تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,532 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,315 |
مصداق شناسی موضوعات در حقوق کیفری ایران | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 3، دوره 51، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 309-330 اصل مقاله (293.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2019.237273.668350 | ||
نویسندگان | ||
محسن برهانی* 1؛ عطیه پارساییان2 | ||
1استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران | ||
2کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پس از شناخت احکام قانونی و موضوعات احکام، مرحلۀ انطباق و برابرسازی مفاهیم قانون با مصادیق و شناخت تعیّنات خارجی آن، از مباحث بنیادینی است که اختلاط ناصوابی با مرحلۀ نخست پیدا کرده است. نظر به اینکه اتخاذ تصمیم نسبت به واقعیات و عینیات خارجی، مقصودِ احکام قضایی است، بنابراین صحت حکم صادره افزون بر تبیین مفهوم، در گرو تعیین مصداق و تطبیق صحیح مفهوم بر واقعیت خارجی است که نهایتاً در مرحلۀ صدور حکم به حکمی صواب منجر خواهد شد. در این مقاله ضمن تحلیل دو رویکرد مختلف عقل ـ محوری و عرف ـ محوری در خصوص مرحله تطبیق، به اثبات خواهد رسید که در مرحلۀ تطبیق مفاهیم بر مصادیق نیز عرف مرجع نهایی است و ضروری است قضات از استبداد در مرحله تطبیق پرهیز نمایند و عرف را یگانه مرجع در این مرحله قلمداد نمایند. خلأ موجود در نظام حقوقی ایران باید با تعبیۀ نهادی برای فهم این قضاوت عرف، مرتفع شود. | ||
کلیدواژهها | ||
عرف؛ عقل؛ مصداق شناسی؛ موضوعات احکام؛ هیأت منصفه | ||
مراجع | ||
[1]. آملی، میرزا محمد تقی (1380 ه.ق). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران، مولف. [2]. برهانی، محسن و عطیه پارسائیان (1392). "عرف و مولفههای قانونی و مادی تشکیلدهندهی پدیدهی مجرمانه"، حقوق اسلامی، قم، سال 10، شماره 36، بهار، صص 147ـ172. [3]. ــــــــ (1392). "نقش عرف در تحلیل مولفهی روانی جرم و عوامل زوال مسئولیت کیفری"، پژوهشهای حقوق جزا و جرمشناسی، تهران، دوره 1، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 111ـ133. [4]. بروجردی، سیدحسین (1412 ه.ق). الحاشیة علی کفایه الاصول، قم، انصاریان. [5]. تبریزی، جواد (1378). استفتائات جدید، قم، سرو. [6]. الجبعی العاملی (شهیدثانی)، زین الدین بن علی (1410 ه.ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، داوری، قم. [7]. حاجیدهآبادی، احمد (1394). مرجع احراز موضوع قانون با تاکید بر شرکت در قتل، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، شیراز، دوره 7، شماره ا1، بهار، صص 99ـ123. [8]. حکیم، سید محسن (بیتا). نهج الفقاهة، قم، انتشارات 22 بهمن. [9]. ــــــــــــــــ (1416 ه.ق). مستمسک العروة الوثقی، قم، مؤسسه دار التفسیر. [10]. حلی (محقق)، جعفر بن حسن (1408 ه.ق). شرائع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [11]. خراسانی (آخوند)، محمد کاظم (1409 ه.ق). کفایة الاصول، قم، موسسه آلبیت علیهمالسلام لاحیاء التراث. [12]. خمینی (امام)، سید روح الله (1385). الرسائل، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. [13]. ـــــــــــــــ (1368). کتاب البیع، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. [14]. خویی، سید ابوالقاسم (1417 ه.ق). محاضرات فی اصول الفقه، انصاریان، قم، انصاریان. [15]. ــــــــــــــ (1418 ه.ق). التنقیح فی شرح العروة الوثقی، قم، لطفی. [16]. ساعدی، جعفر، نقش عرف و سیره در استنباط احکام نزد شیعه، فصلنامه تخصص فقه اهل بیت، شماره 45، 1385، قم. [17]. شبیری زنجانی ، سید موسی (1419 ه.ق). کتاب نکاح، قم، موسسه پژوهشی رای پرداز. [18]. صدر، سیدمحمدباقر (1384). بحوث فی علم الاصول، قم، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی. [19]. عراقی، ضیاءالدین (1417 ه.ق). نهایة الافکار، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [20]. علیدوست، ابوالقاسم (1388). فقه و عرف، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. [21]. مکارم شیرازی، ناصر (1379). استفتائات جدید، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب. [22]. نائینی، محمدحسین (1376). فوائدالاصول، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [23]. نجفی، محمدحسن (1404 ه.ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، لبنان، دار إحیاء التراث العربی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,080 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,642 |