تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,552 |
تعداد مقالات | 70,713 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,581,974 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,782,355 |
مناسبات اقتصادی ایران و آلمان از دوره صفویه تا پایان جنگ جهانی اول | ||
پژوهش در تاریخ | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 6، خرداد 1391، صفحه 109-125 اصل مقاله (2.97 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
ابوالفضل شاهسون پور | ||
دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در این مقاله قصد داریم شمه ای از روابط اقتصادی ایران و آلمان را از دوره صفویه تا پایان جنگ جهانی اول مرور و بررسی کنیم. روابط ایران و آلمان به صورت مستند تاریخ پانصد ساله دارد. لیکن به صورت غیر رسمی سابقه این مناسبات به دوران باستان بر میگردد. به طور کلی هدف سیاسی اروپا در تعامل با ایران در عهد صفوی به منظور رویارویی با امپراطوری عثمانی به عنوان دشمن مشترک بود که این امر در لفافه تجارت و بازرگانی صورت می پذیرفت. آلمانها تا حدی از اندیشه فوق مبرا بودند بیشترین هدف آنها تجارت و بازرگانی با شرق به ویژه خرید ابریشم از ایران بود و تا اندازه ای هم هدف آنها ماجراجویی و در راستای شناخت و فرهنگ شرقی صورت می پذیرفت. پس از دوره صفویه به دلیل وضع نامساعد ایران و تحولات اروپا بار دیگر روابط فی ما بین در دوره قاجاریه به ویژه عصر ناصری از سرگرفته شد که ایران خواستار استفاده از قدرت سیاسی – اقتصادی آلمان به عنوان نیروی ثالث در برابر روس و انگلیس بود که به علت سیاست عدم مداخله بیسمارک موفق به این کار نشد و تنها پس از انقلاب مشروطه و ایجاد فضای باز سیاسی در ایران و سیاست روی آوردن به شرق ویلهلم دوم از اواخر قرن نوزدهم این امر میسر گشت. جنگ جهانی نخست فرصتی بود که ایران باز با روی آوردن به نیروی ثالثی چون آلمان می توانست از دلمشغولی اروپاییان استفاده کرده و خود را از یوغ روس و انگلیس آزاد کند، و باز بنا به دلایلی این بار نیز موفق نشد. | ||
کلیدواژهها | ||
مناسبات اقتصادی؛ صفویه؛ جنگ جهانی اول؛ نیروی ثالث؛ ایران؛ آلمان | ||
مراجع | ||
جمال زاده، محمد علی. (1376). گنج شایگان (اوضاع اقتصادی ایران). تهران. انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات دکتر محمود افشار یزدی. ظهیر نژاد ارشادی، مینا. (1376). گزیده اسناد روابط ایران و آلمان. جلد 1. تهران. انتشارات وزارت امور خارجه. عیسوی، چارلز. (1369). تاریخ اقتصادی ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران. انتشارات نشر گستره.. فوران، جان. (1380). مقاومت شکننده (تاریخ تحولات اجتماعی ایران). ترجمه احمد تدین. تهران. انتشارات رسا. محبوبی اردکانی، حسین. (1376). تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران. ج2. چ2. تهران. اتتشارات دانشگاه تهران. نوائی، عبدالحسین، (1366). ایران و جهان، ج1، تهران، موسسه نشر هما. ورهرام، غلامرضا. (1385). نظام سیاسی و سازمان های اجتماعی ایران در عصر قاجار. تهران. انتشارات معین. هدایت (مخبرالسلطنه)، مهدیقلی. (1344). خاطرات و خطرات. تهران. انتشارات زوار. یارشاطر، احسان. (1384). تاریخ روابط ایران و آلمان( دانشنامه ایرانیکا، 5). ترجمه پیمان متین. تهران. انتشارات امیر کبیر. ترسکینسکی، آناتول. (1326). تاریخچه مختصر راه آهن در ایران. تهران. بنگاه راه آهن دولتی ایران. دهقان، لقمان، 1370، تجارت خارجی ایران در آستانه جنگ جهانی اول، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان)، شماره 2، صص 81-100. رشیدی، علی. 1370. سیاستهای پولی و ارزی ایران در سالهای قبل از جنگ جهانی دوم. مجله اطلاعات سیاسی – اقتصادی . شماره 51 و 52. صص 82 تا 90 ز. عبدالله اف، ز، 1356، طبقات بورژوا و کارگر در ایران در اوایل قرن بیستم، مترجم حسین ادیبی، مجله نامه علوم اجتماعی، شماره 7، صص 3-32. ساعی، احمد، 1388، نقد و ارزیابی نظریه نظام جهانی: موافقان و منتقدان، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 5، صص 18-31. شاهدی، مظفر، 1383، نقش بانک استقراضی در جلوگیری از تأسیس بانک ملی و بانک آلمانی در ایران عصر مشروطه، مجله تاریخ معاصر ایران، شماره 30، صص 69-104. مجله کاوه 1289. علوم و صنایع در آلمان (2). شماره 37. صص 4 تا 6. میر احمدی، مریم، 1363، نفوذ اقتصادی و سیاسی آلمان در ایران. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، شماره 2، ص 10-26.
میر جلیلی، سید حسین. 1372. خریداران نفت ایران (1368-1280). مجله اطلاعات سیاسی – اقتصادی. شماره 69 و 70. صص 88 تا 96. دلفانی، محمود. 1378. نقش دولت آلمان در ایجاد صنایع نظامی و تسلیح ارتش در دوره رضا شاه. مجموعه تاریخ «گنجینه اسناد». شماره 35 و 36. صص 82 تا 93. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 386 |