پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,577 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,176 |
بررسی ترسالی و خشکسالی هواشناسی در حوضه‌های جنوبی دریاچۀ ارومیه (مطالعۀ موردی: حوضه‌های آبریز زرینه‌رود و سیمینه‌رود) | ||
| اکوهیدرولوژی | ||
| مقاله 16، دوره 5، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 189-202 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2018.245903.781 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید منتصری* 1؛ امیر نورجو2؛ جواد بهمنش3؛ مهدی اکبری4 | ||
| 1استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه | ||
| 2دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه و عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، ارومیه، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه | ||
| 4دانشیار پژوهشی، مؤسسۀ تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج | ||
| چکیده | ||
| دریاچۀ ارومیه در سالهای اخیر به‌دلیل کاهش جریانات ورودی آب از زیرحوضههای خود با کاهش شدید حجم آب مواجه شده است. یکی از دلایل خشکی مستمر این دریاچه تغییرات اقلیمی و پدیدۀ خشکسالی است. دو رودخانۀ زرینه‌رود و سیمینه‌رود از مهم‌ترین زیرحوضههای دریاچۀ ارومیه هستند و بیش از نیمی از ورودی آب دریاچه را تأمین می‌کنند. در این میان، شناخت ابعاد مختلف پدیدۀ خشکسالی و خصوصیات آماری آن مهم است و نخستین قدم در بررسی و مدیریت منابع آب حوضه و درک بهتر دلایل خشکی دریاچۀ ارومیه به‌شمار میآید. هدف از این پژوهش، بررسی رفتار اقلیمی حوضه‌های بررسی‌شده از دیدگاه خشکسالی هواشناسی طی چهار دهۀ گذشته است. در این تحقیق وضعیت خشکسالی در دو حوضۀ زرینه‌رود و سیمینه‌رود توسط شاخص بارش استانداردشده، SPI با استفاده از دادههای بارش ماهانۀ 31 ایستگاه در دورۀ آماری 1350ـ 1393 در مقیاس زمانی سالانه و ماهانه (یک تا 48 ماهه) بررسی شد. دورههای ترسالی و خشکسالی و همچنین مقادیر شاخص SPI در مقیاسهای مختلف زمانی و به‌صورت منطقهای استخراج شد. در نهایت، نقشۀ پهنهبندی شاخص بارش استانداردشده برای سالهای واقع‌شده در دورههای مهم ترسالی و خشکسالی با استفاده از روشهای زمین‌آماری (کریجینگ، کوکریجینگ و فاصلۀ معکوس) تهیه و ارزیابی شد. بررسی شاخص SPI طی چهار دهۀ گذشته، نشان میدهد به‌طور کلی زیرحوضههای جنوبی دریاچۀ ارومیه پس از تجربۀ دو دورۀ ترسالی و یک دورۀ خشکسالی، در 70 درصد سالها در شرایط نرمال بهسر برده‌اند. پس از وقوع خشکسالی متوالی طی دورۀ 1377ـ 1380 به‌رغم حاکمیت شرایط نرمال تا سال 1393، روند کاهشی تراز دریاچۀ ارومیه ادامه یافته است که نشان میدهد علاوه بر تأثیر شرایط اقلیمی و کاهش بارشها، عوامل دیگری نظیر بهرهبرداری نامناسب و برداشت بیش از حد از منابع آبی در سالهای اخیر عامل اصلی تشدید بحران در حوضۀ دریاچۀ ارومیه بوده است. مقایسه و ارزیابی روشهای مختلف زمین‌آماری به‌منظور توزیع مکانی شاخص خشکسالی با استفاده از معیار RMSE نشان داد روش کریجینگ دقت زیادی برای پهنهبندی خشکسالی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دریاچۀ ارومیه؛ روشهای زمین آمار؛ زرینه‌رود؛ سیمینه‌رود؛ شاخص SPI | ||
| مراجع | ||
|
Madani K, AghaKouchak A, Mirchi A. Iran’s Socio-economic Drought: Challenges of a Water-Bankrupt Nation. Iranian Studies. 2016; 49(6): 997-1016. [2]. Tabari H, Abghari H, Hosseinzadeh Talaee P. Temporal trends and spatial characteristics of drought and rainfall in arid and semiarid regions of Iran. Hydrol. Process. 2012; 26: 3351–3361. [3]. Zahedie Gharahaghaj M, GHavidel Rahimi Y. Determine of the threshold of drought and calculate the reliable precipitation in the Lake Urmia basin. Physical Geography Research Quarterly. 2007; 59:21-34. [Persian] [4]. Palmer WC. Meteorological Drought. U.S, Weather Bureau Technical paper. 1965; 45: 1-58. [5]. Wilhite DA, Glantz MH. Understanding the drought phenomenon, The role of definitions. Water International. 1985; 10: 111-120. [6]. Noohi K, Asgari A. Study of Drought and Return Priod Drought in Qum Region. Agricultural Aridity and Drought, Scientific and Extension Quarterly, Hahad Agriculture. 