پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,196,981 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,945,287 |
بازشناسی معیارمدار از تحولات ارکان رفتارهای مجرمانۀ مخاطره‌آمیز | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 3، دوره 5، شماره 2، تیر 1397، صفحه 143-165 اصل مقاله (692.83 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی بنیادی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2018.253768.348 | ||
| نویسندگان | ||
| فضل الله فروغی1؛ امیر ایرانی* 2 | ||
| 1دانشیار و مدیر گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| امروزه مخاطره‌آمیز بودن برخی از رفتارها و دغدغۀ تأمین امنیت و سلامت جامعه در مقابل آنها سبب شده است که تحت تأثیر دانش‌های نوینی از جمله دانش مخاطرات، در حقوق کیفری، تحولاتی در شیوۀ پیش‌بینی ارکان جرائم مرتبط به وجود آید. همۀ جرائم سه رکن مهم دارند؛ رکن قانونی (پیش‌بینی جرم عنوان مجرمانه در قانون)، رکن مادی (عناصری که توصیف‌کنندۀ رفتار مجرمانه‌اند و تنها با آن شرایط است که جرم محقق می‌شود)، رکن معنوی (عناصر ناظر به وضعیت ذهنی و روانی مرتکب که به‌موجب آنها می‌توان جرم را به مرتکب نسبت داد). قانونگذار برای هر جرم، اجزا و عناصر مختلفی را از این رفتارهای مجرمانه به رسیمت می‌شناسد و از این‌رو، هر جرمی با وجود ثابت بودن کلیت این سه رکن، اجزا و شرایط متفاوتی را ذیل این ارکان سه‌گانه دارا خواهد بود. با توجه به این ملاحظات، اخیراً قانونگذاران به‌دلیل حمایت حداکثری از ایمنی، سلامت و امنیت جامعه، گاه از اصول پذیرفته‌شدۀ این ارکان در حقوق کیفری عدول می‌کند و این رویکرد را در راستای محافظت از جامعه در برابر مخاطرات موجه می‌داند. از این‌رو این پرسش اساسی مطرح می‌شود که قانونگذار با توجه به جرائمی که اخیراً در زمینۀ مقابله با مخاطرات ارتکابی جرم‌انگاری کرده، تا چه اندازه متحول شده است؟ به تعبیر دیگر جهت‌گیری تحول در اجزای ارکان سه‌گانۀ جرم چه تحولاتی داشته است؟ به‌موازات همین موضوع، در حقوق کیفری فرانسه و آلمان، جرمِ در معرض خطر قرار دادن افراد با پیش‌بینی رفتارهای دارای نتیجۀ احتمالی خطرناک، یکی از جرائم همسو با این دغدغه‌ها به رسمیت شناخته می‌شود؛ اما در حقوق کشورهایی چون ایران، جرائم پراکنده‌ای با همین منطق جرم‌انگاری می‌شوند. به‌علاوه، گسترش مصادیق نوین رفتارهای مجرمانۀ مخاطره‌آمیز و پیچیدگیِ برخاسته از فنی شدن حوزه‌های مرتبط با آنها، شناسایی جامع این جرائم را دشوار ساخته است. بیان ویژگی‌ها و جزئیات جرم به‌خطراندازی یا دیگر مصادیق مجرمانۀ با منطق مشابه، مستلزم پرداختن معیارمدار به آنهاست. از جملۀ این معیارها، توجه به ارکان رفتارهای مجرمانۀ مخاطره‌آمیز است. در این قالب عقلانیت‌گرایی در وضع مقررات کیفری نسبت به این رفتارها و اشتراک مساعی قوانین و آیین‌نامه‌ها در پیش‌بینی جامع جرائم و تخلفات پرخطر از جمله تحولات است. از طرفی نیز در قالب رکن مادی، گسترش جرم دانستن ترک فعل‌های مخاطره‌آمیز، تعیین شرایط منطقی در جهت احراز قریب‌الوقوع بودن خطر احتمالی رفتارها و نیز تعیین دقیق نوع اطلاق‌گرایی این‌گونه جرائم شایستۀ بررسی است. در رکن معنوی نیز گسترش جرائم مبتنی بر بی‌احتیاطی و اقبال قابل توجه قانونگذار به مفروض انگاشتن سوءنیت خاص و گاه نیاز نداشتن به اثبات آن مستلزم واکاوی است. در قالب پرداختن به این جرائم، می‌توان تشکیل حقوق کیفری مخاطره‌آمیز‌مدار را نوید داد که در عین تلاش در زمینۀ مقابلۀ سریع و قدرتمند کیفری، سلامت و امنیت را به جامعه بازمی‌گرداند. این حقوق کیفری نوین کارکرد پیشگیرانه دارد؛ در این قالب که با پیش‌بینی رفتارهای مجرمانه درصدد بازدارندگی از ارتکاب یا سوق یافتن افراد جامعه به ارتکاب آنها برمی‌آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جُرم؛ رفتار مخاطره‌آمیز؛ رکن قانونی؛ رکن مادی؛ رکن معنوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criteria Recognition of the Elements of Crimes about Risky Behaviors | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fazlollah Foroughi1؛ Amir Irani2 | ||
| 1Associate Professor and Director of the Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Shiraz University | ||
