
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,228,588 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,060,274 |
اسطورهسنجی در پنج نمایشنامۀ منتخب از نغمه ثمینی براساس روش ژیلبر دوران | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 5، دوره 10، شماره 3، مهر 1397، صفحه 381-398 اصل مقاله (275.35 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2018.252762.1036 | ||
نویسندگان | ||
مریم حسینی* 1؛ مریم نوری2 | ||
1استاد تمام دانشکدة ادبیات دانشگاه الزهرا | ||
2کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا | ||
چکیده | ||
این پژوهش به بررسی پنج نمایشنامۀ منتخب از میان آثار مشهور نغمه ثمینی براساس اسطورهسنجی ژیلبر دوران میپردازد. این روش حدود سالهای 1370 برای نخستینبار از سوی دوران ارائه و وارد عرصة نقدهای نو شد. در این نظریه و روش بهطور همزمان متن و فرامتنهایی مانند زندگینامۀ نویسنده و محیط اجتماعی او اهمیت مییابند. اسطورهسنجی نقدی بینارشتهای است و فرایند و روش آن را میتوان به سه مرحلة: نمادسنجی، روانسنجی و اسطورهسنجی تقسیم کرد. از دیدگاه ژیلبر دوران، بین همة آثار تألیفی یک نویسنده رابطهای وجود دارد که با بررسی آنها میتوان به اسطورۀ شخصی ذهن پدیدآورندۀ اثر دست یافت. نغمه ثمینی نمایشنامهنویس معاصر ایرانی است که نمایشنامههایش به سبب علاقۀ او به اسطوره، کهنالگو و تاریخ شایستگی بررسی و نقد از منظر فرایند اسطورهسنجی دوران را دارد. در این تحقیق، پنج نمایشنامه و دو کتاب پژوهشی ثمینی انتخاب، مطالعه و تحلیل شده است. در مرحلۀ نخست، یعنی مرحلۀ نمادسنجی که بر متن تکیه دارد، ابتدا آثارِ منتخب مطالعه شده سپس نمادها، شخصیتها و کنشهای کهنالگویی نقد و تحلیل شدهاند تا نخستین مرحلۀ اسطورهسنجیِ دوران انجام پذیرد. سپس با بررسی زندگینامۀ نویسنده به وسیلۀ طرح پرسشهایی از او و محیط اجتماعی که در آن زاده و بزرگ شده است مرحلۀ دوم، یعنی روانسنجی که بر فرامتن تکیه دارد، انجام میپذیرد. در پایان نیز، با تحلیل کلی دربارة مراحل قبلی و جمعبندی نتایج بهدستآمده مرحلۀ نهایی، یعنی اسطورهسنجی آثار، انجام میشود تا اسطورۀ شخصی ذهن نویسنده و سپس اسطورۀ جمعی اندیشۀ او بهدست آید. این پژوهش از طریق مطالعۀ کتابخانهای و با شیوۀ تحلیلیـ توصیفی آثار را بررسی میکند. نتیجه نشان میدهد دغدغههای ذهنی نغمه ثمینی بیشتر شامل مسائلی مربوط به زنان و جنگ است. اسطورة شخصی ایشان هم شهرزاد و روایتگری او برای نجاتبخشی است که در نگاهی جمعی به اسطورهسازی از دیگر زنان گسترش مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات نمایشی؛ اسطورهسنجی؛ ژیلبر دوران؛ کهنالگو؛ نغمه ثمینی | ||
مراجع | ||
[1] افلاطون (1389). ضیافت، ترجمۀ محمدابراهیم امینیفرد، چ 4، تهران: جامی. [2] اِلیاده، میرچا (1394). رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، چ 5، تهران: سروش. [3] بولن، جینشینودا (1394). نمادهای اسطورهای و روانشناسی زنان، ترجمۀ آذر یوسفی، چ 7، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [4] ــــــــــ (1395). نمادهای اسطورهای و روانشناسی مردان، ترجمۀ مینو پرنیانی، چ 5، تهران: آشیان. [5] ثمینی، نغمه (1385). شکلک، تهران: نی. [6] ـــــــــــ (1391). اسبهای آسمان خاکستر میبارند، چ 2، تهران: نی. [7] ـــــــــــ (1393). تماشاخانۀ اساطیر، چ 3، تهران: نی. [8] ـــــــــــ (1393). خانه، تهران: نی. [9] ـــــــــــ (1393). خواب در فنجان خالی، چ 2، تهران: نی. [10] ـــــــــــ (1393). هیولاخوانی،تهران: افراز. [11] سرلو، خوان ادواردو (1392). فرهنگ نمادها، ترجمۀ دکتر مهرانگیز اوحدی، چ 2، تهران: دستان. [12] شاهمیری، آزاده (1389). «خانهام ویران است»، روزنامة شرق، 27 خرداد. [13] شوالیه، ژان (1385). فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون. [14] عوضپور و نامورمطلق (1393). «ژیلبردوران و نقد اسطورهای»، فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، س10، ش 37. [15] گورین، ویلفرد (1394). راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا مهینخواه، چ 5، تهران: اطلاعات [16] نامورمطلق، بهمن (1392). درآمدی بر اسطورهشناسی، تهران: سخن. [17] مورنو، آنتونیو (1392). خدایان و انسان مدرن، ترجمة داریوش مهرجویی، چ 7، تهران: مرکز. [18] یونگ، کارل گوستاو (1392). انسان و سمبولهایش،ترجمۀ دکتر محمود سلطانیه، چ 9، تهران: جامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 695 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 672 |