پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,121,709 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,040 |
بررسی کارآیی تقدم انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد ازمنظر تحلیل تاریخی، اقتصادی و فلسفیِ حقوق اسلامی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 2، دوره 50، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 261-279 اصل مقاله (294.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2018.245800.668403 | ||
| نویسندگان | ||
| علی انصاری1؛ احد شاهی دامن جانی* 2 | ||
| 1دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
| چکیده | ||
| مطابق نظریۀ مشهور فقیهان امامیه، انجام عین تعهد بر فسخ قرارداد تقدم دارد و چنانچه اجبار متعهد به اجرای تعهدش، به دلیل لزوم تخصص او در انجام آن، ممکن نباشد، متعهدٌله میتواند قرارداد را فسخ کند و قانون مدنی ایران نیز در مواد 237 تا 239 و 476 از این نظریه پیروی کرده است. مقالۀ حاضر براساس تحلیل تاریخی، اقتصادی و فلسفیِ حقوق اسلامی بررسی و ثابت میکند که الزام متعهد به انجام عین تعهد و تقدم آن بر فسخ قرارداد در فقه امامیه، کارآیی لازم را ندارد و از توجیه فقهی ـ حقوقی قابل قبولی برخوردار نیست و مبتنی بر مصلحتاندیشی اقتصادی و فلسفیِ فقیهان است تا حکم صریح اخبار. به عنوان یافتههای مقاله پیشرو، به قانونگذار پیشنهاد میشود، در بحث نقض تعهدات قراردادی، مجموعهای از ضمانتاجراهایی را پیشبینی کند که تمام آنها در عرض یکدیگر قابل اِعمال باشند و متعهدٌله، در صورت نقض تعهد، ضمانتاجرایی را برگزیند که مصلحت او را به طور مطلوب تأمین میکند و در نتیجه مخارج و هزینههای اینگونه نقض به جامعه تحمیل نمیشود و تبعات آن، در درون قرارداد، توسط طرفین آن، مدیریت میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انجام عین تعهد؛ تعهدات قراردادی؛ فسخ قرارداد؛ ملاحظات اقتصادی | ||
| مراجع | ||
|
[1]. اصفهانی، محمدحسین (1418).حاشیه کتابالمکاسب، جلد 5، قم، انوارالهدی. [2]. امامی، حسن (1366). حقوق مدنی، جلد 1، چاپ ششم، تهران، کتابفروشی اسلامیه. [3]. انصاری، مهدی(1390). تحلیل اقتصادی حقوق قراردادها، تهران، انتشارات جنگل‌ـ‌جاودانه. [4]. ایروانی، علی (1406). حاشیهالمکاسب، ج 2، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. [5]. بادینی، حسن (1385). «آیا حقوق دانش مستقلی است؟»، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 74، زمستان، ص 25. [6]. بحرانی، یوسف (1405)، الحدائقالناضره فی أحکامالعتره، ج 19، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [7]. بهرامیاحمدی، حمید (1383). «تاریخچه تدوین قانون مدنی»، فصلنامۀ پژوهشی دانشگاه امام صادق علیهالسلام، شمارۀ 24، زمستان، ص 47. [8]. حسینیروحانی قمی، صادق (1412). فقهالصادق علیهالسلام، جلد 20، قم، دارالکتاب ـ مدرسه امام صادق علیهالسلام. [9]. ــــــــــــــــــــــــــــ (1429). منهاجالفقاهه، چاپ پنجم، جلد 6، قم، انوارالهدی. [10]. حسینیشیرازی محمدصادق (1425). التعلیقات علی شرائعالاسلام، جلد 1، چاپ ششم، قم، انتشارات استقلال. [11]. حسینیشیرازی، محمد ([بیتا]).ایصالالطالب إلیالمکاسب، جلد 14، تهران، منشورات اعلمی. [12]. حسینیعاملی، محمدجواد ([بیتا]). مفتاحالکرامه فی شرح قواعدالعلامه، جلد 4، بیروت،داراحیاءالتراث العربی للطباعه والنشر والتوزیع. [13]. حلبی، ابنزهره (1417). غنیهالنزوع إلی علمیالأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق علیهالسلام. [14]. حلی، ابنادریس (1410). السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، جلد 2،چاپ دوم،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم. [15]. حلی، حسن بن یوسف مطهر (1410). ارشادالأذهان إلی أحکامالایمان، جلد 1، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم. [16]. