پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,849 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,374,404 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,143,398 |
آگاهی تازه‌ای از رابطۀ عمر خیّام و امام محمد غزّالی(دو رباعی نویافته از خیّام در رثای غزّالی) | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 1، دوره 7، شماره 2، دی 1396، صفحه 1-13 اصل مقاله (489.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2018.68279 | ||
| نویسنده | ||
| محمد افشین وفایی | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| از احوال خیّام اطلاع زیادی در دست نیست. گویا مجموعة اشعار مدوّنی نداشته و اگر هم داشته به دست ما نرسیده است. قدیم‌ترین مجموعه‌های رباعیات منسوب بدو که در دست است در نیمۀ دوم سدۀ نهم هجری قمری گرد آورده شده و مشحون است از رباعیاتی که قطعاً و یقیناً از خیّام نیست. ناچار باید اشعار اصیل او را به مرور ایّام در لابه‌لای متون کهن یافت و این البته کاری است که پژوهشگران تا حدّ ممکن انجام داده‌اند. اما همچنان ممکن است اشعار یا اطلاعات تازه‌ای از خیّام در کتب قدیم دستیاب شود. موضوع این یادداشـت از جـملۀ هـمین آگاهیهای تازه و موثق است که هم ارزش تاریخی دارد و هم شعری. از آنجا که مطلب اصلی این جستار دو رباعی از خیّام در رثای غزّالی است، بعد از بحثی دربارۀ روابط و سابقۀ آشنایی آن دو، در پایان بخش کوتاهی به پیشینۀ مرثیه‌سرایی در قالب رباعی اختصاص داده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ ادبیات فارسی؛ رباعیات خیّام؛ مکاتیب غزّالی؛ خیّام؛ محمد غزّالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| New Information Concerning the Relationship between Omar Khayyam and Imam Mohammad al-Ghazzali (Two Newly Found Quatrains by Khayyam Elegizing Ghazzali) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad afshinvafaie | ||
| Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| There is not much accurate information about Khayyam. It genuinely seems that either his poetry had not been systematically collected, or if it were, no copy has survived. The oldest collection of Rubaiyat (quatrains) attributed to Khayyam, was compiled in the second half of the 9th century AH, and many of the quatrains that are preserved in it definitely do not belong to Khayyam. We must therefore, look to other sources to find his original verse. Although researchers have done much to discover his remaining quatrains, individual verses by and information about him remain scattered in various manuscripts. This paper presents newly discovered and reliable historical information about Khayyam. The focus of the present study are two quatrains of Khayyam that elegize the great theologian, al-Ghazzali. In addition to discussing Khayyam and Ghazzali’s relationship, the history of elegies that are in quatrain form are also discussed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the history of Persian literature, Rubaiyat (quatrains) of Khayyam, Makatib of Ghazzali, Khayyam, Mohammad Ghazzali | ||
| مراجع | ||
|
