پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,696 |
| تعداد مقالات | 72,308 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,416,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,256,511 |
لوایح انتقادی میرزامحبعلیخان ناظمالملک در ردّ ادعاهای ارضی نمایندگان عثمانی | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| مقاله 5، دوره 49، شماره 1، شهریور 1395، صفحه 77-95 اصل مقاله (357.45 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2018.246550.653836 | ||
| نویسنده | ||
| نصرالله صالحی* | ||
| استادیار دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| روابط ایران و عثمانی، در سدههای متمادی، بسیار پرفراز و نشیب و همراه با جنگ و صلح بود. توسعهطلبی ارضی در مرزهای شرقی، سیاست ثابت دولت عثمانی بود. با انعقاد عهدنامۀ دوم ارزنهالروم (1263/1847)، جنگ‌های متعدد و طولانی پایان یافت و مقرر شد اختلافها به‌ویژه دربارۀ مرزها در کمیسیونهای تحدید حدود و از راه مذاکره حل و فصل شود. با الویت دیپلماسی به جای جنگ، فصل جدیدی در روابط دو دولت آغاز شد. فصلی که هنوز مطالعۀ بایسته دربارۀ آن صورت نگرفته است. نوشتار حاضر می‌کوشد تا نشان دهد که مأموران عثمانی چون درویشپاشا و خورشیدپاشا چگونه در کمیسیونهای تحدید حدود می‌کوشیدند توسعهطلبی ارضی دولت عثمانی را در شکل و قالب دیگری دنبال کنند. میرزامحبعلیخان با نگارش لوایح انتقادی، ماهیت اهداف نمایندگان عثمانی را روشن ساخت و به نقد و ردّ ادعاهای ارضی آنها پرداخت. پژوهش حاضر با روش تاریخی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، با تکیه بر اسناد و منابع اصیل به این پرسشها پاسخ میدهد که ادعاهای ارضی نمایندگان عثمانی بر چه پایه و اساسی استوار بود؟ و نقد و ردّ ادعاهای آنها از سوی نمایندۀ ایران تا چه حد منطقی و مستدل بود؟ | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران و عثمانی؛ تحدید حدود؛ خورشیدپاشا؛ درویشپاشا؛ میرزامحبعلیخان ناظمالملک | ||
| مراجع | ||
|
آدمیت، فریدون، امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی، 2535. بروسهلی محمد طاهر، عثمانلی مؤلفلری، استانبول: 1342. پوش، والتر، «مرز چیست؟ ترسیم نقشۀ کردستان میان عثمانیها و صفویه»، مندرج در تاریخ پیوستگیهای فرهنگ ایران با فرهنگ زبانهای ترکی در سدههای 11ـ17، گردآوری اوا ام. ژرمیاس، ترجمۀ عباسقلی غفاری فرد، ص 253ـ268، تهران: امیرکبیر 1386. چریکوف، سیاحتنامۀ مسیو چریکوف، ترجمۀ آبکار مسیحی، چاپ علی‌اصغر عمران، تهران: خوارزمی، 1358. خورشیدپاشا، تحدید حدود ایرانیّه مأموریتیله فی 28صفر سنۀ 65 ]12[ و فی 11 کانون سنۀ 64 ]12[ تاریخنده طرف دولت علیهدن اعزام بیورلمش اولان متوفی درویشپاشا ایله برلکده بولنان انقره والیسی اسبق متوفی خورشیدپاشا طرفندن قلمه النمش اولان لایحه‌در، محمودبک مطبعهسی، درسعادت 1300. درویشپاشا، دولت علیّه ایله ایران بیننده اولان حدودک لایحهسیدر، مطبعۀ عامره، استانبول: 1287. همو، لایحۀ تحدید حدود ایران و عثمانی، ترجمه از ترکی عثمانی: میرزاجهانگیرخان ناظمالملک مرندی یکانلو، کتابخانۀ ملی، نسخۀ خطی، ش. 17965. سامی، شمس الدین بن خالد،قاموس الاعلام، چاپ مهران، استانبول: 1306ـ1316. صالحی، نصرالله، «ایران در متون و منابع عثمانی (آثار سلیمان عزّی افندی)»، گزارش میراث، دورۀ دوم، ص68ـ73، ش 67ـ66، س8، آذر ـ اسفند 1393. همو، «میرزامحبعلیخان ناظمالملک مرندی یکانلو: دولتمردی ناشناخته از عصر ناصری»، فصلنامه تاریخ ایران، شماره 18 (5/76)، ص 145ـ172، تابستان ـ پاییز 1394. همو، اسنادی از روند انعقاد عهدنامۀ دوم ارزنهالروم (1264ـ1258)، تهران، ادارۀ انتشار دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، 1377. محمد ثریا، سجل عثمانی یا تذکره مشاهیر عثمانیه، استانبول: 1308ـ1315. مشیرالدوله تبریزی، میرزاجعفرخان، رسالۀ تحقیقات سرحدیه، خطی، مجلس، ش 2775. ناظمالملک مرندی یکانلو، میرزامحبعلیخان، مجموعۀ رسائل و لوایح تحدید حدود ایران و عثمانی، تصحیح و پژوهش: نصرالله صالحی، تهران: طهوری، 1395. همو، میرزامحبعلیخان، لایحه، عکس نسخۀ خطی متعلق به محمد گلبن و نیز نسخۀ ملی به شمارۀ 5/18025. همو، لاحقه، عکس نسخۀ خطی متعلق به محمد گلبن و نیز نسخۀ ملی به شمارۀ 5/18025. همو، تذئیل، عکس نسخۀ خطی متعلق به محمد گلبن و نیز نسخۀ ملی به شمارۀ 5/18025. Fener, Alpaslan. Hadd-i Hudud-ı Saltanat-ı Seniyye: Derviş Paşa’nın Tahdid-i Hudud-ı İraniye Adlı Eseri Işığnda Osmanlı-İran Sınırı, İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2015.
Derviş Paşa, Hadd-i Hudud-ı İraniyeye Me’mûr: Derviş Paşa’nın Lâyihası, Çevrimyazı: Fatih Gencer, Ankara, 2016.
Aykun, İbrahim, Erzurum Konferansi (1843-1847) ve Osmanlı-İran Hudut Antlaşması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum 1995.
Hurşid Paşa, Mehmed, Seyahatname-ı Hudud, Çevrimyazi: Alaattin Eser, İstanbul, 1997.
Ateş, Sabri, The Ottoman-Iranian borderlands: making a boundary, 1843-1914, Cambridge University Press 2013.
Türk Ansiklopedisi, Ankara, 1971, Vol. XIII- XIX. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب