تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,511,545 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,773,953 |
نماد شناسی ِحوض در حوزه اخلاق معماریِ ایرانی اسلامی | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
مقاله 6، دوره 23، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 67-74 اصل مقاله (780.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2019.264771.672102 | ||
نویسنده | ||
علیرضا باوندیان* | ||
عضو هیات علمی دانشکده هنر / دانشگاه نیشابور | ||
چکیده | ||
معماری در فرهنگ های دینی و سنتی همواره مفاهیم باطنی خود را در قالب نماد ارائه داده است؛ زیرا اعتقاد براین بوده است که حقایقی در جهان وجود دارد که با زبان متعارف نمی توان آن را بیان داشت. درواقع زبانِ عبارت قاصر از تبیینِ حقایق وحیانی و معنوی است و زبانِ اشارت را باید در این وادی به کاربست. نماد، ابزاری است برای ابراز مفهومی است که از حیطه حواس ما غایب است. بیانِ نمادین به معنی ایجاد زمینه ای ادراکی برای انتقال برخی مفاهیم خاص است. درسنت ِخانه های ایران،حوض برای کاستن گرما وتامین رطوبت هوا، وضو ساختن، شستشو و ذخیره آب و آبیاری ساخته می شد. در حیاط های بزرگ معمولاً حوض ها دربرابر اتاق اُرسی یا پنجدری بود. غالباً حوض را در یکی از محورهای اصلی فضای خانه می ساختند، به طوری که طول حوض در امتداد طول خانه قرار گیرد. حوض ؛ افزون بر این ظرفیتی برای انعکاس زیبایی های خود ساخته و مصنوع پیرامون بود. برغم این همه حوض، کارکردی نمادین هم داشت. این مقاله که به روش مطالعاتِ توصیفی تحلیلی به رشته نگارش درآمده در اندیشه تبیین وجوه دیگر حوض و نمایاندن خصایص مکتوم آن معماری سنتی ایران است. | ||
کلیدواژهها | ||
معماری سنتی ایران؛ حوض؛ اخلاق؛ آب؛ نماد | ||
مراجع | ||
ابن الرسول، سید محمدرضا (1387)، مناظره سرو وآب، نشریه آینه میراث، شماره 41، صص 323-285. افشار، ایرج(1380)؛ دفتر تاریخ ، تهران،بنیاد موقوفات دکتر ایرج افشار افضل الملک ، غلامحسین خان(1362) ؛ سفرنامه خراسان و کرمان ، به اهتمام قدرت الله روشنی ( زعفرانلو)، تهران، انتشارات توس اعتماد السلطنه، محمد حسن خان(1367)، مرآه البلدان ، به کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث، تهران، دانشگاه تهران بورکهارت، تیتوس (1376)، روح هنر اسلامی، ترجمه حسین نصر، از کتاب مبانی هنر معنوی، حوزه هنری، تهران. پارسا، زینب(1392)، بررسی نقوش نمادین آب در نگارگری ایرانی اسلامی، دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی پیرنیا، محمد کریم (1373)، باغهای ایرانی، تدوین فرهاد ابوضیاء، مجله آبادی، سال چهارم، شماره 15، صص9-4 پیرنیا، محمد کریم (1384)، آشنایی با معماری اسلامی، سروش دانش، تهران. جهانگیر گورکانی،نورالدین محمد(1359)، جهانگیر نامه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران حرعاملی، محمد بن حسن (۱۳۶۴)، ترجمه وسائل الشیعه، مترجم علی صحت، ناس، تهران حقایق، مریم (1390)، اقامتگاه توریستی فرهنگی؛ همنشینی انسان و آب، دانشکده هنرو معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی خسروی، محمدباقر(1378)، آب در فرهنگ، هنر و معماری ایرانی، نشریه هنر، زمستان 1378- شماره 42صص 120-112 خوانساری، مهدی و دیگران (1383)، باغایرانیبازتابیازبهشت، سازمان میراث فرهنگی، تهران. سدید السلطنه، محمد علی(1362)؛ سفرنامه ، تهران ، بهنشر رفعت پاشا، ابراهیم ؛ مرآه الحرمین ، جلد اول ، بی نا ، بی جا ترجمه هادی انصاری روحانی، غزاله (1365)، طراحی باغ و احداث فضای سبز، انتشارات پارت، تهران. زمانی ، حبیب ؛ رودگر ، قنبر علی، تجارت خارجی ماوراء النهر در دوره سامانیان، مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام ، شماره 16، صص102-76 سامانیان، صمد و دیگران(1391)، نماد و اسطوره های مرتبط با آب و نور در هنر ایران قرون اولیه اسلامی، نشریه دستاورد، سال 22، شماره 32، صص 47-37. طوسی، محمد بن محمود (1382)، عجایبالمخلوقاتوغرایبالموجودات، به اهتمام منوچهر ستوده، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. عزیزی، احمد (1390)، کفش های مکاشفه، موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی الهدی، تهران. علی بن ابیطالب(ع)، گردآورنده آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق)، غرر الحکم و درر الکلم ج 1، مصحح: مهدی رجایی، انتشارات دارالکتاب الاسلامی، قم. عینی، وفا (1391)، بررسی مردم شناختی معماری سنتی درارتباط با معماری نوین (بررسی موردی منطقه یازده تهران)، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. شهیدی مازندرانی ، حسین(1383)، سرگذشت تهران، تهران، انتشارات دنیا، راه مانا کرزن، جورج ناتانیل (1367)، ایران و قضیه ایران، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی گلیارانی بهزاد (1389)، مدخلی بررمزشناسی هندسی حوضچه های ایرانی، کتابماههنر، شماره 148، ص 100. مصباح یزدی، محمد تقی (1383)، آموزش فلسفه ج2، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران. مصباح یزدی، محمد تقی (1391)، اخلاق در قرآن، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم. مصطفوی، محمد(1375)، اقلیم پارس ، تهران، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی معمارزاده، روح الله (1389)، تاثیر شکل حوض بر کیفیت آب حوض در معماری سنتی ایران، نشریه معمار، شماره ۶۰، ص 122 مقدم ، محمد( 1380)؛ درباره مهر و ناهید، انتشارات هیرمند، تهران. منصوری، امیر (1388)، معماری آب، نشریه منظر، شماره اول، صص 3-1. مور، چارلز (1381)، آب در معماری، ترجمه هدی علم الهدی، میراث فرهنگی، تهران. موسوی گرمارودی، علی(19/7/1395)، ساقی نامه، روزنامه اطلاعات. میرزا کوچک خوشنویس، احمد (۱۳۹۰)، منظره نمادین باغ ایرانی؛ نقش آب نمای مقابل کوشک باتکیه برباورهای مهرپرستی، فصلنامه منظر، دوره: 3، شماره 15، صص 11-6. نوعی، غلامحسین و ساجع، لیلا (1388)، آب، عامل اساسی در شکل گیری تمدن ها باتأکید بر تمدن بین النهرین، مصر ، هند و چین، خلاصه مقالات ویلبر، دونالد( 1348)، باغ های ایرانی و کوشک های آن ، ترجمه مهین دخت صبا، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی همایش ملی و میان رشته ای آب و ارزشهای فرهنگی آن، دانشگاه فردوسی مشهد، 9و 10آبان. هدایت، صادق (1356)، نیرنگستان، انتشارات جاویدان، تهران.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,906 |