تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,825 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,744 |
نمادشناسی خورشید در مثنوی | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، آبان 1397، صفحه 95-114 اصل مقاله (360.42 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2018.68452 | ||
نویسندگان | ||
افسانه سعادتی1؛ پروین گلی زاده2؛ مختار ابراهیمی3 | ||
1مدرس مراکز علمی کاربردی و جهاد دانشگاهی استان اصفهان | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
آنچه در این نوشتار قصد پرداختن به آن را داریم، پژوهشی است درباره مهمترین نماد در گسترۀ اندیشه و زبان «جلالالدین محمد بلخی» که به طرزی ظریف و خلاقانه، چشمنواز و پرسشبرانگیز در بیشتر آثارش بهویژه مثنوی به کار رفته و شایستۀ بازنگری است. بازخوانی و بازنگری این تصویر میتواند زمینههای پژوهشی تازهای را در آثار مولوی فراهم کند.خورشید و نور در نظام اندیشـگی مولوی با انگارهها و باورهای دینی، عرفانی، اسطورهای در هم آمیخته است و به وجهی خاص تبلور یافته و از این روی یکی ازامتیازات شعری وی محسوب شده است. هنگامی که نمادهای بنیادین اندیشه مولوی را با توجه به دانش نمادشناسی مورد تحلیل قرار میدهیم به ژرفای شگفتانگیز نوع خاص تفکر این عارف سمبلگرا بهتر پی میبریم؛ چرا که منشوری از نمادهایی که با خورشید گره خوردهاند و گرد این کانون به حرکت در آمدهاند، اندیشۀ وحدتگرای او را به خوبی به نمایش میگذارند. مولوی به مدد تصویر خورشید، وحدت پنهان در باطن این عالم را به نمایش گذاشته و با روانکاوی خلاقانه و هنرمندانه به حـل تعارضهای درونی و روانی پرداخته است. خورشید نه تنها توانسته روان آدمی را در سر حد کمال و زیبایی قرار بدهد بلکه موجب افزایش قدرت، معنویت، امید و بینش نیز شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نماد شناسی؛ مثنوی؛ مولوی؛ خورشید؛ وحدت | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، (1381)، ترجمۀ مهدی فولادوند، چ دوم، قم. آراسته، رضا، (1372)، تولدی در عشق و خلاقیت، برگردان حسین نجاتی، تهران، انتشارات فرا روان. آقاحسینی، حسین، خسروی، اشرف، (1389)، «نماد و جایگاه آن در بلاغت فارسی»، بوستان ادب، پیاپی1/58. ابن منظور، علامه جمال الدین محمد، (1405)، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی. احمدی، بابک، (1370)، ساختار و تأویل متن، چ 5، تهران، انتشارات مرکز. الیاده، میرچاده، (1372)، رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، سروش باتلر، گیلیان و هوپ، تونی، (1378)، درمان افسردگی، ترجمۀ کوشیار کریمی طاری، تهران، نسل نو اندیش. بایار، ژان پیر، (1376)، رمزپردازی آتش، ترجمه جلال ستاری، تهران، مرکز. بیرونی، ابوریحان، (1367)، التفهیم لاوائل صناعهالتنجیم، به اهتمام جلالالدین همایی، تهران، هما. پادشاه، محمود، (1363)، فرهنگ آنندراج، چ دوم، تهران، انتشارات کتابفروشی خیام. پورحسین، قاسم، (1384)، هرمنوتیک تطبیقی، چ اول، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی. پورنامداریان، تقی، (1364)، رمز و داستانهای رمزی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. تاجدینی، علی، (1382)، فرهنگ نمادها و نشانهها در اندیشه مولانا، تهران، سروش، انتشارات صدا و سیما. جعفری، محمد تقی، (1366)، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی. خلف تبریزی، محمدبن حسین، (1361)، برهان قاطع، به اهتمام محمد معین، تهران، امیرکبیر. خسروی، حسین، (1388)، « نگاهی به نماد خورشید در تمثیلات سهروردی» مجلهی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد تهران- جنوب، شمارهی 15. خلیلی جهان تیغ، مریم، (1380)، سیب باغ جان، تهران، سخن. الدمد، کنت، (1389)، سنت گرایی در پرتو فلسفهی جاویدان، ترجمۀ رضاکوررنگ بهشتی، تهران، بینا. دلاپورت، ل؛ ژیران، ف؛ لاکوئه، (1375)، اساطیر آشور و بابل، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور، ج1، تهران، فکر روز. دهخدا، علی اکبر، (1364)، فرهنگ لغت، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. ذکرگو، امیرحسین، (1377)، اسرار اساطیر هند، تهران، فکر روز. ذوالفقاری، محسن و ...