پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,984,166 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,656,089 |
تأثیر اقدامات اصلاحی مورگان شوستر آمریکایی و صف‌بندی‌های موجود در برابر آن در اواخر دورة قاجار | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 5، دوره 7، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 67-87 اصل مقاله (405.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2017.65710 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی صلاح | ||
| دانشیار تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| چکیده | ||
| روند اصلاحات مجلس دوم (2 ذیقعده ۱۳۲۷ ق / ۱۵ نوامبر ۱۹۰۹ م - ۳ محرم ۱۳۳۰ ق / ۲۴ دسامبر ۱۹۱۱ م)، که برای احیای بنیان‌های اقتصادی جامعة اواخر دورة قاجار از مورگان شوستر دعوت نموده بود، بسان جدال نسبی بین دو پدیدة سنت و تجدد پدیدار گشت. کم نبودند عواملی که در برابر هرگونه تغییر به سنن کهنة موجود در ایران کمک کنند. عملی کردن اصلاحات بنیادین، با وجود مدل خاص اجتماعی ایران، مسیری بود سخت و دشوار و با مقاومت‌های کانونهای سنتی دوران قاجار همراه بود و چون انجام آن محال و باعث بحران‌های اجتماعی می‌گردید، راهی به جز حذف مبانی اصلاحی برای حکومت قاجار وجود نداشت. این تحقیق ، در پی پاسخ به این سؤال است که چه عواملی با چه انگیزه‌هایی در برابر اقدامات شوستر به مقاومت پرداختند؟ در پاسخ به این پرسش، فرض این تحقیق بر آن است که چالش موجود بین دو عامل سنت و تجدد در ماجرای استخدام و سپس انفصال مورگان شوستر تأثیر بسیاری داشت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که علاوه بر عوامل سنتی داخلی، مانند شاهزادگان، وابستگان دربار و زمینداران کلان و ...، که عموماً با هر گونه تغییر در وضعیت موجود مخالفت داشتهاند، روسیه و انگلیس نیز مخالف احیای بنیان‌های اقتصادی ایران در اواخر دوران قاجار بودهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجاریه؛ مجلس دوم؛ مورگان شوستر؛ اصلاحات مالی؛ روسیه؛ انگلستان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effects, Allies and Enemies of Morgan Shuster's Financial Measures in the Late Qajar Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahdi salah | ||
| Associate professor of History, University of Sistan o Baluchistan | ||
| چکیده [English] | ||
| The process of reform in the time of the second parliament (November 15, 1909 – December 24, 1911), which resulted in inviting Morgan Shuster for financial improvements in the late Qajar era, represented the controversy between tradition and modernism in Iran. Many factors were against the process of change in Iran and could lead to social crises. Actually, the implementation of fundamental reforms was very problematic, regarding the specific social model of Iran, and the resistance of the traditional forces. This research, which is based on archival documents and historical sources, seeks to answer these questions: what were