
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,215,010 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,043,267 |
در باب انتساب و عنوان رسالهای عربی در بارۀ عطرها از سدۀ چهارم هجری | ||
تاریخ علم | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 19، دی 1394، صفحه 189-211 اصل مقاله (819.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2018.232250.371391 | ||
نویسندگان | ||
یونس کرامتی1؛ محسن قوسی* 2 | ||
1دانشگاه تهران، پژوهشکدۀ تاریخ علم | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ علم در تمدن اسلامی / پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
چکیده | ||
در سدههای نخستین دورۀ اسلامی آثاری شایان توجه در بارۀ عطرها نوشته شدهاند. از این میان شباهتهای ساختاری و محتوایی کتاب الطیب منسوب به محمد بن الحسن بن ابراهیم الخازن، مختصر فی الطیب منسوب به سهلان بن کیسان و رساله فی اصول الطیب و مرکبات العطریه منسوب به احمد بن محمد بن مندویه چندان است که میتوان آنها را سه روایت از اثری واحد به شمار آورد. پزشکانی که رسالهای در عطرشناسی نوشتهاند عموماً به خواص دارویی و طبیعت آنها نیز توجه داشتهاند اما نویسندۀ این رساله کمترین توجهی به این گونه مباحث نداشتهاست. این نکته را میتوان نشانۀ پزشک نبودن نویسنده دانست، حال آنکه ابن مندویه و ابن کیسان هر دو پزشک بودهاند و از سویی اشارۀ نویسنده به نوشتن کتاب برای بهکارگیری در خزاین ملوک یادآور لقب خازن است که در پی نام محمد بن الحسن آمده است. همچنین مقایسۀ ضبطهای مشترک دستنویسهای سه روایت نشان میدهد که این دستنویسها اصل مشترکی دارند؛ شواهد نسخهشناختی نشان از آن دارد که همگی آنها مستقیم یا با واسطه به دستنویسی به خط خود خازن نسب میبرند و اگر چنین باشد انتساب آن به دو تن دیگر را باید تصرف کاتبان به شمار آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
احمد بن محمد بن مندویه؛ رساله فی اصول الطیب و مرکبات العطریه؛ سهلان بن کیسان؛ عطرنامۀ علائی؛ کتاب الطیب؛ محمد بن الحسن بن ابراهیم الخازن؛ مختصر فی الطیب | ||
مراجع | ||
Aḥmad ibn Muḥammad ibn Mandawayh, ʿIṭr Nāmih ʿAlāʾīy, Kitab al-Ṭīb, Muḥammad ibn al-Ḥasan ibn Ibrāhīm al-Khāzin, Mukhtaṣar fī al-Ṭīb, Risāla fī Uṣūl al-Ṭīb wa al-Murakkabāt al-͑ Itriyya, Sahlān ibn Kaysān. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 599 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 463 |