| 2PhD Student of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, the risk of certain behaviors and the concern for ensuring the safety and health of the community in front of them has led to the development of relevant crime pillars under the influence of new knowledge, including hazard knowledge, in criminal law. All crimes have three important pillars: the pillars of the law (crime prediction as a criminal offense in the law), material pillars (elements that characterize criminal behavior, and only with the circumstances in which the crime is committed), the spiritual pillar (observer elements to the mental and mental state of the perpetrator, according to which the crime may be attributed to the perpetrator. For each crime, the legislator recognizes various elements and elements of these criminal behaviors, and therefore any crime, despite the fact that these three pillars are entirely presented, will have different components and conditions under these triple elements. Regarding these considerations, lawmakers have recently rejected the accepted principles of this body in criminal law for providing maximum protection to the safety, health and safety of the community, and considers this approach justified in protecting the community against dangers. Therefore, the basic question arises as to how far the legislator has evolved, given the recent crimes that the legislature has committed to offending the perils of committing perils? In other words, what has changed the direction of transformation in the components of the triple elements of crime? Along with the same in French and German criminal law, the crime of endangering individuals with the prediction of behaviors with a potentially dangerous outcome is one of the corollaries of these concerns, but in countries like Iran, scattered crimes that you are being punished with the same logic. In addition, expanding the new examples of the perilous criminal behavior and the complexity of the technicalization of their areas of concern, it is difficult to comprehend the identification of these crimes. To this end, it is necessary to address the criterion to them as a response to the question of whether this offense or other criminal elements with the same logic have the same characteristics and details. Among the criteria that can cover a wide range of criminal offending behaviors is paying attention to their pillars. In this framework, rationalism in criminalizing these behaviors and the sharing of laws and regulations in the comprehensive forecast of high-risk crimes and offenses is one of those developments. On the other hand, in the form of material pillars, the spread of the crime of abusive verbs, the determination of reasonable conditions for the imminence of a possible risk of behaviors and the precise determination of the type of relevance of such crimes are worthy of consideration. On the spiritual side, the spread of crimes based on the precariousness of the legislature and the perceived need for the legislature to assume certain maladministration, and sometimes the lack of need for proof, needs to be analyzed. In the form of addressing these crimes, it is possible to create a risk-taker criminal law system that, while trying to cope quickly and potentially criminal, returns health and safety to the community. This new criminal law has preventive function, in that it seeks to prevent the perpetrators from committing or committing them by predicting criminal behavior. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Risky behavior, crime, legal principle (legality), actus rea, Mens Rea | ||
| مراجع | ||
|
[1]. احمدی، حبیب؛ و دهقانی، رودابه(1394). «آراء و اندیشه‌های اولریش بک (نظریه‌پرداز جامعۀ مخاطره‌آمیز»، فصلنامۀ توسعۀ اجتماعی (توسعۀ انسانی سابق). دورۀ 10. ش 2. [2]. احمدوند، کریم (1390). بررسی جرائم مانع در حقوق کیفری ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه قم. [3]. اردبیلی، محمدعلی (1392). حقوق جزای عمومی، ج اول و دوم، چ 29. [4]. اطهری، مهرداد (1392). تحلیل تطبیقی جرائم ناقص در کامن‌لا، فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان. [5]. بک، اولریش (1388). جامعه در مخاطرۀ جهانی، ترجمۀ محمدرضا مهدی‌زاده، کویر. [6]. پورهاشمی، سیدعباس؛ نمامیان، پیمان؛ و طبیبی، سبحان (1394). «جرم‌انگاری تروریسم زیست‌محیطی؛ چالش‌ها، هنجارها و راهبردها»،فصلنامۀ علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ 17، ش 1. [7]. توسلی، غلامعباس؛ و ودادهیر، ابوعلی (1388). «مناسبات دانش و سیاست در یک جامعۀ مخاطره‌آمیز؛ تأملی جامعه‌شناختی بر شکل‌گیری جوامع مخاطره‌آمیز نظارتی در عصر حاضر»، علوم اجتماعی: جامعه‌شناسی ایران: دورۀ دهم، ش 