the main powers against Shuster's measures, and what were their motivations? The hypothesis was that the challenge between tradition and modernism was very influential; but the research findings demonstrate that in addition to traditional domestic factors such as princes, courtiers, landlords, and ..., who generally opposed any changes, foreign forces of Russia and Britain were among the main opponents as well. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qajar dynasty, Morgan Shuster, the second parliament, financial reforms, Russia, Britain | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1378)، ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمۀ کاظم فیروزمند، حسن شمس‌آوری و محسن مدیر شانه چی، تهران، نشر مرکز. آوری، پیتر(1363)، تاریخ معاصر ایران، ترجمۀ محمد رفیعی مهرآبادی، ج 1، تهران، عطایی. اتحادیه، منصوره (1361)، پیدایش و تحول سیاسی احزاب مشروطیت، تهران، نشر گستره. اوکانر، فردریک (1376)، خاطرات، ترجمۀ حسن زنگنه، تهران، نشر شیرازه. براون، ادوارد (1351)، نامه‌هایی از تبریز، ترجمۀ حسن جوادی، خوارزمی، تهران. کتاب آبی، گزارش‌های محرمانة وزارت امور خارجة انگلستان دربارة انقلاب مشروطیت (1362)، به کوشش احمد بشیری، ج 6، تهران، نشر نو. بهار، محمد تقی (1357)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، تهران، امیرکبیر. دولت آبادی، یحیی (1330)، حیات یحیی، ج 3، تهران، ابن سینا. دهخوارقانی، رضا (1365)، وقایع ناصری و توضیح مرام، تهران، دنیا. رامتین، حسین (1341)، آمریکائی‌ها در ایران، تهران، نشر باما. رضا زاده، رحیم (1350)، تاریخ روابط ایران و ممالک متحدة آمریکا، تهران، طهوری. ذوقی، ایرج (1368)، تاریخ روابط سیاسی ایران و قدرتهای بزرگ 1925ــ1900 م، تهران، پاژنگ. سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، سند ۲۴۰/۱۱۹۴۶ - ۱۳/۱/۱۱۹۳۴وزارت امور اقتصادی و دارایی، 1289-1290 در خصوص استخدام م‍ت‍خ‍ص‍ص‍ین آمریکایی در وزارت دارایی، شوستر، وی‍ل‍یام مورگان، ۱۸۷۷-۱۹۶۰ م، آرشیو اسناد ملی (ش ف: ۰۲۴۹۰۰۰۶). ــــــــــــــــ، سند ۲۹۳/۲۴۹۸- ۱۲/۱/۱۱۰۸۷ در خصوص اع‍تراض مورگان شوستر به قوامال‍س‍ل‍طنه در م‍ورد ای‍راد ضرب و جرح م‍عاون مالیه ت‍وس‍ط شهابالس‍ل‍طنه، ۱۳۲۹-۱۳۲۸ ق.ق، آرشیو ملی ایران (ش ف: ۰۰۱۸۰۱۵۵). ـــــــــــــــ، سند ۲۹۳/۲۶۲۰-۱۲/۱/۱۱۲۰۹، ارسال ص‍ورت م‍واجب و م‍خارج ش‍ه‍رداری، مکات‍بة شوستر با وزارت کشور در زمینة علت ت‍وق‍یف وجوه م‍ص‍روفی ش‍ه‍رداری، ۱۳۲۹ ق.ق، وزارت کشور (ش ف: ۰۰۱۹۰۰۴۵). ـــــــــــــ، سند ۲۴۰/۶۱۰۴-۱۳/۱/۶۰۹۵، در خصوص است‍ف‍سار شوستر از وزارت خ‍ارجه در خصوص ان‍ح‍صار یا عدم ان‍ح‍صاری بودن ت‍ن‍ب‍اک‍و در ایران، ۱۳۱۱ق (ش ف، ۰۱۱۷۰۰۲۸). ــــــــــــــ، سند ۲۴۰/۱۷۲۱۱-۱۳/۱/۱۷۰۷۰، ان‍ت‍صاب مورگان شوستر بهعنوان م‍س‍ؤول اموال وزارت دارایی، ۱۳۰۵ ش (ش ف ۰۳۰۶۰۰۴۹). ـــــــــــــــــ، سند ۲۹۳/۲۶۱۰- ۱۲/۱/۱۱۱۹۹ در خصوص درخ‍واست مورگان شوستر از وزارت کشور م‍بنی بر ج‍ل‍وگ‍یری از اخلال در امر مالیه دولت (ش ف: ۰۰۱۹۰۰۳۵). ــــــــــــــــ، سند ۲۹۳/۲۶۱۲- ۱۲/۱/۱۱۲۰۱ در خصوص درخ‍واست مورگان شوستر م‍بنی بر اخ‍ذ وجوه م‍الیات‍ی (ش ف: ۰۰۱۹۰۰۳۷). ـــــــــــــــــ، سند ۳۶۰/۱۹۲- ۳۱۲ آ ۲ آو ۱، ش‍ک‍ایت یکی از ات‍باع روسیه از خ‍زان‍ه‌داری کل (مورگان شوستر) به ج‍هت م‍نع ح‍مل ذغال س‍نگ به ش‍ه‍ر و ت‍ق‍اضای پ‍رداخت خ‍س‍ارت به وی، 1331 ق ( ش ف: ۰۰۰۲۰۰۳۷) ــــــــــــــــ، سند ۲۴۰/۴۳۲۸- ۱۳/۱/۴۳۲۳، مشورت با آقای شوستر، خ‍زان‍ه‌داری کل، در خصوص لای‍حة قانونی استخدام اجزای ادارات دولتی، ۱۳۲۹ق (ش ف: ۰۰۷۸۰۰۶۰). ــــــــــــــــــــ، سند ۹۵۵/۰۷۵۲- ۲۲۸۴۱۴۶، مکتوب مستر شوستر، خزانه‌دار کل ایران، بهعنوان روزنامة طایمس راجع به مناسبات دولت ایران با دولتین روس و انگلیس، ۲۱ اکتبر ۱۹۱۱ مطابق ۲۷ شوال 1329، طهران، مطبع حبل‌المتین. ـــــــــــــــــ،سند 5923/15384در خصوص بررسی لوایح قانونی معادن و جنگلها، 1329. ــــــــــــــــ، سند ۲۹۳/۲۷۰۶-۱۲/۱/۱۱۲۹، در خصوص ت‍صرف باغ ش‍عاعالس‍ل‍طنه ت‍وس‍ط ق‍زاقهای روس و گزارش مورگان شوستر م‍بنی بر ذخ‍یرة اس‍ل‍حه و گ‍ندم در این باغ (ش ف: ۰۰۱۹۰۱۵۶). سازمان اسناد سیاسی ایران، اسناد شمارة 2/156/19 و 1/156/19. ــــــــــــــــــ، اسناد شمارة 6/156/19 و 8/156/19. ـــــــــــــــــ، سند شمارة 6/6/249. ـــــــــــــــــ،سند شمارة 6/6/249. ـــــــــــــــــ، سند شمارة 5/6/147. ــــــــــــــــــ،سند شمارة 2/6/249. ــــــــــــــــــ،سند شمارة 1/6/249. سفری، محمد علی (1363)، مشروطهسازان، تهران، علم. شوستر، مورگان (1362)، اختناق ایران، ترجمۀ ابوالحسن موسوی شوشتری، تهران، صفی علی شاه. فوران، جان (1378)، مقاومت شکننده، ترجمۀ احمد تدین، تهران، رسا. کاظم‌زاده، فیروز (1354)، روس و انگلیس در ایران، تهران، امیرکبیر. کسروی، احمد (1346)، تاریخ هجدهسالۀ آذربایجان، تهران، امیرکبیر. کوهی کرمانی، حسین (1363)، از شهریور 1320 تا فاجعة آذربایجان و زنجان، تهران، مهرآیین. کیانفر، عینالله و پروین استخری (1329)، کشف تلبیس یا دورویی و نیرنگ انگلیس، تهران، زرین. مذاکرات مجلس شورای ملی، دورة دوم، مذاکرات مجلس دوم. مروارید، یونس (1377)، ادوار مجالس قانونگذاری در دوران مشروطیت، تهران، اوحدی. مستوفی، عبدالله (1344)، شرح زندگانی من، تهران، علمی. مکی، حسین (1362)، تاریخ بیستسالة ایران، تهران، ناشر. مکی، حسین (1358)، مدرس قهرمان آزادی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ملک‌زاده، مهدی (1363)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران، علمی. میراحمدی، مریم (1368)، پژوهشی در تاریخ معاصر ایران، مشهد، آستان قدس. میلسپو، آرتو ر(1370)، آمریکائی‌ها در ایران، ترجمۀ عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، نشر البرز. نوایی، عبدالحسین (2535)، دولت‌های ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتوم، تهران، بابک. یکتایی، مجید (1355)، تاریخ دارایی ایران، تهران، علمی. Reinsch, P. S., 1912, “Diplomatic Affairs and International Law 1911,” The American Political Science Review, Vol. 6, No. 1, pp. 17-40. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 620 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 440 |
||