تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,517,511 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,777,788 |
کاربرد نقش شیر در نشانهای مصور تشکیلات مصر مملوکی | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 50، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 183-208 اصل مقاله (5.31 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2019.261958.653914 | ||
نویسندگان | ||
نگار ذیلابی* 1؛ سیّد جمال موسوی2؛ بیان شیخ احمدی3 | ||
1استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
2دانشیار دانشگاه تهران | ||
3دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از سنتهای تشکیلاتی در مصر عصر ممالیک استفاده گسترده از نشانهای مصور (رنک، جمع آن رنوک) با نقوش مختلف حیوانات، گیاهان و اشیاء بود. این مقاله به این پرسش اصلی پرداخته است که از میان نقوش حیوانی متداول در نشانهای تشکیلاتی ممالیک، نقش شیر در چه مواضعی و برای چه کسانی و به چه منظوری استفاده میشده است؟ در این پژوهش تلاش شده است در گام نخست، موارد متعدد کاربرد نقش شیر، احصاء و سپس به منظور دریافت درک صحیحی از ذهنیتهای فرهنگی مرتبط با این نقش، سابقه تاریخی کاربرد و چگونگی تطور نقش شیر، در بستر تاریخی و فرهنگی مصر عصر ممالیک بررسی و تحلیل گردد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، بسامد کاربرد و مفهوم تشکیلاتی نشانهای مصور با نقش شیر را در منابع تاریخی متقدم و نیز در آثار موزهای برجای مانده از عصر ممالیک بررسی کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نشان مصور؛ رنک؛ ممالیک؛ نقش شیر | ||
مراجع | ||
ابن ایاس، محمد بن احمد، بدائع الزهور فی وقائع الدهور، تصحیح محمد مصطفی. قاهره: دارالاحیاء الکتب العربیة، 1395. ابن طولون دمشقی، محمد بن علی. اعلام الوری بمن ولی نائباً من الاتراک بدمشق الشام الکبری، تصحیح محمد احمد دهمان. دمشق: دارالفکر، 1964. ابشیهی، شهاب الدین، المستطرف فی کل فن مستظرف، بیروت، 1419. عرینی، السید الباز، الممالیک، بیروت: دار النهضة العربیة، 1976 بقاعی، ابراهیم بن حسن، عنوان الزمان بتراجم الشیوخ و الاقران، تصحیح حسن حبشی. قاهره: دارالکتب و الوثائق القومیة. 1422. بیبرس منصوری، زبده الفکر فی تاریخ الهجره، تحقیق زبیده محمد عطا، عین للدراسات و البحوث الانسانیه و الاجتماعیه، 2001/1380. بیرونی، ابوریحان، آثار الباقیه عن القرون الخالیه، تصحیح پرویز اذکایی، تهران: میراث مکتوب، 1380. جاحظ، الحیوان، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1424. جاحظ، الرسائل الادبیه، بیروت، دار مکتبه هلال، 1423. راغب اصفهانی، محاضرات الادباء، بیروت، دار ارقم، 1420. زمخشری، ربیع الابرار و نصوص الاخیار، بیروت، موسسه اعلمی، 1412. ذیلابی، نگار، "رنک، نشانهای مصور در مصر مملوکی"، تاریخ و تمدن اسلامی، شمارهی6، 1386، از 117ـ140. ذیلابی، نگار، «پیوند صورتگری و طلسمات در اسلام»، تاریخ و تمدن ملل اسلامی، بهار و تابستان 1395، دوره 12، شماره 23، ص 3ـ28. رفیعفر، جلال و مهران ملک، «آیکونوگرافی نماد پلنگ و مار در آثار جیرفت (هزاره سوم قبل از میلاد)»، پژوهشهای باستانشناسی ایران، شماره4، 1392 از 7ـ36. طاهری، صدرالدین، «کهن الگوی شیر در ایران، میانرودان و مصر باستان»، هنرهای زیبا هنرهای تجسمی، شماره 49، 1391 از 83ـ93. عدره، رشا،. «الرنوک المملوکیة فی دمشق»، (پایاننامه، چاپ شده)، دمشق، کلیة الآداب و العلوم الانسانیة جامعة دمشق، 2012ـ2013. عینی، بدرالدین محمود، عقد الجمان فی تاریخ اهل الزمان، تصحیح امین محمد امین، قاهره: دار الکتب و الوثائق القومیة، 1431. کاشغری، محمود بن حسین، دیوان لغات الترک، بیجا: دارالخلافة العلیة ـ مطبعهی عامره، 1333. مقریزی، احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1418. موسوی، جمال، «ایران و نماد نجومی جغرافیایی آن در هفت اقلیم»، در هشتمین کنگره بینالمللی ایرانشناسی اسپانیا، به اهتمام احمدرضا خضری و رودریگز خواکین، تهران آبان 1397. نویری، نهایه الارب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، 1423. Balog, Paul.Coinage of the mamluk sultans of Egypt and Syria, New York: Americans Numismatic society, 1964.
Lane Poole, Stanley. Catalogue of oriental coins in british museum, New York: Astor library, vol9, 1892.
14. Lavoix, Henri, cataloguedesmonnaies musulmanes de la bibliotheque nationale, Paris: imprimeie nationale, vol egypte ET syrie, 1896.
Mayer, Leo Ary, saracenic heraldry, New York: Oxford, 1933.
Murphy O’Connor, Jerome, The holy land, New York: Oxford, 2008.
Rabbat, Nasser,’ Rank’, EI2, Leiden: E.J.Brill, Vol8, 1995.
http://www.discoverislamicart.org.
http://allaboutjerusalem.com | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 689 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 673 |