![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,681,062 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,401 |
پایش روند تغییرات پوشش زمین در شهر کرمانشاه با مدل CA مارکوف | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 8، دوره 5، شماره 3، مهر 1396، صفحه 495-514 اصل مقاله (1.19 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2017.215015.549 | ||
نویسندگان | ||
علی اکبر شمسیپور* 1؛ سوسن حیدری2؛ کیوان باقری3 | ||
1دانشیار دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشآموختۀ کارشناسی ارشد آب و هواشناسی ماهوارهای، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری سنجش از دور و GIS دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
برنامهریزیهای مختلف و توسعة پایدار شهری، مستلزم ارزیابی و پیشبینی صحیح مقادیر تغییرات کاربری اراضی نواحی شهری است. همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای و پیشبینی این تغییرات با مدلسازی و اتخاذ سیاستهای مدیریتی مؤثر، در راستای برنامهریزی مطلوب شهری قرار دارد. هدف این پژوهش، پایش، شبیهسازی و پیشبینی گسترش شهر کرمانشاه با ترکیب مدل سلول خودکار، زنجیرهای مارکوف و رگرسیون لجستیک است. با این هدف نخست نقشههای کلاسهای پوشش زمین کرمانشاه با استفاده از تصاویر چندزمانة ماهوارهای لندست سالهای 1985، 2000 و 2013 تهیه، سپس صحتسنجی نقشهها و آشکارسازی تغییرات انجام شده است. آشکارسازی تغییرات دورة اول (2000- 1985) و دورة دوم (2013- 2000) نشان میدهد که در سه دهة اخیر نواحی شهری به مقدار 6541 هکتار افزایش داشته است. براساس این تغییرات و انتخاب 7 معیار مؤثر در رشد و توسعة شهر، مدلسازی پتانسیل تبدیل کاربری برای سال 2013، با استفاده از روش رگرسیون لجستیک انجام شد. درادامه، برای کالیبرهکردن مدل CA مارکوف، نقشة کاربری سال 2013 استفاده شد سپس با روش زنجیرة مارکوف برآورد احتمال میزان تغییرات و توزیع مکانی آنها برای سال 2026، و نقشة کلاسهای پوشش زمین برای چشمانداز 2026 با مدل زنجیرة CA مارکوف پیشبینی شد. نتایج آن هم نشان میدهد که به ترتیب مقدار زیادی از مساحت کلاسهای مناطق کوهستانی، پوشش گیاهی، صخرهای و سطوح آبی به کاربری شهری تبدیل خواهند شد. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر کلاسهای پوشش زمین؛ کرمانشاه؛ مدل CA مارکوف | ||
مراجع | ||
احدنژاد، محسن، قاسمی، اکرم و لیلا کاظمی (1392)، «استفاده از الگوی راهبردی توسعة شهری در برنامهریزی کاربری فضای سبز (مطالعة موردی: منطقة یک شهر زنجان)»، فصلنامة جغرافیا و برنامهریزی چشمانداز زاگرس، سال 6، شمارة 19، صص 7-21. باقری، رضا و شتایی جویباری، شعبانی (1389)، «مدلسازی کاهش گستردة جنگل با استفاده از رگوسیونلجستیک (مطالعة موردی: حوضة آبخیز چهلچای استان گلستان)»، جنگل ایران، دورة 2، شمارة 3، صص 243-252. براتعلی، خاکپور، ملکپور، محسن و کیومرث ایراندوست (1390)، نقش مهاجرت روستا-شهری در توسعة فیزیکی بدون برنامة شهر کرمانشاه، پایاننامة دانشگاه فردوسی مشهد. ثروتی، محمدرضا و همکاران (1390)، بررسی روند شهرنشینی و توسعة فیزیکی شهر کرمانشاه، نخستین همایش ملی آرمانشهر ایران، نور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور. جلبیان، امیرحسین و محمود سلطانیان (1395)، «ارزیابی و پیشبینی تغییرات بیابانزایی در شرق و جنوب اصفهان با مدل CA-Markov»، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال سوم، شمارة 4، صص 71-88. زنگنه شهرکی، سعید، کاظمزاده، علی و سیروس هاشمی دره بادامی (1393)، «تحلیل زمانی-مکانی گسترش کالبدی شهر مشهد و پایش تغییرات کاربری اراضی اطراف»، جغرافیای برنامهریزی شهری، دورة 2، شمارة 4، صص 483-499. سرودی، مونا و سیدعلی جوزی (1390)، «پیشبینی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از