تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,107,319 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,262 |
مطالعه آسیبهای مربوط به تمامیت جسمانی از دیدگاه آسیب اجتماعیشناسی | ||
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی | ||
مقاله 11، دوره 48، شماره 1، شهریور 1397، صفحه 185-207 اصل مقاله (436.5 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqclcs.2018.247660.1266 | ||
نویسندگان | ||
رحیم نوبهار* 1؛ اسماعیل انصاری2 | ||
1عضو هیأت علمی- دانشکده حقوق- دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی- دانشگاه شهید بهشتی- تهران- ایران | ||
چکیده | ||
چکیده: در جوامع مدرن امروزی سیاستگذاریهای نامناسب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مایه گسترش آسیبهای بدنی شده است. سیاستگذاریهای عمومی نادرست میتواند مایه افزایش جرایم عمدی علیه تمامیت جسمانی مانند قتل، خودکشی و سقط جنین شود. این سیاستها همچنین میتواند ارتکاب آسیبهای غیرعمدی جسمانی علیه اشخاص مانند آسیبهای مربوط به ایمنی، مصرف کالا و خدمات معیوب، آلودگی محیط زیست و حوادث رانندگی را افزایش دهد. در این میان، حقوق کیفری در مواجهه با آسیبهای جسمانی رویکردی دوگانه دارد. حقوق کیفری در آسیبهای میانفردی و جزئی که احراز رابطه استناد به سادگی امکانپذیر است، مداخله میکند. اما از موارد کلان و کلی که رابطه مستقیم میان فعل و آسیب وجود ندارد به سادگی میگذرد. آسیب اجتماعیشناسی اما در مقایسه با حقوق کیفری رویکردی کلنگرتر نسبت به مسائل اجتماعی دارد. این رویکرد با آنکه مداخله حداکثری حقوق کیفری را به مثابه آسیب میداند، به موضوعاتی که حقوق کیفری به آنها توجه نمیکند، میپردازد. آسیب اجتماعیشناسی به جای تاکید بر کیفر، اصلاح ساختارهای اجتماعی و رویهها را برای پیشگیری از آسیبها پیشنهاد میدهد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکردی انتقادی به موضع حقوق کیفری، آسیبهای جسمانی وارد به افراد در نتیجه سیاستگذاریهای عمومی را در دو حوزه آسیبهای جسمانی عمدی و غیرعمدی از چشمانداز مطالعات آسیب اجتماعیشناسی، مطالعه میکند. مقاله با تشریح کاستیهای نظام حقوقی ایران در برخورد با این آسیبها بر ضرورت توجه نگاه کلنگر به آسیبهای اجتماعی، لزوم مداخله دیگر نهادهای اجتماعی در کنار نظام عدالت کیفری و بهرهگیری از پاسخهای اجتماعی تاکید میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیب اجتماعیشناسی؛ آسیبجسمانی؛ اسطوره جرم؛ انسانی سازی حقوق کیفری | ||
مراجع | ||
1. ابراهیمی، شهرام (1390). جرمشناسی پیشگیری، ج 1، چ اول، تهران: میزان. 2. ابراهیمی، شهرام؛ صادقنژاد، مجید (1392). «تحلیل جرم شناختی جرایم اقتصادی»، پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، ش پنجم، ص 174-147. 3. ابراهیمی، مهرزاد؛ چاکرزهی، عبدالوهاب (1394). «ارتباط میان نرخ جرم و جنایت با تورم و بیکاری در ایران»، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شمارۀ پیاپی 10، ش دوم، ص 127-1327. 4. اکبلوم، پل (1394). بخش خصوصی و طراحی محصولات با هدف پیشگیری از جرم، ترجمۀ مهدی صبوریپور، در دانشنامۀ پیشگیری از جرم آکسفورد، چ اول، تهران: میزان. 5. بادینی، حسن و پانتهآ پناهی اصانلو (1391). «نقدی بر قانون حمایت از حقوق مصرفکنندۀ خودرو مصوب 1386»، فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، سال اول، ش 1، ص 64-39. 6. پیکا، جرج (1389). جرمشناسی، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ اول، تهران: میزان. 7. جعفری، امین (1393). حقوق کیفری کسبوکار، چ اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش. 8. حاتمیان، سیمین نجاتی (1393). «تجربة سقطجنین ارادی در زنان متأهل شهر تهران»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ 8، ش 1، ص 187-167. 