
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,222,712 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,052,856 |
شدود سهگانه در آثار مراغی و فرزندش عبدالعزیز | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 5، دوره 24، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 49-58 اصل مقاله (826.47 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2018.259747.615221 | ||
نویسنده | ||
سید حسین میثمی* | ||
مدیرگروه کارشناسی های ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی و اتنوموزیکولوژی پردیس فارابی دانشگاه هنر تهران | ||
چکیده | ||
موضوع این مقاله بررسی نمونه شَدّهای سهگانهی مطرح شده در آثار عبدالقادر مراغی و فرزندش عبدالعزیر است. شَدّ معانی مختلفی داشته که در آثار شخصیتهای مذکور به معنای کوک سازهای زهی از جمله عود بوده است. این کوکها برآیند نغمات اصلی تعدادی از ادوار نغمگی، یا کوکی برای اداوار ایقاعی بودهاند. هدف از شکلگیری این گونهها اتوس یا تأثیرگذاری بر مخاطبان از جمله گریه، خواب، خندادن و غیره بوده است. در این تحقیق انگیزهی شکلگیری شدود، ساختار و تداوم آنها مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی شدودی است که در شکلگیری شدود چهارگانهی صفوی نقش داشته، تا کنون مورد بررسی جدی قرار نگرفته است. روش تحقیق این مقاله توصیفی - تحلیلی است. درک زمانه از تأثرپذیری نظام ادواری دوران بازتابی از افکار قومی دوران بوده است. در این تأثیرگذاری رفتار اجرایی مجریان و مخاطبان، شرایط زمانی و مکانی شرط ضروری بوده است. شدود مذکور منحصر به تعداد برشمرده نبوده، حکایت از سیستم بازی در این زمینه داشته، از موسیقی آوازی و سازی بهره برده شده است. از منظر تخصصی این شدود با فاصلههای غیر همسان کوکها میشدهاند. گاه ساختار عملی ادوار نغمگی با ساختار نظری آنها همخوانی نداشته است. این شدود در دوران صفوی تغییرات کمّی و کیفی داشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
شَدّ؛ اصطخاب (کوک)؛ تأثیر مدها؛ تیموری؛ صفوی | ||
مراجع | ||
الارموی، صفیالدین عبدالمؤمن بن یوسف البغدادی (1380)، کتاب الأدوار فی الموسیقی، به اهتمام آریو رستمی، انتشارات میراث مکتوب، تهران. اسعدی، هومان (1380)، نکاتی دربارهی ذیلی بر مقالهی از مقام تا دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال سوم، شمارهی 12، صص 63 – 79. بینش، تقی (1371)، سه رسالهی فارسی در موسیقی موسیقی دانشنامهی علائی، موسیقی رسائل إخوان الصفا و کنزالتحف، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. پورجوادی، امیر حسین (1381)، در بیان علم موسیقی و دانستن شعبات او، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهارم، شمارهی 15، صص 49 – 70. خضرائی، بابک (1390)، مفهوم شَدّ و ارتباط آن با نظام دستگاهی، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهاردهم، شمارهی 53، صص 73 – 102. عبدالعزیز بن کمال الدین عبدالقادر (ن. خ)، نقاوة الادوار، کتابخانهی نورعثمانیه، شمارهی 3646. عبدالمؤمن بن صفی الدین (1346)، رسالهی موسیقی بهجت الروح، با مقابله و مقدمه و تعلیقات ه. ل. رابینودی برگوماله، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. فخرالزمانی قزوینی، ملّا عبدالنبی (1362)، تذکره ی میخانه، انتشارات اقبال، تهران. قطبالدین محمود بن ضیاءالدین بن مسعود شیرازی (1387)، رسالهی موسیقی از درةالتاج لغرةالدباج (در دو جلد)، تصحیح نصرالله ناصحپور، فرهنگستان هنر، تهران. قیصر، ابوالحسن، (ن. خ)، معرفت النغم، کتابخانه بادلیان، GB-ob, ouseley 160، صص a72 – a74. کرامی، دوره بیگ (ن. خ)، رسالهی کرامیه، کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران، شمارهی 2591، صص a402 – b413. گُتات، محمود (1384)، جایگاه صفیالدین در عالم موسیقی، مجموعه مقالات همایش بین المللی صفیالدین ارموی، به کوشش احمد صدری، فرهنگستان هنر، صص 101 – 118. گمنام، دیباچه: ترشیزی، ظهوری (ن. خ)، در بیان علم موسیقی و دانستن شعبات او، کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران، مجموعهی 2591. گمنام (ن. خ)، رساله در باب علم موسیقی، کتابخانهی مجلس شورای اسلامی، شمارهی 5/626. گمنام (ن. خ)، رساله در علم موسیقی، کتابخانهی سپهسالار، شمارهی 18/2913، صص 363 – 365. گمنام (ن. خ)، این رسالهایست از علم موسیقی، کتابخانهی شرقشناسی لنینگراد (سن پطرزبورگ)، شمارهی B3983، صص a1- a3. گمنام (ن.خ)، بدون عنوان، کتابخانهی مجلس شورای اسلامی، مجموعهی 2804 (میکروفیلم کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران شمارهی 3808)، صص a1، a2 – b2. مبارکشاه بخاری (1392)، ترجمهی شرح مبارکشاه بخاری بر ادوار ارموی در علم موسیقی، تصحیح و ترجمه عبدالله انوار، فرهنگستان هنر، تهران. محمدی، محسن (1380)، ذیلی بر مقالهی از مقام تا دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال سوم، شمارهی 12، صص 41 – 60. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (ن. خ)، جامع الحان، کتابخانهی نورعثمانیه، شمارهی 3644. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (1366)، جامع الحان، به اهتمام تقی بینش، مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران. مراغی/ المراغی، عبدالقادر بن غیبی الحافظ (1372)، جامع الحان خاتمه، به اهتمام تقی بینش، مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (1370)، شرح ادوار (با متن ادوار و زوائد الفائد)، به اهتمام تقی بینش، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (2536/ 1336)، مقاصدالالحان، به اهتمام تقی بینش، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ (1388)، جامع الالحان، مقابله و ویرایش بابک خضرایی، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. میثمی، سید حسین (1378)، بررسی و تحلیل موسیقی دوران صفویه، رسالهی کارشناسی ارشد در رشتهی پژوهش هنر ، دانشکدهی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استاد راهنما: دکتر آذین موحد، استاد مشاور: دکتر احسان اشراقی. میثمی، سید حسین (1380)، خاستگاه و تحول مفهوم اصطلاح دستگاه، فصلنامهی موسیقی ماهور، سال چهارم، شمارهی 13، صص 55 – 68. میثمی، سید حسین (1389)، موسیقی عصر صفوی، فرهنگستان هنر، تهران. الکاشی، یحیی بن احمد (ن. خ)، کتاب در علم موسیقی از تصنیفات یحیی بن احمد الکاشی در زمان شیخ ابواسحق تصنیف نموده، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شمارهی 2207. Arsalan, Fazel (2007), Safi al-Din – Urmawi and theory of music: Al-Risala al-sharafiyya fi al-nisab al-Content, Analysis, and Influences, Foundation
for Science Technology and Civilisation, Publication ID 673, March, 2007, pp. 1-24.
DOĞRUSÖZ, Nilgün and BEŞİROĞLU, Ş.Şehvar (2007), Harîrî bin Muhammed’in Kırşehrî Edvar çevirisinde perdeler itüdergisi/b sosyal bilimler,
Cilt, 4, Sayı: 1, pp.13-22.
Wright, Owen (1978), The Modal System of ArabAnd Persian Music_A.D.1250-1300, Oxford University Press, Oxford.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 652 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 778 |