مدل مارکوف (مطالعة موردی: منطقة 4 شهرداری تهران)»، کاربرد سنجشازدور و GIS در علوم منابع طبیعی، شمارة 2، صص 83-96. صیدیلو، محمود، امینی، الهام و فرهاد حمزه (1395)، ارزیابی گسترش فیزیکی شهر رباطکریم و تأثیر آن بر روی اراضی کشاورزی با استفاده از فناوری سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، کنفرانس بینالمللی مهندس معماری و شهرسازی، تهران. عبدی، ناصح و همکاران (1394)، «ارزیابی و پیشبینی مسیر بهینة گسترش شهری سنندج با استفاده از سلولهای خودکار- مارکوف»، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دورة 3، شمارة 4، صص 431-446. عزیزی قلاتی و همکاران (1395)، «پیشبینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف-CA (مطالعة موردی: منطقة کوهمره سرخی استان فارس)»، سنجشازدور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، شمارة 1، صص 59-71. علیمحمدی سراب و همکاران (1389) «ارزیابی کارایی مدل سلولهای خودکار در شبیهسازی گسترش اراضی شهری در حومة جنوب غرب تهران»، برنامهریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، شمارة 2، صص 81-102. فلاحت کار، سامره و همکاران (1388)، بررسی توانایی مدل CA مارکوف در پیشبینی نقشة پوشش اراضی (مطالعة موردی: شهر اصفهان)، همایش ژئوماتیک 88، تهران، سازمان نقشهبرداری کشور. کاظم، امیرحسین، حسینعلی، فرهاد و علیاصغر آل شیخ (1394)، «مدلسازی رشد شهری با استفاده از تصاویر ماهوارهای متوسط مقیاس و مبتنی بر روش خودکارههای سلولی (مطالعة موردی: شهر تهران)»، فصلنامة علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، دورة 24، شمارة 94، صص 44-58. کاوه، ندا و عطاالله ابراهیمی (1392)، «پیشبینی تغییرات کاربری/ پوشش اراضی با مدل CA مارکوف (مطالعة موردی: رودخانه آقبلاغ)»، کاربرد سنجشازدور و GIS در علوم منابع طبیعی، شمارة 2، صص 41-51. کریمی، کامران و چوقی بایرام کمکی (1394)، «پایش، ارزیابی و پیشبینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی/ پوشش زمین با استفاده از مدل زنجیرهای مارکوف»، سنجشازدور و دور سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال 6، شمارة 2، صص 75-88. ماهینی، عبدالرسول (مترجم)، کامیاب، حمیدرضا (مترجم)، رونالد ایستمن، ج (1389)، سنجش از دور و سامانههای اطلاعات جغرافیایی کاربردی با نرمافزار ایدریسی، تهران، نشر مهر مهدیس. میرزاییزاده، وحید، نیکنژاد، اولادی قادیکلایی، جعفر (1394)، «ارزیابی الگوریتمهای طبقهبندی نظارتشده غیرپارامتریک در تهیة نقشة پوشش زمین با استفاده از تصاویر لندست 8» سنجشازدور و سامانة اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال 6، شمارة 3، صص 29-44. Asanjani, J.J, Helbich, M, Kainz, W, and Darvishi Boloorani, A, (2013), Integration of regression, Markov chain and cellular automata models to simulate urban expansion. International Journal of Applied Earth Observation and Geo information, No. 2: 265-275.
Coppin, P; Jonckheere, I; Nackaerts, K; Muys, B; (2004), Digital change detection methods in ecosystem monitoring, International Journal of RemoteSensing, Vol. 25, No. 9: 1565-1596.
Dai, F.C, and Lee, CF, (2002), Landslid characteristics and slope instability modeling using GIS, Lantau Isiand, Hong kong. Geomorphology. NO.4: 213-228.
Dawelbait, M, and Morai, F, (2012), Monitoring desertification in a savannah region in Sudan using Landsat images and spectral mixture analysis. Journal of Arid Environments. 8: 45-55.
Deep, SH; Saklani, A, (2014), Urban sprawl modeling using cellular automata. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences. No.17, 179-187.