9. حسینی، سید رضا (1390). بررسی آمار جرایم در ایران 1376-1380، آسیبهای اجتماعی و روند تحول آن در ایران، مقالات اولین همایش ملی آسیبهای اجتماعی در ایران، خرداد 1381، ج 1، چ سوم، تهران: نشر آگه. 10. دیکسردی، والتر (1390). جرمشناسی انتقادی معاصر، ترجمۀ میر روحالله صدیق، چ اول، ایلام: انتشارات رمان. 11. راغفر، حسین (1390). قدرت، سیاستهای اقتصادی و فساد در ایران، آسیبهای اجتماعی و روند تحول آن در ایران، مقالات اولین همایش ملی آسیبهای اجتماعی در ایران، خرداد 1381، ج 1، چ سوم، تهران: نشر آگه. 12. راغفر، حسین؛ زرگری، نیلوفر؛ سنگری مهذب، کبری (1393). نابرابری در سلامت در ایران، در مجموعه مقالات آسیبهای اجتماعی-اقتصادی، ج 9، تهران: آگاه، چ اول. 13. رحیمیپور، ایمان؛ حبیبزاده، جعفر؛ محقق داماد، سید مصطفی؛ فرجیها، محمد؛ امیدی، جلیل (1395). سیاست کاهش آسیب در قبال مصرف مواد مخدر «مطالعۀ تطبیقی در نظام عدالت کیفری ایران، پرتغال و کانادا»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دورۀ 20، ش 3، ص 109-84. 14. رستمی، سحر؛ عبدی، فاطمه؛ احمدی، محبوبه؛ دادهیر، ابوعلی (1392). «بررسی تطبیقی قوانین سقطجنین در کشورهای جهان»، فصلنامۀ تاریخ پزشکی، سال پنجم، ش هفدهم، ص 111-79. 15. رضائیان، محسن (1391). «مقایسۀ آمار وزارت بهداشت با آمار مرکز آمار ایران پیرامون موارد خودکشی ثبتشده در ایران»، مجلۀ تحقیقات نظام سلامت، ش 8(7)، ص 1196- 1190. 16. روستایی، مهرانگیز؛ رحمانیان، حامد (1396). «جرمهای زیستمحیطی»، دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، تهران: میزان. 17. ریاضی، سید ابوالحسن؛ نجفیانپور، بانودخت (1394). «مقایسۀ عوامل مؤثر فرهنگی-اجتماعی و روانشناختی در خودکشی زنان و ایران»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ هشتم، ش 4، ص 167-143. 18. رئوف حیدری فر، محمد (1391). «مخاطرات انسانی: تهدیدهای امنیتی ناشی از تقابل انسان و محیط»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، ش 81. 19. السان، مصطفی؛ امشاسفند، جعفر؛ دادکیا، مجید؛ آجورلو، حمید (1393). «مطالعۀ تطبیقی تعهد به ایمنی و مسئولیت مدنی نسبت به اسباببازی»، مجلۀ حقوق خصوصی، دورۀ 11، ش 1، ص 133-109. 20. شمس ناتری، محمدابراهیم (1394). شهریاری، بهمن، ماهیت جرمشناختی رفتارهای منتهی به مخاطرات در مکتب نوظهور زمیولوژی، دانش مخاطرات، دورۀ 2، ش 3، ص 339-325. 21. صادقی فسایی، سهیلا (1393). فراتر از رویکردهای متعارف: قتل بهمثابه کنش متقابل، مجله مطالعات جامعهشناختی، دورۀ 21، ش 2، ص 96- 73. 22. عالیپور، حسن (1388). بزه و نسبیگری، تازههای علوم جنایی (مجموعه مقالات)، ج اول، میزان، چ اول، تهران. 23. عباسی، محمود؛ رضوانی، سودابه؛ قاسمیپور، سعیده (1394). «شرایط تحقق سقط درمانی در پرتو مطالعۀ تطبیقی»، مجلۀ پزشکی قانونی، دورۀ 21، ش 2، ص 116-107. 24. عطرکار روشن، صدیقه؛ علیزاده، سید شمسالدین (1394). «برآورد هزینههای اقتصادی حوادث ناشی از کار در ایران: مطالعۀ موردی حوادث شغلی سال 1391»، دوماهنامۀ سلامت کار ایران، دورۀ 12، ش 1، ص 19-12. 25. غلامی، حسین (1393). اصل حداقل بودن حقوق جزا، در: حداقل بودن حقوق جزا، چ اول، تهران: میزان. 26. فتحی، سروش و میرمقدم، کاظم (1394). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر کاهش میزان جرایم (مورد مطالعه: جوانان شهرستان شهریار)»، فصلنامۀ انتظام اجتماعی، سال هفتم، ش 1. 27. فریادی، مسعود (1395). «آلودگی هوای شهری و مسئولیت راهبردی دولت در پرتو امنیت محیط زیستی»، فصلنامۀ راهبرد، سال بیستوپنجم، ش 81، ص 115-89. 28. قاسمی حامد، عباس و خالدی دوبرجی، پری (1391). «مسئولیت خسارت وارده به مصرفکنندۀ کالای معیوب یا خطرناک در قوانین و مقررات جاری»، فصلنامۀ پژوهشهای اقتصادی، سال دوازدهم، ش دوم، ص 186-169. 29. قماشی، سعید (1393). کرامت انسانی و نقش آن در جرمانگاری، چ اول، تهران: میزان. 30. معاونت حقوقی و امور مجلس سازمان تأمین اجتماعی (1383). قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی: تاریخچهای مختصر از روند شکلگیری قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، چ اول، تهران: آتیه. 31. رجبلاریجانی، مهسا (1396). مطالعۀ علل جامعهشناختی جرایم خشونت، تجاوز و سرقت و آسیبهای قربانیان آنها، در: گزارش وضعیت اقشار آسیبپذیر و آسیبدیدگان اجتماعی: 1382-1396 (مجموعه مقالات)، ویراستار سعید معیدفر، چ اول، تهران: آگاه. 32. مکمالین، کوین (1396). حقوق ناظر بر مواد غذایی (حق بر غذا) چارچوبهای داخلی، اروپایی و بینالمللی، ترجمۀ سودابه رضوانی و محبوبه منفرد، چ اول، تهران: میزان. 