تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,824 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,405 |
سامانۀ رفع ابهام معنایی از حروف اضافه در زبان فارسی با استفاده از قالبهای معنایی | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 1، تیر 1397، صفحه 99-117 اصل مقاله (873.99 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2018.66652 | ||
نویسندگان | ||
زهرا مظفری1؛ گیتی تاکی2؛ مجتبی صباغ جعفری3؛ پاکزاد یوسفیان2 | ||
1دانشجوی دکترای زبانشناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3استادیار گروه مهندسی کامپیوتر، دانشگاه ولیعصر رفسنجان | ||
چکیده | ||
رفع ابهام معنایی از کلمات در بافت یکی از مهمترین چالشها در حوزۀ پردازش زبان طبیعی و زبانشناسی رایانشی است. در این میان حروف اضافه، بهخصوص در زبان فارسی، در پژوهشهای مربوط به رفع ابهام معنایی همواره نادیده انگاشته شدهاند. ازاینرو، پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ الگوریتمی جدید مبتنی بر قالبهای معنایی، سامانهای قاعدهمند جهت رفع ابهام معنایی از حروف اضافه «از»، «در»، «با» و «تا» در زبان فارسی ارائه دهد. روش به کار گرفتهشده در این پژوهش و الگوریتم پیشنهادی منحصربهفرد است. دادگان مورداستفاده در این پژوهش شامل 1000 جمله دادۀ آموزشی، 100 جمله دادۀ توسعه و 500 جمله دادۀ تست است که از منابع اینترنتی و شبکههای اجتماعی همچون یوتیوب جمعآوری گردیده است. جهت انجام کار، تمام حروف اضافه موردنظر پژوهش برچسبدهی معنایی شده و برای آنها در پیکرۀ آموزشی، قالبهای معنایی بر اساس زبان قالب بنیاد مینسکی (1975) تعریف شدند. همچنین برای کلمات قبل و بعد حروف اضافه در پیکره نیز قالبهایی تهیه و در فایل داده مدخلها وارد سامانه گردیدند. الگوریتم پژوهش در سه مسیر با استفاده از اطلاعات موجود در قالبها، اقدام به تعیین معنای حروف اضافه در جملات میکند. نتایج آزمایشهای دادۀ تست، نشان دهندۀ دقت بالای عملکرد سامانه (16/99%) در رفع ابهام معنایی از حروف اضافه در زبان فارسی است. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی رایانشی؛ پردازش زبان طبیعی؛ سامانۀ رفع ابهام معنایی؛ حروف اضافه؛ قالبهای معنایی | ||
مراجع | ||
انوری، حسن (1382). فرهنگ فشرده سخن. تهران، انتشارات آگاه. انوری، حسن و احمدی گیوی، حسن (1389). دستور زبان فارسی، تهران، انتشارات فاطمی. خطیب رهبر، خلیل (1367). دستور زبان فارسی: کتاب حروفاضافه و ربط. تهران، انتشارات فاطمی. صفوی، کوروش (1392). درآمدی بر معناشناسی، تهران، هرمس. Agirre, E and Edmonds, Ph. 2007. Word sense disambiguation algorithms and applications. Springer.com. Arenas, G.A., Villanueva, D., Rasgado, A.D. and Juarez, O. 2014.Using frames to disambiguate prepositions, Science Direct, Vol 40(2),598- 610. Buecheler, S. 2000. Social movement in advanced capitalism, Oxford: Oxford University Press. Fillmore, C. J. 1976. Frame semantics and the nature of language, In Annals of the NewYork Academy: Conferences on the Origin and Development of Language and Speech, Vol.280, 20-32. ــــــــــــــــــــــــــ 1977b. Topics in lexical semantics, In Current Issues in Linguistics, Bloomington, Indian University Press, 76-138. ـــــــــــــــــــــــ 1982b. Frame semantics, In the Linguistics Society of Korea, eds Linguistics in the Morning Calm, Seol, Hanshim, 37-111. ـــــــــــــــــــــــــ 1985a. Frames and the semantics of understanding. Quaderni de Semantica, 6(2). 222-254. ــــــــــــــــــــــــــ 1997. Toward a frame based lexicon: the semantics of RISK and its neighbors in frames, fields and its contrast, New Essays in Semantic and Lexical Organization, HillsdayNewjersy, 75-102. Goffman, E. 2013. The presentation of self in the online world, Harvard University Press. Litkowski, K. and Hargraves, O. 2007. Word sense disambiguation of prepositions, In proceeding of the 4th International Workshop on Semantic Evaluations, 24-29. Minsky, M. 1975. A framework for representing knowledge, The Psychology of Computer Vision, MIT press, (19). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,178 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,605 |