Doygun, H, (2008), Effects of urban sprawl on agricultural land: a case study of Kahramanmaras, Turkey. Environ Monit Assess, No. 1: 471-478.
Feyisa, G.L; Meilby, H, Jenerette, G.D, and Pauliet, S, (2016), locally optimized separability enhancement indices for urban land cover mapping: Exploring thermal environmental consequences of rapid urbanization in Addis Ababa, Ethiopia. Remote Sensing of Environment,No. 1: 14-31.
Jensen, J. R; (2005), Introductory digital image processing: A remote sensing perspective (3rd Edn), Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Jensen, J.R, (2007), Remote Sensing of the Environment: An Earth Resource Perspective, Pearson Prentice Hall, p: 592.
Koomen, E; Stillwell, J; Bakema, A; and Scholten, H.J (2007), Modelling Land-use Change, Progress and Applications, Netherlands, Springer, p: 410.
Lu, D; Mausel, P; Brondizio, E; Moran, E, (2004), Change detection techniques, International Journal of Remote sensing, Vol. 25, No.12: 2365- 2401.
Mayes, M.T, Mustard, J.F. and Melillo, J.M, (2015), Forest cover change in Miombo Woodlands: Modeling land cover of Africa dry tropical forests with linear spectral mixture analysis. Remote Sensing of Environment. No.165: 203-215.
Mitsova, D; Shuster, W; Wang, X, (2011), A cellular automata model of land cover change to integrate urban growth with open space conservation, Landscape and Urban Planning,Vol. 99, No. 2: 141-153.
Nouri, J; Gharagozlou, A; and Arjmandi, R, (2014), Predicting urban Land Use Changes Using a CA-Markov Model. Research ARTICLE – Earth Sciences. 1-9.
Rowbotham, D.N; and Dudycha, D, (1998), GIS modelling of slope stability in Phewa Tal watershed, Nepal. Geomorphology, No. 2: 151-170.
Sang, L; Zhang, C; Yang, J; Zhu, D; Yun, W, (2011), Simulation of land use spatial pattern of towns and villages based on CA-Markov model, Mathematical and Computer Modelling, Vol. 54, No.3: 938-943.
Wolfram, Stephen. (1984), "Cellular automata as models of complexity." Nature311.5: 419-424.
Weng, Q, (2022), Land use change analysis in the remote sensing, GIS and stochastic modelling, Journal of Environmental Management, Vol.64, No. 3: 273-284.
Wyman, M. S; Stein, T.V; (2010), Modeling social and land-use/land-cover change data to assess drivers of smallholder deforestation in Belize, Applied Geography,Vol. 30, No.3: 329-342.
Wu, Qiong, Li, Hong-qing, Wang, Ru-song, Paulussen, Juergen, He, Yong, Wang, Min, Wang, Bi-hui, Wang, zhen (2006), Monitoring and predicting land use change in Beijing using remote sensing and GIS, Landscape and urban planning, Article in press.
Marwa Waseem A. Halmy, Paul E. Gessler, Jeffrey A. Hicke, Boshra B. Salem (2015), Land use/land cover change detection and prediction in the north-western coastal desert of Egypt using Markov-CA. Applied Geography No.6: 101-112.
Aburas M. M, Hoa Y. M, Ramlib M. F, Ash’aari Z. H. (2017), Improving the capability of an integrated CA-Markov model to simulate spatio-temporal urban growth trends using an Analytical Hierarchy Process and Frequency Ratio. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, NO. 5: 65-78.
Yang X, Zheng X. O, Chen R. (2014), A land use change model: Integrating landscape pattern indexes andMarkov-CA. Ecological Modelling No.2: 1–7.
Gonga W, Yuanb L, Fanc W, StottdaCollege Ph. Analysis and simulation of land use spatial pattern in Harbin prefecture based on trajectories and cellular automata—Markov modelling. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, No. 3: 207–216.
u Han, Haifeng Jia. (2016), Simulating the spatial dynamics of urban growth with an integrated modeling approach: A case study of Foshan, China. Ecological Modelling No.3: 107–116.
Ghosh P, Mukhopadhyay A, Chanda A, Mondal P, Akhand A, Mukherjee S, Nayak S.K, Ghosh S, Mitra D, Ghosh T, Hazra S. Application of Cellular automata and Markov-chain model in geospatial environmental modeling- A review. Remote Sensing Applications: Society and Environment No.5: 64–77.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 867 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,199 |