تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,518,024 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,777,903 |
واکاوی نقش خیریهها در تولید و تداوم فقر زنانه | ||
زن در توسعه و سیاست | ||
مقاله 3، دوره 16، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 27-49 اصل مقاله (362.03 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2018.240650.1007268 | ||
نویسندگان | ||
مهری بهار* 1؛ مریم فروغی2 | ||
1دانشیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
این مقاله در پی بررسی مفهوم زنانهشدن فقر از خلال تجربههای مراجعان به خیریههای شهر اصفهان و فهم تأثیر اینگونه انجمنها یا سازمانها در بازتولید این مفهوم در جامعه است. با استفاده از نظریة زمینهای مورد نظر چارمز در روششناسی کیفی، سعی برآن بوده تحلیلی پیرامون این سؤال بهدست آید که چگونه خیریهها در بازتولید فقر زنانه مؤثرند؟ اطلاعات این پژوهش، که از طریق انجامدادن 20 مصاحبة عمیق با زنان سرپرست خانوار یا زنان نیازمند کمک جوان و تنها که برای درخواست کمک به خیریههای شهر اصفهان مراجعه کردهاند گرد آمده است، در مرحلة اول با رویکردی تفسیرگرایانه از تجارب مراجعة زنان نیازمند کمک به خیریهها طی سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و گزینشیِ روش نظریة زمینهای، 6 مفهوم اولیه، 2 مقولة مرکزی و نهایتاً یک مقولة هستهای استخراج شد که مؤید مقولات عمدة «اصرار بر تسلط اقتصادی» و «ابقای انفعال اجتماعی» از سوی خیریهها بر زنان بود. در مرحلة دوم، با نگاه نقادانة فمنیستی برآمده از دیدگاه هاردینگ، هریک از مفاهیم و مقولات بهطور جداگانه و در تحلیلی نهایی بررسی شد. درنهایت، در مدل نظریای که برآمده از یافتههای تحقیق بود، مکانیسم «نابرابری مضاعف» از واکاوی روابط بین مقولات بهدستآمده در توضیح سؤال اولیه بهدست آمد. همچنین، بخشی یا هریک از مفاهیم اولیة بهدستآمده در جریان کدگذاریها بهعنوان «متعینهای زمینهای، مقوم، پشتیبان و تأثیرگذار» بازشناسایی شدند که در تولید، تداوم و بازتولید فقر زنانه از طریق فعالیتهای مبتنی بر خیریه و امور خیر نقش دارند. براساس این پژوهش، میتوان مدعی شد که فعالیتهای مبتنی بر کمکرسانی در خیریهها نهتنها بر بنیانی مردسالارانه وضع شدهاند، بلکه با قراردادن زنان نیازمند کمک در وضعیت نابرابری مضاعف، شرایط فقیرترشدن این زنان و تداوم چنین وضعیتی و درنهایت بازتولید فقر در زنان را فراهم میکنند. درواقع، طبق یافتهها میتوان بدین نظر رسید که خیریهها برای زنان در جامعه طبق الگوی کمکرسانیِ فعلی خود، «بازتولید انقیاد» میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
زنانهشدن فقر؛ خیریهها؛ نظریة زمینه ای | ||
مراجع | ||
[1] آبوت، پاملا؛ والاس، کلر (1393). جامعهشناسی زنان، ترجمة منیژه نجم عراقی، تهران: نی. [2] ایمان، محمدتقی (1394). فلسفة روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ 3. [3] ــــــــــ (1394). روششناسی تحقیقات کیفی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [4] روایی، مریم (1391). معرفتشناسی فمنیستی از دیدگاه لیندا مارتین آلکوف، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [5] ریو سارسه، میشل (1390). تاریخ فمنیسم، ترجمة عبدالوهاب احمدی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [6] سفیری، خدیجه (1394). روش تحقیق کیفی، تهران: پیام پویا. [7] شادیطلب، ژاله و همکاران (1384). «ابعاد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی فقر و نابرابری در ایران»، فصلنامة رفاه اجتماعی، ش 17، ص 227ـ248. [8] شادیطلب، ژاله؛ گرایینژاد، علیرضا (1383). «فقر زنان سرپرست خانوار» زن در توسعه و سیاست، دورة 2، ش اول، ص 49ـ70. [9] فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی. [10] کبیر، نایلا و دیگران (1389). توانمندی زنان نقدی بر رویکردهای رایج توسعه، تهران: آگه. [11] کوربین، جولیت؛ اشتراوس، آنسلم (1392). اصول تحقیق کیفی: شیوهها و رویههای توسعة گراندد تئوری، ترجمة ناهید دهقاننیری و همکاران، تهران: اندیشة رفیع. [12] گیدنز، آنتونی (1387). جامعهشناسی، ترجمة حسن چاووشیان، تهران: نی. [13] محمدپور، احمد؛ علیزاده، مهدی (1390) «زنان و فرهنگ فقر مطالعة کیفی فرهنگ فقر در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی ساری»، نشریة علوم اجتماعی، ش 17، ص 165ـ197. [14] محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش، ج 1، تهران: جامعهشناسان. [15] ــــــــــ (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش، ج 2، تهران: جامعهشناسان. [16] نصر اصفهانی، مریم (1396). «ورود زنان فیلسوف از حاشیه به مرکز؛ تأملی بر راهبردهای زنانهنگر بازخوانی تاریخ فلسفۀ غرب» پژوهشنامه زنان، س 8، ش اول، ص 143ـ168. ]17[ Goldberg, G. S. (2010). Poor Women in Rich Countries (The Feminization of Poverty Over The Life Course), Oxford University Press, New York. ]18[ Kremen, E. & Goldberg G. S. (1990). The Feminization of Poverty, Only in America? , Green Wood Press, USA. ]19[ Munoz, C. (1998). “The Feminization of Poverty in Developing Countries”, The Brown Journal of World Affairs, Vol.5, No.2, PP 283ـ 288. ]20 [Pearce, D. (1978). “The Feminization of Poverty: Women”, Work & Welfare. Urban and Social change Review, 11, PP 28ـ 36. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 644 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 717 |