پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,523,792 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,783,884 |
سنّت‌گرایی علمی مسلمانان شبه قارّه هند در مقایسه با ایران در سده نوزدهم | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| مقاله 7، دوره 50، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 123-139 اصل مقاله (259.22 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2018.261199.653909 | ||
| نویسندگان | ||
| ایرج نیک سرشت* 1؛ نعیم شرافت2 | ||
| 1استادیار دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) | ||
| چکیده | ||
| پس از گسترش موج تجددگرایی در ایران در سده نوزدهم، تقریباً همه متون علمی کهن به کناری گذاشته شد و به جای آن از متون ترجمه شده غربی برای تدریس در مراکز علمی استفاده شد. در همین سده در هند، برخلاف ایران، با وجود حضور استعماری بریتانیا و گسترش علوم و فنون جدید، همچنان متون فارسی و عربی دانشمندان ایرانی به‌عنوان کتاب مرجع و منبع درسی، استفاده می‌شد. در این پژوهش، با استفاده، علل و عوامل وفاداری مسلمانان شبه قاره هند به متون کهن فارسی و عربی و توجه بیش از اندازه آنها به علوم هندسه و ریاضی در قیاس با مباحث فلسفی، بررسی شده است. برای توجیه این پدیده، نظریه‌های چون اهتمام به نجات پدیده‌ها، عدم رویکرد مدیریتی، ناتوانی علمی و عدم تناسب ساختارهای معرفتی با نظریّه‌های علمیِ جدید، اراوه شده که در این مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعمار بریتانیا؛ ایران؛ تجدّدگرایی؛ سنّت‌گرایی علمی؛ شبه قارّه هند؛ علوم طبیعی | ||
| مراجع | ||
|
اقبال آشتیانی، عباس، میرزا تقی خان امیرکبیر، تهران: توس، 1355ش. آدمیت، فریدون، امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی. 1354ش. پولاک، یاکوب ادوارد، سفرنامه پولاک، ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری،تهران: خوارزمی، 1368ش. تاراچند، «پیوندهای تمدّن و فرهنگ هند و ایران»، ترجمه پرویز مهاجر، سخن، دوره 15، ش1، صص 3-10، 1343ش. تاورنیه، ژان باتیست، سفرنامه، مترجم ابوتراب نوری، چاپ حمید شیرانی، اصفهان: کتابفروشی تایید، 1336ش. جونپوری، غلامحسین، جامع بهادرخانی. چاپ سنگی کلکته 1835م. تجدید چاپ. تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی- دفتر گسترش تولید علم،1386ش. خیابانی تبریزی، میرزا محمد علی مدرس، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکلیه او اللقب، تهران: خیام، 1369ش. دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی، تهران: فردوس، 1371ش. رینگر، مونیکا ام.، آموزش، دین و گفتمانِ اصلاح فرهنگی در دوران قاجار، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: انتشارات ققنوس، 1393 ش. روزنامه وقایع اتفاقیه، پنجشنبه سوم ماه صفر ١٢٦٨ ه.ق، شماره 43. سرمد، غلامعلی، اعزام محصل به خارج کشور، تهران: چاپ و نشر بنیاد، 1372ش. صبره، عبدالحمید، مقدّمه کتاب المناظر ابن هیثم، ص44، 46-47. 1404ه.ق. صدوقی سها، منوچهر، «حکماء و عرفاء متاخر بر صدرالمتألهین»، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، شماره 65، ص40، 1359 ش. طباطبایی، صالح، ابن هیثم، دانشمند اسلامی، تهران: روزنه، 1378هـ.ش. فشاهی، محمد رضا، واپسین جنبش سده‌ها وسطایی در دوران فئودال، تهران: جاویدان، 1356ه.ش. کمال‌الدین فارسی، محمد بن حسن، تنقیح المناظر لذوی الابصار والبصائر، حیدآباد دکن، 1347-1348ق. کمپفر، انگلبرت، در دربار شاهنشاه ایران، مترجم کیکاووس جهانداری، تهران: انجمن آثار ملی، 1350ه.ش. لیندبرگ، دیوید سی، سرآغازهای علم در غرب، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، 1377ش. محبوبی اردکانی، حسین، تاریخ مؤسسات تمدّنی جدید در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1387. معتمدی، اسفندیار، «کتابهای درسی در ایران از تأسیس دارالفنون تا انقلاب اسلامی ١٣٥٧-١٢٣٠»، تاریخ معاصر ایران، شماره 27، صص 138-111، پاییز 1382ش. معصومی همدانی، حسین، «حرف تازه ابن هیثم». مجله نشر دانش، شماره 18، صص 47- 58، مهر و آبان 1362ش. همو، «زبان فارسی و تاریخ علم»، نشر دانش، شماره 90، صص 5- 2، آبان ماه 1374ش. همو، «از مراغه تا هند»، نشر دانش، شماره 105، صص 81- 78، پاییز 1381ش. نصری، عبدالله، رویارویی با تجدد، تهران: نشر علم، 1386ش. هاف، توبی ای.، خاستگاه نخست علم جدید: اسلام، چین و غرب، ترجمه حمید تقوی‌پور، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، 1384 ش. Ansari, S. M., Razaullah and Sarma S. R., "Ghulām Husain Jaunpurī’s Encyclopaedia of Mathematics and Astronomy", Studies in History of Med. & Science, Vol. 16, No.1–2, New Series, pp.77–93, 1999/2000.
Comte de, Gobineau., les religions et les philosophies dane L’Asie central, Les Editions G. Gres et Cie, Paris, 1828.
Dharampal, Indian Science and Technology in the Eighteenth Century: Some contemporary European accounts, Reprinted by Academy of Gandhian Studies, Hyderabad, 1983.
Kepler, Johannes, Paralipomènes à Vitellion, Vrin: trad. C. Chevalley, chapitre V, 1604
Kuhn, Thomas, “The History of Science”, International Encyclopedia of Social Sciences, vol.14, New York, 1968.
Lindberg, D. C., Theories of Vision from al-Kindi to Kepler, Chicago: University of Chicago, 1976.
Lindberg, David C., "Alkindi's Critique of Euclid's Theory of Vision", Isis, Vol. 62, No. 4, pp. 469-489, winter 1971.
Nakosteen, M., History of Islamic Origins of western education, Colorado, University of Colorado, 1964.
Newnes, George, "Aligarh", Chambers's Encyclopædia, London, Vol.1, p. 267, 1961.
Tikku, G.L., Persian Poetry in Kashmir 1339-1846, University of California, 1971,
Yasin, M., “A Social History of Islamic India”, 2nd, ed., New Delhi, 1974. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 376 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب