
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,237 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,206,891 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,035,391 |
ابعاد نفتی بحران سوئز و پیامدهای آن بر صنعت نفت خلیج فارس | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 17، شهریور 1397، صفحه 59-76 اصل مقاله (538.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2018.219724.472760 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرسول خیراندیش1؛ حجت اله کبگانی* 2 | ||
1استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
با پایانگرفتن جنگ جهانی دوم، احساسات ضداستعماری و اندیشههای ملیگرایانه، بسیاری از کشورهای جهان سوم را دربرگرفت. برخی کشورهای خاورمیانه و خلیج فارس نیز در این مقطع تلاش کردند تا با رفع سیطره و امتیازات انحصاری بیگانگان، مدیریت منابع طبیعی و سرمایههای ملی خویش را عهدهدار شوند. نهضت ملیشدن نفت ایران به رهبری دکتر مصدق در آغاز دهة 1950 با واکنش شدید دولتهای بریتانیا و ایالات متحده روبهرو شد و به این ترتیب، حساسیّت غرب دربارة منابع نفتی خلیج فارس بر همگان آشکار شد. چند سال بعد، مساعی جمال عبدالناصر مصری برای ملیساختن کانال سوئز، دخالت نظامی غرب و اخلال در جریان انتقال نفت خلیج فارس به اروپا را به دنبال داشت. اگرچه دولتها و شرکتهای نفتی غربی توانستند با برنامهریزی دقیق و تدارکات گسترده بحران نفتی حاصل از جنگ سوئز را پشت سر بگذارند، اما اندیشهها و اقدامات مصدق و ناصر آثار ماندگاری بر صنعت نفت خلیج فارس برجای نهادند. در این مقاله ضمن اشاره به اهمیّت کانال سوئز در انتقال نفت خلیج فارس به اروپا، تدابیر اتخاذشده برای تأمین نفت موردنیاز غرب طی بحران سوئز و پیامدهای بینالمللی و منطقهای این بحران بر مسائل نفتی خلیج فارس بررسی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
کانال سوئز؛ نفت نیمکرة غربی؛ نفترسانی؛ کاسة شکر؛ دکترین آیزنهاور؛ سوپر تانکر؛ هفت خواهران نفتی | ||
مراجع | ||
ساتن، الول، نفت ایران، ترجمة رضا رئیس طوسی، تهران، صابرین، 1372. سرکیس، نیکلا، نفت تنها و آخرین شانس خاورمیانه، ترجمة ارسلان ثابت سعیدی، تهران، امیرکبیر، 1363. علم، مصطفی، نفت، قدرت و اصول، ترجمه غلامحسین صالحیار، چاپ 2، تهران، اطلاعات، 1393. فرزام، محمد، بحران کانال سوئز و اثرات آن در کشورهای عربی خاورمیانه، تهران، دانشگاه تهران، 1355. نجاتی، غلامرضا، در کنار پدرم؛ مصدق (خاطرات دکتر غلامحسین مصدق)، چاپ4، تهران، رسا، 1393. هیکل، محمد حسنین، بریدن دم شیر، ترجمة حسین ابوترابیان، تهران، اطلاعات، 1367. یرگین، دانیل، تاریخ جهانی نفت از 1945 تا 1991 میلادی، ترجمة غلامحسین صالحیار، تهران، اطلاعات، 1394. Abdelrehim, Neveen; Maltby, Josephine; Toms, Steven, “Narrative reporting and crises: British Petroleum and Shell, 1950–1958”, Accounting History, May2015; vol. 20, 2: pp. 138-157, SAGE publications, Australia, first published on December 30,2014.
Adams, Michael, Suez and after, Boston: Beacon Press, 1969.
Bamberg, J., British petroleum and global oil, 1950-1957, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
British Parliamentary Papers, House of Commons, vol.233, col. 2047, 23 December 1929.
Israeli, Ofer, »Twilight of Colonialism: Mossadegh and the Suez Crisis«, Middle East Policy Council Journal, spring/2013, volume XX, Number 1, 2-8.
Little wood, J., The Stock Market: 50 years of capitalism at work, London: Financial Times, Pitman Publishing, 1998.
Louis, William R, Ends of British Imperialism: The Scramble forEmpire, Suez and Decolonization, London: I.B. Tauris, 2006.
Robertson, Terence, Crisis: The inside story of the Suez conspiracy, London: William Clowes and sons Ltd, 1964.
Stephens, Robert, Nasser, A political biography, London: The Penguin Press, 1971. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 532 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 549 |