/دانشگاه رازی | ||
| 3کارشناسی ارشد | ||
| چکیده | ||
| این مقاله به بازنمایی شهر در سینمای ایران در دهه‌های 70، 80 و 90 می‌پردازد. رویکرد نظری پژوهش مبتنی بر دیدگاه راب شیلدز در باب «فضاسازی اجتماعی» است. روش تحقیق تحلیل محتوی کیفی است. 18 فیلم انتخاب و تحلیل شده‌اند. یافته ها نشان می‌دهد: در دهه 70 بشتر زمان فیلم‌ها به درون خانه محدود شده است. آن بخشی هم که در بیرون خانه است به ابعاد فیزیکی، جمعیتی، مهاجرت، حاشیه‌نشینی و مناطق فقیرنشین تقلیل داده شده است. حیات شهری در این دوره چنان کم نمایش داده می‌شود که اسطوره-مکان «جامعه بدون شهر» شکل می‌گیرد. در دهه 80 ساخت و سازهای انبوه، تغییرات گسترده و گسترش نامکانها در میان آثار سینمایی برجسته است. همچنین سویههای تاریک این تغییرات مانند قطبی‌شدن فضای شهر (فقیر/غنی) و آسیب‌های اجتماعی از قبیل فقر، بیکاری، اعتیاد، دختران فراری که در نهایت احساس یاس و سرخوردگی را در بین ساکنان شهر به وجود آورده است، اسطوره-مکان «سازندگی منفی و شهر سراب» را برساختند؛ در دهه 90 شهری بازنمایی می‌شود که پس از تغییرات و ساخت و سازهای گسترده‌ی دهه قبل اکنون به بن‌بست رسیده است. شهری که با ساختارهای عینی و متصلب خود در برابر ساکنانش قد علم می‌کند و آنها را به چالش می‌طلبد و در مقابل، ساکنان در برابر این ساختارها حالت انفعال در پیش می‌گیرند. مفهوم مرکزی بازنمایی شهر در این دهه «شهر متصلب و سوژه ناتوان» است. سرانجام، سینما با تاکید بر نماهای بسته و توجه به «خانه» کمتر تصویری از کلیت شهر ارائه می‌دهد و بر سویههای تاریک شهر متمرکز است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسطوره-مکان؛ بازنمایی؛ سینما؛ شهر؛ فضاسازی اجتماعی؛ هویت؛ نامکان | ||
| مراجع | ||
|
اجلالی و گوهری‌پور (1392)، بررسی تطبیقی تصویر شهر در سینمای موج نو ایران و فرانسه»، درنامه معماری و شهرسازی، دوره 6، شماره 12. اجلالی پرویز و گوهری‌پور، حامد (1394)، «تصویرهای شهر در فیلم‌های سینمای ایران: 1390-1309»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 22، شماره 68. الکساندر، نیل (1393)، «شهر غریب: بلفاستِ گوتیک»، ترجمۀ الهام گلپوش، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. اوژه، مارک (1387)، نامکانها، ترجمه منوچهر فرهومند، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی. بیات، آصف (1377)، سیاست‌های خیابانی: جنبش تهیدستان در ایران، ترجمۀ ؟؟؟؟، تهران: شیرازه. پالاسما، یوهانی (1388)، تجربه فضایی در معماری و سینما، ترجمه کتایون یوسفی و احسان خوشبخت، تهران، انتشارات حرفه هنرمند. بیانچینی، فرانکو (1393)، منظر ذهنی شهر، ترجمه محمدعلی ذکریایی، تهران: تیسا. حبیبی و همکاران (1394)، «خاطره شهر: بازخوانی سینماتوگرافیک شهر ایرانی دهه‌های 1350-1340»، تهران: انتشارات ناهید. راودراد, اعظم و بهارک محمودی، ۱۳۹۰، «تصویر شهر تهران در سینمای داستانی ایران (پس از انقلاب)» در فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 13، شماره 4. رضازاده و فرهمندیان (1389)، «انعکاس فضای شهری در سینمای نوین ایران»، در نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 2 شماره 42. ساوج، مایکل و وارد، آلن (1387)، جامعه شناسی شهر، ترجمه رضاابوالقاسمپور، تهران، انتشارات سمت. شیل، مارک و فیتزموریس، تونی (1391)، سینما و شهر فیلم و جوامع شهری در بستر جهانی، ترجمه میترا علویطلب و محمود اربابی، تهران، انتشارات روزنه. صدر، حمیدرضا (1380)، تاریخ سیاسی سینمای ایران، تهران، نشر نی. فریزبی، دیوید (1386)، گئورگ زیمل، ترجمه جواد گنجی، تهران، انتشارات گام نو. کاظمی، عباس و محمودی، بهارک (1388)، «پروبلماتیک مدرنیته شهری: تهران در سینمای قبل از انقلاب»، در مطالعات فرهنگی و ارتبتاطات، سال 4، شماره 12. لانگفورد، بری (1393)، «از خود بیگانه‌ها: منظرهای ذهنی شهرهای اروپا در سینمای دهه 1980 اروپا»، ترجمۀ مینا خراسانی‌فرد، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. ویلیامز، کیت (1393)، «دیدن آینده: رویکرد ضد آرمان‌شهری در آثار ولز و لانگ»، ترجمۀ جیران جلایر، در منظر ذهنیِ شهر، تهران: تیسا. هال، استوارت (1393)، فرهنگ، معنا و زندگی روزمره، ترجمۀ مجتبی گل‌محمدی، تهران: نی. مارشال، کاترین – راسمن، کرچمن(1381)، روشهای تحقیق کیفی، ترجمه علی پارسائیان ، سید محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی. مدنی‌پور، علی (1381)، تهران: ظهور یک کلانشهر، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
Frisby, D. & Featherstone, M (1997) Simmel on Culture, London: sage.
Lefebvre, H (1991), The Production of Space, Oxford, Blackwell.
Shields, R (1988), Images of Space and Place: A Comparative study, a thesis for Degree of Doctor of Philosophy: University of Sussex.
Shields, R (1991), Place on The Margins, Alternative Geography of Modernity, Routledge.
Steinert. Heinz (2003) Culture Industry, Polity Press, Cambridge, UK. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,609 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,025 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب