تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,562 |
تعداد مقالات | 70,812 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,909,093 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,138,487 |
اصلاح اندیشۀ دینی با رویکردی بر آرای استاد مطهری | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 8، دوره 15، شماره 3، مهر 1397، صفحه 695-718 اصل مقاله (382.01 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2018.243871.1005516 | ||
نویسندگان | ||
سید علی پورمنوچهری1؛ محمدرضا فارسیان* 2 | ||
1استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرکز، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری فقه و حقوق و اندیشۀ امام خمینی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
عقل و علم مناط کشف حقیقت و دستیابی به پاسخها و ابهامات زندگی بشر را در عصر جدید فراهم آورده است. بر همین سبیل برخی از عدم ضرورت دین در ساخت زندگی بشر سخن گفتهاند و تعالیم دینی را به اتهام تنافی با رهیافتهای عقل و علم مطرود گذاشتهاند. پاسخ به این ابهامات و برافراشتن رایت دین در دفاع از حیثیت عاقلانه و عالمانه آن امری ضروری است. استاد مطهری با درک این ضرورت در مجموعهای منسجم از جستارهای علمی، به بیان اهمیت عقل و علم و تلازم با شرع دست یازیدهاند. ایشان جامعیت دین را نه در ارائۀ تمامی جزییات، بلکه در ارائۀ سازوکاری برای استخراج جزییات در تمام اعصار و زمانها دانستهاند که بر اساس این سازوکار و فرآیند که چیزی جز اجتهاد عقلمحور و اصولگرا نیست، مجتهد میتواند به ایجاد تعادل میان جامعیت دینی و انعطافپذیری و تغییرپذیری دینی نائل آید. ایشان با تقدم رتبی عقل در فهم گزارههای دینی موافقت داشته و آن را مفید امر قانونگذاری پنداشتهاند. از سویی بر این باورند که اسلام تجربهگرایی و علم را مردود ندانسته است، بلکه آن را تابع امر دینی میشمارد. لذا عقل و علم در تلازم قطعی با شرع بهسر میبرند، اما از حیث تقدم رتبی عقل مقدم بر علم و شرع است. | ||
کلیدواژهها | ||
اجتهاد؛ استاد مطهری؛ دین؛ عقل؛ عقلانیت دینی؛ علم | ||
مراجع | ||
*قرآن کریم. 1. آژینی، محسن (1369). التقاط و تحجر از دیدگاه شهید مطهری، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی. 2. اسلامی، سید حسن (1385). امام اخلاق و سیاست، تهران: نشر عروج. 3. اردبیلی، سید عبدالغنی (1381). تقریرات فلسفۀ امام خمینی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 4. پوردهکردی، سیما (1379). دیدگاه و آرای شهید مطهری دربارۀ دین و عقل، مجلۀ رشد و آموزش معارف اسلامی، سال یازدهم، شمارۀ 41: 40 – 45. 5. پورمنوچهری، سید علی؛ فارسیان، محمد رضا (1397). نقد و بررسی ادلۀ قرآن بسندگان (با رویکردی بر نقد آرای میرزا یوسف شعار)، فصلنامۀ تخصصی قرآن و حدیث سفینه، سال 15، شمارۀ 58: 84 – 105. 6. حسنی، محمد حسن (1378). نوسازی جامعه از دیدگاه امام خمینی، تهران: نشر عروج. 7. خامهگر، محمد (1387). جایگاه عقل در قرآن کریم از منظر استاد شهید مطهری، فصلنامۀ مکاتبۀ اندیشه، شمارۀ 31: 18 – 32. 8. خدارضا، کامران (1390). رابطۀ عقل و ایمان، تهران: ایران جام. 9. خسروپناه، عبدالحسین (1390). رویکرد استاد مطهری به علم و دین، قم: دفتر نشر معارف. 10. مطهری، مرتضی (1361). شناخت در قرآن، تهران: سپاه پاسداران. 11. _____________ (1365). اسلام و مقتضیات زمان، جلد 1، چ دوم، تهران: صدرا. 12. _____________ (1370). بیست گفتار، چ هفتم، تهران: صدرا. 13. _____________(1370). اسلام و مقتضیات زمان، جلد 1 و 2، تهران: صدرا. 14. _____________ (1370). ختم نبوت، چ ششم، تهران: صدرا. 15. _____________ (1370). مجموعه آثار، جلد 21، تهران: صدرا. 16. _____________ (1371). انسان و ایمان، چ هشتم، تهران: صدرا. 17. _____________ (1374). آشنایی با قرآن، جلد 1 و 2، تهران: صدرا. 18. _____________ (1374). حق و باطل به ضمیمۀ احیای تفکر اسلامی، چ پانزدهم، تهران: صدرا. 19. _____________ (1374). مجموعه آثار، مقالات فلسفی، نقدی بر مارکسیسم، جلد 13، تهران: صدرا. 20. _____________ (1375). مجموعه آثار، جلد 3 و 6، تهران: صدرا. 21. _____________ (1374). مجموعه آثار، جلد 3، تهران: صدرا. 22. _____________ (1377). مجموعه آثار، جلد 4، تهران: صدرا. 23. _____________ (1381). مجموعه آثار، جلد 21، چ اول، تهران: صدرا. 24. _____________ (1378). یادداشتهای شهید مطهری، تهران: صدرا. 25. _____________ (1378). مجموعه آثار، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا. 26. _____________ (1380). سیری در نهجالبلاغه، تهران: صدرا. 27. _____________ (1380). یادداشتهای استاد مطهری، جلد 4، تهران: صدرا. 28. _____________ (1381). فلسفۀ اخلاق، تهران: صدرا. 29. _____________ (1381). نظام حقوق زن در اسلام، جلد 2، چ سیویکم، تهران: صدرا. 30. _____________ (1381). مجموعه آثار، اسلام و نیازهای زمان، جلد 1 و 2، تهران: صدرا. 31. _____________ (1381). مجموعه آثار، اسلام و نیازهای جهان امروز، جلد 21، تهران: صدرا. 32. _____________ (1383). وحی و نبوت، مجموعه آثار، چ یازدهم، تهران: صدرا. 33. _____________ (1385ب). مجموعه آثار، جلد 3، تهران: صدرا. 34. _____________ (بیتا). ده گفتار، تهران: صدرا. 35. _____________ (1387). مجموعه آثار، جلد 25، تهران: صدرا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 357 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 318 |