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1414). تذکرهالفقهاء (ط ـ الحدیثه)،جلد 10، قم، مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام. [17]. حلی، محمدبن علامهحلی [معروف به فخرالمحققین] (1387). ایضاحالفوائد فی شرح اشکالاتالقواعد، جلد 1، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [18]. حلی، جعفر بن الحسین [معروف به محققحلی] (1408). شرائعالاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 2، چاپ دوم، قم،مؤسسه اسماعیلیان. [19]. خویی، محمدتقی (1414). الشروط أو الإلتزامات التبعیه فیالعقود، جلد 1، بیروت، دارالمؤرخ العربی. [20]. دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم (1416). مجموعه فتاوی ابن جنید، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم. [21]. سبزواری، عبدالأعلی (1413). مهذّبالاحکام فی بیانالحلال و الحرام، جلد 17، چاپ چهارم، قم، مؤسسهالمنار. [22]. شهیدی، مهدی (1389). حقوق مدنی (3) تعهدات، چاپ چهاردهم، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد. [23]. ـــــــــــــــ (1393). حقوق مدنی: آثار قراردادها و تعهدات، جلد 3، چاپ ششم، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد. [24]. شیخ مفید، محمدبن محمدبن نعمان (1410). المُقنعَه، چاپ دوم، قم، مؤسسه نشر اسلامی. [25]. شیرازی، محمدتقی (1412).حاشیهالمکاسب، جلد 2، قم، منشوراتالشریفالرضی. [26]. طباطباییحائری، علی (1418).ریاضالمسائل فی تحقیقالأحکام بالدلایل (ط ـ الحدیثه)، جلد 8، قم، مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام. [27]. طباطباییقمی، تقی (1400).دراساتنا من الفقهالجعفری، جلد 4، قم، مطبعهالخیام. [28]. طباطبایییزدی، محمدکاظم (1421).حاشیهالمکاسب، جلد 2، چاپ دوم، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان. [29]. طوسی، محمدبن حسن [معروف به شیخالطائفه] ([بیتا]). المبسوط فی فقهالامامیه، جلد 2، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثارالجعفریه. [30]. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1390). النهایه فی مجردالفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتابالعربی. [31]. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1390). الاستبصارفیمااختلف من‌الأخبار، جلد 3، تهران، دارالکتب الإسلامیه. [32]. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1407). تهذیبالأحکام، چاپ چهارم، جلد 7، تهران، دارالکتب الإسلامیه. [33]. عاملی کرکی، علی بن حسین [معروف به محقق ثانی] (1414). جامعالمقاصد فی شرح‌القواعد، جلد 4، قم، مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام. [34]. عاملی، زینالدین بن علی [معروف به شهید ثانی] (1413). مسالکالأفهام الی تنقیح شرائعالاسلام، جلد 3، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه. [35]. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1410).الروضهالبهیه فی شرح‌اللمعهالدمشقیه (المحشی ـ کلانتر)، جلد 3، قم، کتابفروشی داوری. [36]. عاملی، محمدبن مکی [معروف به شهید اول] (1410). اللمعهالدمشقیه فی فقهالامامیه، بیروت، دارالتراث ـ الدارالاسلامیه. [37]. علمالهدی، علیبن حسین [معروف به سیدمرتضی] (1415). الانتصار، قم، مؤسسه نشر اسلامی. [38]. غروینائینی، محمدحسین (1373). منیهالطالب فی حاشیهالمکاسب، جلد 2، تهران، المکتبهالمحمدیه. [39]. قمی، محمدبن علی بن بابویه [معروف به شیخ صدوق] (1413). من لایحضرهالفقیه، جلد3، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم. [40]. کاتوزیان، ناصر (1376). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، جلد 3، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار. [41]. کلینی، محمدبن یعقوب (1407). الکافی (ط ـ الاسلامیه)، جلد 5، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیه. [42]. کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری (1415). المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات (ط ـ الحدیثه)، جلد 6، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. [43]. گرجی، ابوالقاسم (1375). تاریخ فقه و فقها، تهران، انتشارات سمت. [44]. گیلانی، ابوالقاسم [معروف به میرزای قمی] (1427). رسائل المیرزا القمی، جلد 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم. [45]. مامقانی، عبدالله (1350).