
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,228,385 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,060,081 |
مطالعه ای سازشناختی بر تغییر تناسب ساختار عود ( بربط) درتصاویر دوره ساسانی، ایلخانی-تیموری و صفوی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 8، دوره 23، شماره 3، مهر 1397، صفحه 77-85 اصل مقاله (1.76 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2018.211696.614963 | ||
نویسندگان | ||
مریم دولتی فرد* 1؛ نگار بوبان2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه هنر، گروه فلسفه و الهیات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز. | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با روشی تطبیقی و رویکرد رَوندپژوهانه، روند تغییر شکل و تناسبات درونی ساز عود و تناسب آن با ابعاد نوازنده را در نمونه هایی از دوره ساسانی، ایلخانی- تیموری و صفوی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. هدف از این پژوهش آن است که اولا ببینیم ساختار این ساز بر اساس مستندات مکتوب و تصویری موجود در دوره ای هزار ساله روند تغییرات پیوسته ای داشته است یا خیر و همچنین در مقایسه با تناسبات بدن نوازنده، در عین اینکه تناسبات در ترسیم تصویر ها بررسی شده و محک می خورد، می توان دید که ثبات تناسبات بدن نوازنده در درون هر دوره و همچنین در مقایسه با دوره های تاریخی دیگر چگونه است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل 32 نمونه از تصاویر سازدار منقش به عود و نوازنده آن است که در چهار گروه معرفی و بررسی شده اند. ترسیم سازها در نمونه های مختلف از تناسبات متفاوتی تبعیت کرده است بطوریکه عمدتا درگذار زمان، با افزایش نسبت عرض کاسه به طول آن مواجهیم. ترسیم سازها در گروه ساسانی به نمونه های امروزی و نسبت مذکور در رساله کنزالتحف نزدیکتر است اما تا دوره صفوی به مرور زمان با کاهش نمونه های مشابه با سازهای امروزی روبرو هستیم. | ||
کلیدواژهها | ||
"ساختار"؛ "تناسب "؛ " عود(بربط) "؛ "ساسانی"؛ " ایلخانی- تیموری"؛ " صفوی" | ||
مراجع | ||
ابن زیله، أبی منصور الحسین ( 1964)، الکافیفیالموسیقی، تحقیق: زکریا یوسف، دارالقلم، بغداد. ابن سینا (1371)، موسیقیدانشنامهعلایی،سهرسالهدرموسیقی، به اهتمام تقی بینش، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. اخوان الصفا (1371)، موسیقیرسائلاخوانالصفا،سهرسالهدر موسیقی، به اهتمام تقی بینش، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. اسعدی، هومان ( 1379)، حیاتموسیقاییوعلمموسیقیدردورانتیموریانازسمرقندتاهرات، پایان نامه برای دریافت کارشناسی ارشد رشتهی پژوهش هنر، دانشگاه تهران. اسعدی، هومان (1383)، مطالعاتسازشناختیدررسالاتونگارههایموسیقاییتیموری، فصلنامهموسیقیماهور، سال ششم، شماره 24، صص 98-61. اصفهانی، ابوالفرج (1368)، الاغانی، ترجمه، تلخیص و شرح از :محمد حسین مشایخ فریدنی، جلد اول، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. امان اللهی بهاروند، اسکندر (1387)، خنیاگری و موسیقی در ایران از هخامنشیان تا سقوط پهلوی، انتشارات آرون، تهران. باقری، بهناز (1378)، روشی برای کد گزاری نگارههایی که تصویر ساز دارند، پایاننامه کارشناسی موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. پوپ، آرتور و فیلیپس آکرمن (1387)، سیری در هنر ایران، ترجمه دیگران، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. خوارزمی، محمد (1347)، مفتاح العلوم، ترجمه حسین خدیو جم، 1347، چاپ اول، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران. دریایی، تورج (1392)، تاریخ و فرهنگ ساسانی، ترجمه مهرداد قدرت دیزجی، انتشارات ققنوس، تهران. دلیلی، راحله (1387)، بازسازی چنگ بعد از اسلام، پایاننامه کارشناسی موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. دولتی فرد، مریم و فاطمه شاهرودی(1392)، تحلیل نحوه بازنمایی نوازنده عود در تصاویردوره ساسانی تا صفوی، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 18، شماره 2، صص 56-49. ذاکر جعفری، نرگس (1390)، نقش نغمات بر حیات و ماندگاری سازها، مطالعه موردی: دوره ایلخانی و تیموری، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 43، صص 69-59. ذاکر جعفری، نرگس (1394)، جایگاه ساز عود و انواع آن در تاریخ موسیقی ایران پس از اسلام، نشریه تاریخ علم، دوره 11، شماره 2، صص 191-206. رهبر، ایلناز، هومان اسعدی و رامون گاژا ( 1389)، سازهای موسیقی دوره صفوی به روایت کمپفر و شاردن، مقایسه ای تطبیقی در بخش سازشناختی از سفرنامه کمپفر و شاردن، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 41، صص 32-23. عکاشه، ثروت (1380)، نگارگری اسلامی، ترجمه سید غلامرضا تهامی، چاپ اول، ترجمه سید غلامرضا تهامی، انتشارات سوره مهر، تهران. فارابی، ابونصر محمدبن محمد طرخان (1375)، الموسیقی الکبیر، ترجمه آذرتاش آذرنوش، چاپ اول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. فارمر، هنری جرج (1366)، تاریخ موسیقی خاور زمین، ترجمه بهزاد باشی، انتشارات آگاه، تهران. فروغ، مهدی (1390)، بربط ساز ایرانی، موسیقی ایرانی (گزیده مقالات مجله هنر و مردم)، چاپ دوم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، صص 281-286. فروغ، مهدی (1356)، آلات موسیقی، نشریه انجمن فرهنگ باستان، سال 16، شماره 19، صص 58-40. کاشانی، حسن(1371)، کنزالتحف، به اهتمام تقی بینش، سه رساله ی فارسی در موسیقی : موسیقی دانشنامه علایی، موسیقی رسایل اخوان الصفا، کنزالتحف، چاپ اول، نشر مرکز دانشگاهی، تهران. مراغی، عبدالقادربن غیبی الحافظ (1366)، جامع الاالحان، به اهتمام تقی بینش، چاپ اول، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران. معارف، سید عباس (1383)، شرح ادوار صفی الدین ارموی با مقدمه ای در تاریخ موسیقی ایران، چاپ اول، انشارات سوره مهر، تهران. منصوری، پرویز (1384)، ساز شناسی، چاپ چهارم، انتشارات زوار، تهران. میثمی، سیدحسین ( 1378)، بررسیوتحلیلموسیقیدورانصفویه، پایان نامهی کارشناسی ارشد، دانشکدهی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. میثمی، سید حسین (1389)، موسیقی عصر صفوی، چاپ اول، فرهنگستان هنر، تهران. نریمان، منصور (1372)، شیوه بربط نوازی، انتشارات سروش، تهران. During, J (1988), Barbat, Iranica,Vol III, Fasc.7, pp.758-759.
Farmer, Henry George )1966(, Music Islam Pictorial works, Musikgeschichte in Bildren, Bd. 3,Lfg. 2 Leipzig Deutscher Verlag für Musik.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 994 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,394 |