(1389)، « تصویر استعاری کهن الگوی خورشید در ناخودآگاه قومی خاقانی و نظامی»، مجلهی ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره20. راسمن، جان، (1381)، تصویر سازی ذهنی، ترجمۀ مهدی قراچه داغی، تهران، انتشارات نقش و نگار. رید، هربرت، (1374)، فلسفه هنر معاصر، ترجمۀ محمد تقی فرامرزی، تهران، نگاه. زرین کوب، عبدالحسین، (1382)، زبان شکسته، تهران، سخن. ـــــــــــــــــــــــ،(1370)، پله پله تا ملاقات خدا، تهران، انتشارات علمی. زمرّدی، حمیرا، (1387)، نمادها و رمزهای گیاهی در شعر فارسی، تهران، زوّار. ستاری، جلال،(1384)، عشقنوازیهای مولانا، تهران، نشر مرکز. شریفی، لیلا و ضرغامی، ادهم، (1392)، « سیر تحول اسب از دورهی ماد تا دورهی هخامنشی»، فصنامه نگره، شمارۀ 28. شفیعآبادی و ناصری، (1365)، نظریههای مشاوره و رواندرمانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. شمس تبریزی، محمد بن علی، (1369)، مقالات شمس تبریزی، تصحیح محمد علی موحد، تهران، خوارزمی. شمیسا، سیروس، (1377)، فرهنگ اشارات در ادبیات فارسی، تهران، فردوس. شوالیه، ژان و گربران، آلن، (1378)، فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضائلی، تهران، نشر جیحون. شیمل، آنماری، (1367)، شکوه شمس، ترجمۀ عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامی. شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، (1350)، الملل و النحل، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانی، تهران، اقبال. شهیدی، جعفر، (1373)، شرح مثنوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. ضیمران، محمد، (1383)، درآمدی بر نشانهشناسی هنر، تهران، نشر قصه. عفیفی، رحیم، (1374)، اساطیر فرهنگ ایران، چ اول، تهران، توس. غراب، راحله، (1384)، نماد خورشید، مشهد، محقق. فروزانفر، محمد حسن، (1364)، شرح مثنوی شریف، تهران، دانشگاه تهران. فضائلی، سودابه، (1388)، فیروز مقدس (بحثی در نمادشناسی « حاجی فیروز»، طلایهدار نوروز و بهار)، مجله آزما، شماره64. قبادی، حسین علی، (1388)، آیین آیینه، چ دوم، تهران، مرکز نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس. کاسیرر، ارنست، (1378)، فلسفۀ صورتهای سمبولیک،ترجمۀ یداالله موقن، تهران، انتشارات هرمس. کریمیان صیقلانی، علی، (1392)، مبانی زیبایی شناسی در عرفان اسلامی، تهران، سمت. کزازی، میرجلال الدین، (1376)، رؤیا، حماسه، اسطوره، تهران، نشرمرکز. کمبل، جوزف، (1380)، قدرت اسطوره، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، مرکز. گرترود، جابز، ( بیتا)، سمبلها، ترجمۀ محمدرضا بقاپور، تهران. لیتل، روبرت، (1342)، «معالجۀ امراض روانی به وسیلۀ آفتاب»، ترجمۀ احمد احمدی، یغما، شماره 184، ص368-363. مولوی، جلال الدین محمد، (1381)، فیه مافیه، بر اساس نسخهی استاد بدیعالزمان فروزانفر، به کوشش زینب یزدانی، تهران، عطار. ـــــــــــــــــــــــــــ، (1378)، الف، مثنوی معنوی بر اساس نسخه نیکلسون، به کوشش ناهید شادمهر، تهران، نشر محمد. ـــــــــــــــــــــــــــ، (1378)، ب، کلیات شمس تبریزی، تصحیح و حواشی فروزانفر، تهران، امیرکبیر. ـــــــــــــــــــــــــــ، (1365)، مجالس سبعه، بیجا، انتشارات کیهان. نایبی، بتول و همکاران، (1386)، «تأثیر نور فضاهای داخلی بر کیفیت زندگی و رفتارهای اخلاقی انسان»، سال دوم، شماره 3و4. هال، جیمز، (1386)، فرهنگ انگارهای نمادها، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران، فرهنگ معاصر. یونگ، کارل گوستاو، (1368)، چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، آستانه قدس مشهد. ــــــــــــــــــ، (1383)، روانشناسی و شرق، ترجمۀ لطیف صدقیانی، تهران، جامی. A dictionary of symbols(1962), by j.e cirlot, translated from the Spanish by jack sage, foreward by blerbert read, published by philosophical library. Cheavalier,(j) )1969(Dictonnaire des symbols,edition,Laffont, Paris. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 882 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,719 |