تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,311 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,541,042 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,326,538 |
تحلیل و بررسی قرآنی ـ روایی رویکرد «ذکریان» به نماز و ذکر | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
مقاله 1، دوره 51، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 9-26 اصل مقاله (575.18 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2019.262810.629806 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا حیدری نسب* 1؛ مهدی بیات مختاری2؛ محبعلیl آبسالان3؛ عبدالاحد رییسی4 | ||
1استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه نیشابور | ||
3دانشیار ادیان و عرفان دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
4دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
نماز، مورد سفارش خاص اسلام و معیار پذیرش اعمال است. فرقه باطنیگرای «ذکریه» که از حدود پنج قرن قبل در بلوچستان شکل گرفته مدعی است در اساس آنچه مورد سفارش میباشد، «ذکر» است و ترجمه «صلوة» به نماز، که آغازش تکبیر و فرجامش سلام و متنش حاوی انجام پارهای اعمال و اذکار مخصوص میباشد، اشتباهی رخداده از سوی عجمهاست. بنابراین از منظر «ذکریه» نماز با شاکله معهود و روش عملی آن، منسوخ و اهتمام به آن کفر است. این رویکرد با تصریح آیات «فَإذا قَضَیتُمُ الصَّلَاة فَاذْکُرُوا اللَّهَ قِیامًا وَ قُعُودًا وَ عَلَ جُنُوبِکُمْ» و «أَقِمِ الصَّلَاة لِذِکْرِی» که بین ذکر و نماز تفاوت قائل شده و همچنین با روایات متواتری مانند «من ترک الصلوة متعمداً فقد کفر» واگرایی دارد. تحلیل سوابق و مشاهده رفتار ذکریان، نشان میدهد باورها و رفتارهای این فرقه دور از قرآن و روایات و آیینی عامیانه است که به نظر میرسد از روشهای باطنی هندی نشأت گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
بلوچستان؛ ذکر؛ ذکریان؛ نماز؛ محمد اتکی؛ محمد جونپوری | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم، ترجمۀ محمد مهدی فولادوند. [2]. احمد، سید نصیر (2003م). تفسیر ذکر وحدت، کراچی، آل پاکستان مسلم ذکری انجمن. [3]. آسیابادی، احتشام الحق (1989م). ذگری دین کی حقیقت، تربت پاکستان، مجلس تحفظ ختم نبوت. [4]. ابن حنبل، احمد (1421ق). المسند، بیروت، مؤسسۀ الرسالۀ. [5]. ابن کثیر، اسماعیل (1412ق). تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالمعرفۀ للطباعة والنشر والتوزیع. [6]. احمدزائی کمبران، نصیرخان (2001م). تاریخ بلوچ و بلوچستان، کویته، یونائتد پرنترز. [7]. استرآبادی، محمد بن علی (؟). احکام القرآن، تهران، مکتبۀ المعراجی. [8]. اسعدی، محمد (1388ش). «بررسی اجمالی فرقه ذکریه». پژوهشهای منطقهای، پژوهشگاه بین المللی المصطفی، شماره2، صص157ـ187. [9]. اشرفی، امیر رضا و الهام فردوسی (1389ق). «معناشناسی صلوة در قرآن» قرآن شناخت، قم، موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، شماره5، صص75ـ108. [10]. افشار، ایرج، (1371ش). بلوچستان و تمدن دیرینۀ آن، تهران، سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی. [11]. بجارانی بزنجو، جی ایس (؟). نور تجلی، بیجا، بینا. [12]. بخاری، محمد بن اسماعیل (1401ق). الجامع الصحیح، بیروت، دارالفکر للطباعۀ والنشر والتوزیع. [13]. بلوچ، حمید، (2009م). مکران، کراچی، سید هاشمی ریفرینس لائبریری. [14]. بلوچ، عبدالحق (1992م). ذکری مسئله، لاهور، دارالعروبه منصوره. [15]. بلوچ، عبدالغنی (1996م). ذکری فرقه کی تاریخ، کراچی، آل پاکستان مسلم ذکری انجمن. [16]. بیضاوی، عبدالله بن محمد (1418ق). انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی للطباعۀ والنشر والتوزیع، الطبعۀ الأولی. [17]. بیهقی، أحمد بن الحسین (؟). السنن الکبری، بیروت، دارالفکر. [18]. ترمذی، محمد بن عیسی (1395ق). سنن الترمذی، تحقیق، احمد محمد شاکر، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی. [19]. جزیری، عبدالرحمن و دیگران (1419ق). الفقه عل المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت(ع)، بیروت، دارالثقلین، الطبعة الأولی. [20]. جصاص، احمد بن علی (1405ق). احکام القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی. [21]. جعفری، علی اکبر (1363ش). کوچ و بلوچ، بیجا، سخن. [22]. جعفری، یعقوب (1376ش). تفسیر کوثر، قم، انتشارات هجرت. [23]. حداد عادل، غلامعلی (1386ش). دانشنامۀ جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی. [24]. حر عاملی، محمد بن حسن (1414ق). وسایل الشیعة، قم، مؤسسۀ آل البیت لإحیاء التراث. [25]. حسنی، عبدالحی (1410ق). نزهۀالخواطر و بهجۀ المسامع و النواظر، دکن، حیدرآباد. [26]. حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتح (1404ق). آیات الاحکام، تهران، انتشارات نوید. [27]. درازئی، اسحاق (؟). ذکری کون هین، کراچی، عبدالرحیم بلوچ. [28]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان الداوودی، بیروت، الدارالشامیه. [29]. رحمان، علی (1914م). تذکره علمای هند، لکهنو، بینا. [30]. محمدی ریشهری، محمد (1425ق). موسوعۀ العقائد، قم، دارالحدیث للطباعة والنشر. [31]. سرافرازی، عباس (1390ش). «فرقه مذهبی ذکریه در بلوچستان» پژوهشنامۀ تاریخ اسلام، پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، صص49ـ74. [32]. سیوطی، جلال الدین (؟). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر. [33]. شافعی، محمد بن ادریس (؟). احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیة. [34]. شهزاده، محمد ایوب (1973م). ثنای مهدی، کراچی، ذکری مهدوی استیودنتس آرگنایزیشن. [35]. صدوق، محمدبن علی (؟). من لایحضره الفقیه، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی، الطبعة الثانیة. [36]. طباطبائی، محمد حسین (؟). المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمۀ: سیدمحمدباقر موسوی همدان، قم، دفتر انتشارات اسلام. [37]. طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام، تحقیق: سید حسن موسوی، تهران، دارالکتب الاسلامیۀ. [38]. ــــــــــ (1364ش). الخلاف، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین. [39]. عسقلانی، ابن حجر (؟). فتح الباری، بیروت، دارالمعرفة للطباعة والنشر، الطبعۀ الثانیة. [40]. فخر رازی، محمد بن عمر (؟). تفسیر مفاتیح الغیب، بیجا، بینا. [41]. قرطبی، محمد بن احمد (1384ق). الجامع لأحکام القرآن، تحقیق احمد البردونی، قاهره، دارالکتب المصریه. [42]. قصرقندی، شیخ محمد (؟). درّ وجود، کتابخانۀ آسیابادی، تربت پاکستان، نسخه خطی. [43]. کلینی، محمد بن یعقوب (1388ش). الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه. [44]. کیاهراسی، علی بن محمد (1405ق). احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه. [45]. گنابادی، سلطان محمد (1408ق). تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت، موسسة الاعلمی. [46]. لاری، عزیز (1972م). حقیقت نور پاک و سفرنامه مهدی، کراچی، به کوشش ملا مزار عومرانی. [47]. مجلسی، محمد باقر (1403ق). بحارالانوار الجامعة لدرر اخبارالائمة الاطهار، تحقیق: محمدباقر بهبودی، بیروت، مؤسسه الوفاء. [48]. مدیر شانهچی، کاظم (1382ش). آیات الأحکام، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ سوم. [49]. مغربی، نعمان (1383ق). دعائم الاسلام، قاهرۀ، دارالمعارف. [50]. مقداد سیوری، جمال الدین (1343ش). کنزالعرفان فی فقه القرآن، تهران، المکتبة الرضویة. [51]. ملا اعظم (؟). سیر جهانی، تربت پاکستان، کتابخانه آسیابادی، نسخه خطی. [52]. ملا عبدالمجید، (؟). ذکری مذهب اور اسلام، تربت پاکستان، مجلس تحفظ ختم نبوت. [53]. ملا کمالان، هوت، (؟). معراج نامه، تربت پاکستان، کتابخانه آسیابادی، نسخه خطی. [54]. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا (1372ش). اسرار الصلوة، تهران، انتشارات پیام آزاد. [55]. مولائی شیدایی، میر رحیم دادخان (1371ق). بلوچستان مین مهدوی تحریک، سند: بزم ادب، شهدادپور. [56]. ناصح، علی احمد، غلامحسین اعرابی و وفاء نصرالله (1393ش). «بررسی و نقد دیدگاههای قرآنی و حدیثی قرآنیون اهل سنت» پژوهشنامه معارف قرآنی، دانشگاه علامه طباطبایی، سال پنجم، شماره16، صص153ـ159. [57]. نوری، سیدعیسی (2010م). ذکری تحریک مختصر تاریخ و تعارف، تربت پاکستان، الذاکرین ویلفئیر فاوندیشین. [58]. ـــــــــــ (2000م). ذکر وحدت، تربت پاکستان، الذاکرین ویلفئیر فاوندیشین. [59]. نیشابوری، مسلم بن حجاج (1398ق). الجامع الصحیح، بیروت، دارالفکر. [60]. هوشنگ (1989م). شوهاز، لندن، بینا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 850 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 747 |