پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,755 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,104,703 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,857,334 |
نظریۀ «وحدت شخصی وجود» در اندیشۀ ابوالحسن طباطبایی (جلوه) و آقاعلی مدرس طهرانی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 51، شماره 2، بهمن 1397، صفحه 223-244 اصل مقاله (305.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2018.243942.522979 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه زارع* 1؛ علی ارشد ریاحی* 2؛ محمد مهدی مشکاتی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان | ||
| 2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| 3استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| وحدت شخصی وجود یکی از مهم‌ترین باورهای عرفانی است که چالش‌های فراوانی را در عرصۀ تفکر فلسفی موجب شده و مورد نقض و ابرام‌هایی از سوی فلاسفه قرار گرفته است. آقاعلی مدرس طهرانی و ابوالحسن جلوه از جمله فلاسفه‌ای هستند که هردو، وحدت شخصی عرفا را نقد و دلایلی بر ردّ آن اقامه کرده‌اند. آقاعلی مدرس به دلیل نگاه تشکیکی به وجود و با همین مبنا، نظریۀ وحدت شخصی وجود را به چالش کشیده است؛ در حالی که اختلاف مبنایی بین حکیم و فیلسوف اغماض‌ناپذیر است. مرحوم جلوه نیز به همین دلیل و با خلط بعضی از اصطلاحات فلسفی و عرفانی، به نقد نظریۀ عرفاء پرداخته است. در حقیقت هیچ‌یک از دو فیلسوف نتوانسته‌اند خود را در جایگاه یک عارف قرار دهند و به تقریر این نظریه بپردازند. در این مقاله پس از تحلیل و مقایسه آرای این دو دانشمند، این نتیجه به‌‌دست آمده است که آقاعلی مدرس چون معنای خاصی از اصالت وجود را پذیرفته و آن معنا این است که تنها وجود است که تحقق بالذات دارد، اما ماهیت هم به‌تبع وجود در خارج تحققی بالتبع دارد، و جلوه از آنجایی که اصالت ماهوی بوده است، وحدت شخصی وجود را رد کرده‌اند. همچنین معلوم شده است که تفاوت روش‌شناسی این دو فیلسوف، در نوع استخراج مطالب و طرح منابع مختلف است؛ به این معنا که نوعی کثرت منابع و ارجاعات متعدد به عرفا و فلاسفه، در رسائل جلوه به چشم می‌خورد؛ در حالی که آقاعلی مدرس با نگرشی صدرایی به دسته‌بندی و جمع مطالب پرداخته و مباحث در آثار ایشان از نظم منطقی خاصی برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آقاعلی مدرس طهرانی؛ ابوالحسن جلوه؛ تشکیک خاصی وجود؛ وحدت شخصی وجود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Abu al-Hassan Tabatabaei (Jelveh) and Aqa Ali Modarres on The Theory of "Personal Unity of Existence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fateme Zare1؛ Ali Arshad Ryahi2؛ mohamad mahdi meshkati3 | ||
| 1Ph. D. Student in Transcendental Philosophy, University of Isfahan | ||
| 2Professor of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan | ||
| 3Assistant Professor of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| Personal unity of existence is one of the most important mystical beliefs that has brought about numerous challenges in the field of philosophical thought and has been both criticized and defended by the philosophers. Aqa Ali Modarres Tehrani and Abu al-Hassan Jelveh are among the philosophers who have criticized the mystical doctrine of personal unity of existence and refuted. Aqa Ali Modarres, due to his graded notion of existence and based on this principle, has challenged the theory of personal unity of existence while the fundamental difference between the theosopher and philosopher is undeniable. Jelveh has critiqued the theory of mystics for the same reason and using a mixture of some philosophical and mystical terms. In fact, none of the philosophers has succeeded to put himself in the shoes of a mystic and explain this theory. In the current essay, after analysis and comparison of these two philosophers’ ideas, the authors conclude that these thinkers have denied the doctrine of personal unity of existence because Aqa Ali Modarres has accepted a special notion of the primacy of existence, and Jelveh has been a proponent of essentialism. Moreover, it has become clear that the difference of the methodology of these two philosophers lies in the way that they have extracted the themes and discussed the sources, in the sense that there is a type of diversity of sources and references to mystics and philosophers in the treatises of Jelveh while Aqa Ali Modarres has systematized the themes based on a Sadraean point of view, and for this reason, his works are of a particular order. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Personal Unity of Existence, Special Gradation of Existence, Aqa Ali Modarres Tehrani, Abu al-Hassan Jelveh | ||
| مراجع | ||
|
]1[. آشتیانی، سید جلال‌الدین (1370). شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، تهران، امیرکبیر. ]2[. ابن ترکه، صائن‌الدین علی بن محمد (1360). تمهید القواعد، مقدمه و تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، تهران، حکمت و فلسفه ایران. ]3[. ابن‌عربی، محی‌الدین (1420ق). الفتوحات المکیه، ضبطه و صحه فهارسه احمد شمس الدین، بیروت، دار الکتب العلمیه. ]4[. جامی، نورالدین عبدالرحمن (1358). الدره الفاخره، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی. ]5[. ــــــــــــــــــــــــــــ (1370). نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح محمود عابدی، تهران، اطلاعات. ]6[. جوادی آملی، عبدالله (1375). رحیق مختوم، تنظیم و تدوین حمید پارسانیا، قم، اسراء. ]7[. ـــــــــــــــــــــ (1368). شرح حکمت‌متعالیه، قم، الزهراء. ]8[. ـــــــــــــــــــــ (1387). عین نضاخ (تحریر تمهید القواعد)، به تحقیق حمید پارسانیا، قم، اسراء. ]9[. سبزواری، ملاهادی (1380). شرح منظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی، تهران، ناب. ]10[. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم (1981م)، الحکمه‌المتعالیه فی الاسفار الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی. ]11[. طباطبایی (جلوه)، ابوالحسن (1385). مجموعه آثار حکیم جلوه، مقدمه و تصحیح حسن رضازاده، تهران، حکمت. ]12[. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1375). حواشی بر شرح فصوص الحکم قیصری در ضمن همین کتاب، به کوشش جلال‌الدین آشتیانی، تهران، علمی و فرهنگی. ]13[. طباطبایی، محمدحسین (؟). نهایه الحکمه، تصحیح غلامرضا فیاضی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). ]14[. قمشه‌ای، آقامحمدرضا (1360). حواشی تمهید القواعد در ضمن همین کتاب، با مقدمه و تصحیح جلال الدین آشتیانی، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی. ]15[. قیصری، داوود (1375). شرح فصوص الحکم، تصحیح و تحقیق جلال الدین آشتیانی، تهران، علمی و فرهنگی. ]16[. مدرس طهرانی، آقاعلی (1376). بدایع الحکم، تصحیح محمد جواد ساروی و رسول فتحی مجد، تبریز، دانشگاه تبریز. ]17[. ــــــــــــــــــــــ (1378). مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تصحیح محسن کدیور، تهران، اطلاعات. ]18[. مطهری، مرتضی (1369). شرح مبسوط منظومه، تهران، حکمت. ]19[. نوری، علی (1981م). تعلیقه بر الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 270 |
||