4. [8]. جانی‌پور اسگلکی، مجتبی؛ و وهابی توچایی، مجتبی (1390). «ضابطة تشخیص بی‌احتیاطی در تحقق مسئولیت کیفری»، فصلنامۀ فقه و حقوق اسلامی، دورۀ سوم، ش 4. [9]. جعفری، مجتبی (1392). جامعه‌شناسی حقوق کیفری، تهران: میزان. [10]. حاجی ده‌آبادی، احمد؛ حاجی ده‌آبادی، محمدعلی؛ و یوسفی، محمد (1393). «بررسی مبنای ضرر در جرم‌انگاری تجاوز جنسی با رویکردی به فقه امامیه»، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، دورۀ چهارم، ش 2، [11]. حسینی، بابک (1392). تهدید حیثیتی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز. [12]. خالقی، علی؛ و رجب؛ محمدعلی (1392). «تحلیل معیار نوعی در عنصر روانی جرم قتل عمدی (مطالعۀ تطبیقی)»،دوفصلنامۀ پژوهشنامۀ حقوق کیفری گیلان، دورۀ چهارم، ش 1. [13]. رزمجو، علی (1393). مبانی جرم‌انگاری در فقه اسلامی و حقوق موضوعه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز. [14]. رضایی، عبدالرضا (1389). بررسی مبانی جرم‌انگاری جرائم مانع، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شیراز. [15]. رضوانی، سودابه (1396). مفهوم خطرناکی در علوم جنایی، تهران: میزان. [16]. شاکری، ابوالحسن؛ و فتحی، مرتضی (1392). «از اصل قانونمندی حقوق کیفری تا آیین‌نامه‌ای شدن آن؛ بررسی آیین‌نامۀ اجرایی قانون مبارزه با پول‌شویی»، فصلنامۀ حقوق، مجله دانشکده حقوق علوم و سیاسی، دوره 43، ش 4. [17]. صادقی، محمدهادی (1393). جنایات علیه اشخاص، چ بیستم، تهران: میزان. [18]. صادقی، محمدهادی و جودکی، بهزاد (1395). «تحقق‌سنجی امکان وقوع قتل نفس به‌واسطۀ ترک فعل»، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، دوره 4، ش 15. [19]. طیبی، مرتضی؛ و اطهری، مهرداد (1395). «جرائم ناقص: واکاوی سازگاری آموزه‌های فقهی و حقوقی»، دوفصلنامۀ پژوهشنامۀ حقوق کیفری، دورۀ 7، ش 2. [20]. عبداللهی، اسماعیل (1393). مسئولیت کیفری بدون تقصیر در نظام‌های حقوقی ایران و انگلستان، خرسندی. [21]. غلامی، حسین (1381). «پیش‌بینی جرم»، مجلۀ الهیات و حقوق، ش 6. [22]. فاخری، نریمان؛ و عباسی، حسام (1390).«بررسی مبانی جرم‌انگاری جرائم مانع در حوزه حقوق کیفری ایران»، مجلۀ عدالت‌آرا، ش 15 و 16. [23]. فرهودی‌نیا، حسن (1381). جرائم ناقص (بررسی تطبیقی). چ اول، تبریز: فروزش. [24]. فریدونی، مصطفی (1392). قصد تبعی (غیرمستقیم) در حقوق جزا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاستی دانشگاه شیراز. [25]. فضل‌اللهی، سولماز (1390). حقوق اطفال در معرض خطر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز. [26]. قماشی، سعید (1389). «بنیادهای جرم‌انگاری در حقوق کیفری نوین»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، سال هفتم، ش 24. [27]. کاله اولوآ، ژان؛ و آنری، تامپل (1393). حقوق مصرف، ترجمۀ مجید ادیب، تهران: میزان. [28]. گیدنز، آنتونی (1379). جهان رهاشده، ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، علم و ادب. [29]. گیدنز، آنتونی (1395). جهان لغزنده است (جهانی شدن چگونه دنیای ما را شکل می‌دهد؟)، ترجمۀ علی عطاران، پارسه. [30]. محمودی جانکی، فیروز (1386). «مبنای فلسفی منع حقوقی و کیفری ایراد ضرر به خود»، فصلنامۀ حقوق مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال 37، ش 1. [31]. مجیدی، سیدمحمود (1396). «راهکارهای تأمین جرم‌انگاری توسعه‌گرا در حقوق کیفری»، دوفصلنامۀ پژوهشنامۀ حقوق کیفری، دورۀ هشتم، ش 1، (شماره پیاپی 15). [32]. محمدخانی، عباس (1395). عنصر روانی جرم،کلیات عنصر روانی- عنصر روانی جرائم عمدی، ج اول، تهران: میزان. [33]. مک‌مالین، کوین (1396). حق بر غذا (حقوق ناظر به مواد غذایی)، ترجمۀ سودابه رضوانی و محبوبه منفرد، تهران: میزان. [34]. مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات (برای زندگی با کیفیت بهتر)، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. [35]. نجات، سید امین؛ و دبیری، فرهاد (1394). «بررسی چالش‌های کیفری ناشی از اجرای مادۀ 688(914) قانون مجازات اسلامی»، فصلنامۀ مطالعات حقوقی، دورۀ هفتم، ش 2. [36]. وهابی توچائی، مجتبی (1390). بررسی تطبیقی عنصر روانی جرائم غیرعمدی در حقوق ایران و نظام کامن‌لا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه گیلان. [37]. هرینگ، جاناتان (1396). حقوق کیفری؛ مفاهیم اساسی، ترجمۀ کیومرث کلانتری و دیگران، تهران: میزان. [38]. یزدیان جعفری، جعفر (1393). «بررسی جرم خودداری از کمک به افراد در معرض خطر»، فصلنامۀ حقوق پزشکی، سال هشتم، ش 31. [39]. Hannah-Moffatt, K. (2005) “Criminogenic needs and the transformative risk subject”, Punishment and Society, 7: PP: 29–51 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 498 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 380 |
||