33. مکیان، سید نظامالدین؛ لطفی، عزتالله (1394). «علل اقتصادی خودکشی (مطالعۀ موردی اقتصاد ایران)»، مجلۀ علمی-پژوهشی سیاستگذاری اقتصادی، سال هفتم، ش 13، ص 186-163. 34. موحد، مجید؛ عظمت، سها؛ معاون، زهرا (1393). «مطالعۀ عوامل فرهنگی مرتبط با نگرش نسبت به سقطجنین (مطالعۀ موردی: جوانان 18 تا 29 ساله شهر شیراز)»، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، ش 1، ص 111-87. 35. موسوی مجاب، سید درید؛ رفیعزاده، علی (1394). دامنۀ مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی، 36. میرمجیدی، سپیده؛ حبیبزاده، محمدجعفر؛ فرجیها، محمد؛ امیدی، جلیل (1395). «تحلیل برساختگرایانۀ فرایند جرمانگاری در ایران براساس نظریۀ واقعیت اجتماعی جرم»، پژوهش حقوق کیفری، سال چهاردهم، ص 172-145. 37. نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1390). «از جرمشناسی تا آسیب اجتماعیشناسی»، یادنامۀ شادروان دکتر رضا نوربها، ضمیمه مجلۀ تحقیقات حقوقی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، (56)، ص 1032-1015. 38. --------------------- (1395). جرمشناسی در آغازۀ هزارۀ سوم: دیباچه کتاب دانشنامۀ جرمشناسی، علیحسین نجفی ابرندآبادی و حمید هاشم بیگی، چ چهارم، ویراست چهارم، تهران: گنج دانش. 39. ---------------------- (1395)، جرمشناسی حقوقی (درآمدی بر جرمشناسی حقوق کیفری عمومی)، مجموعه مقالههای تازههای علوم جنایی زیر نظر علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ دوم، ویراست دوم، تهران: میزان. 40. نجفی ابرندآبادی، علیحسین، از جرمشناسی انتقادی تا جرمشناسی امنیتی، تقریرات درس جرمشناسی، دوره دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، تهیه و تنظیم: سکینه خانعلیپور واجارگاه و مهدی قربانی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال دوم سال تحصیلی91-92. قابل دسترس در: www.lawtest.ir 41. --------------------- (1393)، درآمدی بر اساسیسازی حقوق کیفری، در: در تکاپوی حقوق عمومی، به کوشش علی اکبر گرجی ازندریانی، چ اول، تهران: جنگل. 42. ------------------- (1389). دربارۀ تحولات جرمشناسی، دیباچه در: دانشنامۀ جرمشناسی آکسفورد، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، ج 1، چ اول، تهران: میزان. 43. ----------------------- (1393). سیاست جنایی: از مدلها تا جنبشها، دیباچه مترجم در: نظامهای بزرگ سیاست جنایی، میری دلماس مارتی، چ دوم، تهران: میزان. 44. ----------------------- (1396). سیاست جنایی، دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، تهران: میزان. 45. ------------------------ (1396). جنایات بینالمللی و جرمشناسی، دیباچه در: حمیدرضا نیکوکار، «به کوشش» جرمشناسی فراملی؛ بهسوی جرمشناسی جنایات بینالمللی، چ اول، تهران: میزان. 46. نوبهار، رحیم (1393). اصل کاربرد کمینۀ حقوق کیفری، در: حداقل بودن حقوق جزا، چ اول، تهران: میزان. 47. نیازپور، امیرحسن (1393). «اساسیسازی حقوق پیشگیری از جرم در ایران»، پژوهشهای حقوق کیفری، سال دوم، ش 6، ص 111-91. 48. هوساک، داگلاس (1390). جرمانگاری افراطی، ترجمۀ محمدتقی نوری، چ اول، تهران: مجد. 49. ------------- (1393). حقوق کیفری بهمثابۀ آخرین راهحل، ترجمۀ مهرانگیز روستایی، در: حداقل بودن حقوق جزا، حسین غلامی و همکاران، میزان، تهران، چ اول. 50. وانهام، فرانسواز (1392). آسیب اجتماعیشناسی: رشتۀ جدید، توسعۀ قلمرو جرمشناسی؟، ترجمۀ سید حسین حسینی و اقبال محمدی، دایرهالمعارف علوم جنایی (مجموعه مقالههای تازههای علوم جنایی)، کتاب دوم، چ اول، تهران: میزان. 51. ودادهیر، ابوعلی؛ حسیننژاد، فهیمه (1392). برساخت اجتماعی جرم و کجروی: تأملی جامعهشناختی، رهیافتهای نوین پیشگیری از جرم، ج 3، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، تهران: انتشارات روانشناسی و هنر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 858 |