نهایهالمقال فی تکمله غایهالآمال، قم، مجمعالذخائرالاسلامیه. [46]. مرکز معجم فقهی (1413). حیاه ابن عقیل عمانی و فقهه، قم، مرکز معجم فقهی. [47]. مظفر، محمدرضا ([بیتا]). اصولالفقه، جلد 1، قم، انتشارات اسماعیلیان. [48]. موسویخلخالی، محمدمهدی (1427). فقهالشیعه ـ کتابالاجاره، تهران، مرکز فرهنگی انتشارات منیر. [49]. موسویخمینی، روحالله (1421). کتابالبیع، جلد 5، تهران، مؤسسه تنظبم و نشر آثار امام خمینی قدسسره. [50]. موسویخویی، ابوالقاسم (1412). مصباحالفقاهه فیالمعاملات، جلد 7، بیروت، دارالهادی. [51]. مؤسسۀ احیاء آثار الإمامالخوئی (1418). موسوعه الإمامالخوئی، جلد 3، قم، مؤسسۀ احیاء آثار الإمامالخوئی. [52]. مومنسبزواری، محمدباقر (1413). کفایهالأحکام، جلد 1، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم. [53]. نجفی، محمدحسن (1404). جواهرالکلام فی شرح شرائعالاسلام، جلد 23، چاپ هفتم، بیروت، دارإحیاءالتراث العربی. [54]. نراقی، احمد (1417). عوائدالایام فی بیان قواعدالاحکام و مهمات مسائلالحلال والحرام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم. [55]. Cooter, Robert & Ulen, Thomas (2000). Law and Economics, 3thed, the United States of America: Addison Wesley Longman, Inc.
[56]. Dawson, John P. (1959). “Sepecific Performance in France and Germany”, Michigan Law Review, Vol. 57, No. 4, pp. 495-525.
[57]. Deffains, Bruno & Kirat, Thierry, (2001). Law and Economics in Civil Countries, New York: Elsevier Science.
[58]. Dobbs, Dan B. (1993). Law of Remedies: Damages- Equity-Restitution, 2thed, the United State of America, West Publishing Co.
[59]. Georgakopoulos, Nicholas L. (2005). Principles and Methods of Law and Economics, New York, Cambridge University Press.
[60]. Goldberg, Victor P. (1989). Reading in the Economics of Contract Law, New York, Cambridge University Press.
[61]. Harris, Phil (2007). An Introduction to Law, 7thed, New York, Cambridge University Press.
[62]. Harrison, Jeffrey L. (2007). Law and Economics, the United States of America, Thomson West.
[63]. Kronman, Anthony T. (1978). “Specific Performance”, the University of Chicago Law Review, Vol. 45, No. 2, Winter. 1978, pp. 365-369.
[64]. Lando, Ole & coworker (2000). The Principles of European Contract Law, Parts 1 and 2, prepared by the Commission on European Contract Law, Kluwer Law International, The Hugh, London.
[65]. Marmor, Andrei (2011). Philosophy of Law, New York, Princeton University Press.
[66]. Mathis, Klaus (2009). Searching for the Philosophical Foundation of the Economic Analysis of Law, (Translated by Deborah Shannon), the United Kingdom, Springer.
[67]. Miceli, Thomas F. (1977). Economics of the Law, Torts, Contracts, Property, Litigation, New York, Oxford University Press.
[68]. Posner, Eric A. (2002). Law and Social Norms, 2thed, the United State of America, Harvard University Press.
[69]. Pound, Roscoe (1992). An Introduction to the Philosophy of Law, London, Oxford University Press.
[70]. Schwenzer, Ingeborg & Fountoulakis, Christiana (2007). International Sales Law, London & New York, Routledge. Cavendish Taylor & Francis Group.
[71]. Shavell, Steven (2004). Foundations of Economic Analysis of Law, London, the Belknap Press of Harvard Press Cambridge, Massachusetts.
[72]. Tomlinson, Edward (1989). “Performance Obligation of the Aggrieved Contractant: The French Experience”, Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review, Vol. 12, No 139, pp. 163-167.
[73]. Wacks, Raymond (2006). Philosophy of Law A Very Short Introduction, New York, Oxford University Press.
[74]. Wittman, Donald (2006). Economic Foundation of Law and Organization, New York, Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 594 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 558 |
||