پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,133,115 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,148 |
شخصیت‌‌های گروتسکی در تذکرۀ یخچالیه | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 8، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، دی 1396، صفحه 131-148 اصل مقاله (480.6 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2017.65529 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامحسین شریفی‌ِولدانی1؛ نجمه زارع بنادکوکی2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| تذکرۀ یخچالیه نوشتۀ میرزا محمدعلی مذهّبِ‌اصفهانی متخلص به فرهنگ (در جوانی) و بهار (در پیری)، جزو نقیضه‌‌های مفصل ادب فارسی است که به شیوۀ تذکرۀ آتشکده از آذر بیگدلی نوشته شده‌است. میرزا مذهّب در اثرش سی شخصیت خلق می‌‌کند تا از مدعیان شاعری و یاوه‌‌سرایان عصرش انتقاد کند. این شخصیت‌‌ها از یک‌‌سو مشمئزکننده و از سوی دیگر طنزآمیزند و احساسی چندگانه از نفرت و خشم و ترس و طنز را در مخاطب برمی‌‌انگیزند. این شیوه که به گروتسک شهرت دارد، در بسیاری از آثار ادبی مشهور دیده می‌‌شود. در این مقاله، نویسندگان پس از ذکر تعریفی از نقیضه و کارکردهای آن، به تحلیل شخصیت‌‌های گروتسکی این اثر پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که شخصیت‌‌های تذکرۀ یخچالیه اغلب ناقص‌‌الخلقه‌اند و دچار بیماری‌‌های جنسی (شاهدبازی و امردبازی و حیوان‌آمیزی و...) هستند؛ به عبارت دیگر، مضمون گروتسکی این تذکره، نخست روابط جنسی نامعقول، و سپس، رذایل اخلاقی چون حماقت و خساست و طمع و دزدی و مردم‌‌آزاری است. می‌‌توان گفت کارکرد گروتسک در این اثر، رسوا کردن ذات واقعی زمانه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تذکرۀ یخچالیه؛ میرزا محمدعلی مذهّبِ‌اصفهانی؛ نقیضه؛ شخصیت‌پردازی؛ گروتسک | ||
| مراجع | ||
|
بهزادی‌اندوهجردی، حسین (1382)، طنزپردازان ایران، تهران: دستان. تامپسون، فیلیپ (1369)، گروتسک در ادبیات، ترجمۀ غلامرضا امامی، تهران: شیوا. تسلیمِ‌جهرمی، فاطمه و یحیی طالبیان (1390)، «تلفیق احساسات ناهمگون و متضاد (گروتسک) در طنز و مطایبه»، فنون ادبی، س 3، ش 1، صص 1ـ20. ثابت‌قدم، خسرو (1383)، «گروتسک در نثر ناباکوف»، سمرقند، ش 3، صص 201ـ210. راستی‌یگانه، فاطمه (1388)، «جستاری در گروتسک»، صحنه، ش 69، صص 116ـ118. زیاری، حسن (1392)، «مقدمه، تصحیح و تحشیۀ دو رسالۀ نقیضه (یخچالیه، قمارنامه) »، رسالۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان. زیاری، حسن و محسن محمدی‌فشارکی (1392)، «تتبعی در تذکرۀ یخچالیه»، آیینۀ میراث، ش 53، صص 159ـ177. سعدی، مصلح بن عبدالله (1381) کلیات سعدی، به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران: زوار. سلیمانی، محسن (1391)، اسرار و ابزار طنزنویسی، تهران: سورۀ مهر. شربتدار، کیوان و شهره انصاری (1391)، «گروتسک و ادبیات داستانی؛ بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداق‌‌های آن در آثار شهریار مندنی‌‌پور»، ادبیات پارسی معاصر، س 2، ش 2، صص 105ـ121. صلاحی، عمران (1382)، خنده‌سازان و خنده‌پردازان، تهران: علم. عبیدزاکانی، عبیدالله (1383)، رسالۀ دلگشا، تصحیح و ترجمۀ علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر. فلور، ویلِم (2010)، تاریخ اجتماعی روابط جنسی در ایران، ترجمۀ محسن مینوخرد، استکهلم: فردوسی. لوترآدامز، جیمز و ویلسون یتس (1389)، گروتسک در هنر و ادبیات، ترجمۀ آتوسا راستی، تهران: قطره. مذهّبِ‌اصفهانی، میرزا محمدعلی (1321)، تذکرۀ یخچالیه، تصحیح احمد گلچین گیلانی، چ 3، تهران: شرکت تضامنی حیدری. مذهّبِ‌اصفهانی، میرزا محمدعلی (1285 ق)، یخچالیه، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای‌اسلامی، ش 1203. مذهّبِ‌اصفهانی، میرزا محمدعلی (1365 ق)، مدایح معتمدیه، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای‌اسلامی، ش 7673. مسجدی، حسین (1386)، «سبک بازگشت و شعر اصفهان در قرن سیزدهم»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ش 49، صص123ـ138. مسجدی، حسین (1390)، مقدمۀ تذکرۀ مدایح‌المعتمدیه، اصفهان: دانشگاه اصفهان. مولوی، جلال‌الدین محمد (1386)، مثنوی معنوی، براساس نسخۀ نیکلسون، تهران: کاروان. وفازواره‌ای، محمدعلی (1385)، تذکرۀ مآثرالباقریه، تصحیح حسین مسجدی، اصفهان: شهرداری اصفهان. یعقوبی، پارسا و طیبه فشی (1390)، «گروتسک یا طنزآمیخته در آثار جمال‌‌زاده»، بهار ادب، س 4، ش 3، صص 245ـ254. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 563 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 676 |
||