ابناثیر، 1407ق/1987م، الکامل فی التاریخ، راجعه و صححه الدکتور محمد یوسف الرقافه، المجلد الثامن، بیروت، دارالکتب العلمیه. افشینوفایی، محمد، 1389، «جعبهآینۀ کتاب 1»، بخارا، سال دوازدهم، شمارۀ 75، فروردین-تیر 1389، صص 623-645. اوحدی بلیانی، 1389، عرفات العاشقین و عرصات العارفین، تصحیح ذبیحالله صاحبکاری، آمنه فخر احمد، با نظارت علمی محمد قهرمان، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. تقیالدین کاشانی، خلاصة الاشعار و زبدة الافکار، دستنویس شمارۀ 16783 کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی به خطّ مولف، کتابت مورّخ 999ق. جلالالدین یوسف اهل، 1358، فرائد غیاثی، به کوشش حشمت مؤید، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. خیامی، عمر بن ابراهیم، 1377، دانشنامۀ خیّامی، به اهتمام رحیم رضازادۀ ملک، تهران، علم و هنر و صدای معاصر. سروشیار، جمشید،1353، «خیّام و غزّالی»، یغما، شمارۀ سوم، سال بیست و هفتم، خرداد 1353، صص 152- 153. شمس تبریزی،1377، مقالات شمس تبریزی، تصحیح و تعلیق محمدعلی موحد، تهران، خوارزمی (چاپ دوم). شهرزوری، شمس‌الدین محمد بن محمود،1396ق/1976م، نزهة الارواح و روضة الافراح فی تاریخ الحکماء و الفلاسفه، اعتنی بتصحیحه و التعلیق علیه السید خورشید احمد، حیدرآباد دکن. شهرزوری، شمس‌الدین محمد بن محمود، 1365، نزهة الارواح و روضة الافراح (تاریخ الحکماء)،ترجمۀ مقصودعلی تبریزی، به کوشش محمدتقی دانشپژوه و محمدسرور مولایی، تهران، علمی و فرهنگی. ظهیرالدین ابی‌الحسن علی بن ابی‌القاسم زید البیهقی، 1351ق، تتمة صوان الحکمه، [به تصحیح محمد شفیع]، لاهور. عوفی، محمد، 1335، لباب الالباب، به کوشش سعید نفیسی، تهران، ابنسینا و علمی. غزّالی، محمد، 1966/1385ق، تهافت الفلاسفه، تحقیق الدکتور سلیمان دنیا، قاهره، دارالمعارف بمصر. غزّالی، محمد، 1380، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، علمی و فرهنگی (چاپ نهم). غزّالی، محمد،1333، مکاتیب فارسی غزّالی به نام فضائل الانام من رسائل حجة الاسلام، گردآورنده یکی از منسوبان وی، به تصحیح و اهتمام عباس اقبال، تهران: کتابفروشی ابنسینا. فخرالدین رازی، 1369، «رسالة التنبیه علی بعض الاسرار المودعه فی بعض سور القرآن العظیم و الفرقان الکریم»، به تصحیح و مقدمۀ محمود فاضل یزدی مطلق، سیمرغ، سال یکم، شمارۀ ششم، تهران، تیرماه 1369، صص 45-64. قزوینی، محمد،1313، «تاریخ بیهق (3)، تکمله در خصوص خیّام»، مهر، سال اول، شمارۀ 11، فروردین 1313، صص 830- 837. مسعود سعد سلمان،1390، دیوان، مقدمه، به تصحیح و تعلیقات محمد مهیار، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی. میرافضلی، سید علی،1382، رباعیات خیّام در منابع کهن، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. ـــــــــ ،1389، «رباعی خیّام در تاریخ وصّاف»، گزارش میراث، دورۀ دوم، سال چهارم، شمارۀ 40، مرداد و شهریور 1389، صص 29- 30. مینوی، مجتبی،1335، «از خزاین ترکیه»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات (دانشگاه تهران)، شمارۀ 2، سال چهارم، دیماه 1335، صص 42-75. نجم رازی (1383). مرصاد العباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، تهران، علمی و فرهنگی (چاپ دهم). نظامی عروضی سمرقندی،1909م، چهار مقاله، به سعی و اهتمام و تصحیح محمد بن عبدالوهاب قزوینی، لیدن، بریل. همایی، جلالالدین،1342، غزّالی‌نامه، شرح حال و آثار و عقاید و افکار ادبی و مذهبی و فلسفی و عرفانی امام ابوحامد محمد بن محمد بن محمد بن احمد غزّالی طوسی، طبع دوم با تجدید نظر و اضافات، تهران، کتابفروشی فروغی. یار احمد بن حسین رشیدی تبریزی،1367، رباعیات خیّام: طربخانه، به تصحیح جلالالدین همایی مؤسسۀ نشر هما (چاپ دوم). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,168 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,496 |
||