2006; 15: 47-64. [7]. Barua S, Ng AWM, Perera BJC. Comparative Evaluation of Drought Indices: A Case Study on The Yarra River Catchment in Australia. Journal of Water Resources Planning and Management. 2011; 137(2): 215-226. [8]. Moreira EE, Coelho CA, Paulo AA, Pereira LS, Mexia JT. SPI-based Drought Category Prediction Using Loglinear Models. Journal of Hydrology. 2008; 354: 116-130. [9]. McKee TB, Doesken NJ, Kleist J. Drought monitoring with multiple time scales. In Proceedings of the 9th Conference on Applied Climatology. AMS: Boston, MA. 1995: 233–236. [10]. Hayes MJ. Drought Indices. National Drought Mitigation Center ,Noaa, Press..2001; 11p. [11]. Keyantash J, Dracup JA. The Quantification of Ddrought: An Evaluation of Drought Indices. Bulletin of the American Meteorological Society. 2002; 83(8): 1167-1180. [12]. Khalighi Sigaroudi Sh, Sadeghi Sangdehi A, Awsati Kh, GHavidel Rahimi Y. The Study of Drought and Wet Year Assessment models for Stations in Mazandaran province. Iranian Journal of Rangland and Desert. 2009; 16(1): 44-54. [Persian] [13]. Ensafimoghadam T. An Investigation and assessment of climatological indices and determination of suitable index for climatological droughts in the Salt Lake Basin of Iran. Iranian Journal of Rangland and Desert. 2007; 14(2): 271-288. [Persian] [14]. Shokoohi A, Morovati R. An investigation on the Urmia Lake Basin drought using RDI and SPI indices. Watershed Engineering and Management. 2014; 6(3):232-246. [Persian] [15]. Alipour A, Hashemi M, Hosseini SA, Pazhooh F. Assessment and comparison of multiple index climatic droughts and determine the best Index in central Iran. ECO Hydrology. 2017; 4(1): 133-147. [Persian] [16]. Jahangir MH, Khoshmashraban M,Yousefi H. Drought monitoring with Standard Precipitation Index (SPI) and drought forecasting with Multi-layers perceptron (Case study: Tehran and Alborz Provinces).Ecohydrology.2015;2 (4):417-428. [Persian]
[17]. Amirataee B, Montaseri M, Yasi M. Comparison of Inherent Performance of Seven Drought Indices in Drought Mitigation Using a Monte Carlo Simulation Approach. Journal of Civil and Environmental Engineering. 2015; 43(1): 25-39. [Persian]
[18]. Montaseri M, Amirataee B. Comprehensive stochastic assessment of meteorological drought indices. Int. J. Climatol. 2016; 31: 162–173.
[19]. Wamwling A. Accuracy of geostatistical prediction of yearly precipitation in Lower Saxony. Journal of Environmetrics. 2003; 14(7): 699-709.
[20]. Zheng X, Basher R. Thin-Plate Smoothing Spline Modeling of spatial climate data and its application to mapping South Pacific Rainfalls. Journal of Monthly Weather Review. 1995; 123: 3086-3102.
[21]. Tabios GQ, Salas JD. A comparative analysis of technique for spatial interpolation of precipitation. Water Resources Bulletin. 1985; 21(3): 365-380.
[22]. Mozafari GA, Khosravi Y, Abbasi E, Tavakoli F. Assessment of Geostatistical Methods for Spatial Analysis of SPI and EDI Drought Indices. World Applied Sciences Journal. 2011; 15 (4): 474-482.
[23]. Abbaspour M, Nazaridoust A. Determination of environmental water requirements of Lake Urmia, Iran: an ecological approach. International Journal of Environmental Studies. 2007; 64(2): 161-169.
[24]. Bars RL. Hydrology: An Introduction to Hydrologic Science. Addison-Wesley Publishing Co., New York, USA; 1990
[25]. Adeloye AJ, Montaseri M. Preliminary Stream flow Data Analyses Prior to Water Resources Planning Study. Hydrological Sciences Journal. 2002; 47(5): 679-692.
[26]. McKee TB, Doesken NJ, Kleist J. The relationship of drought frequency and duration to time scales. In Proceedings of the 8th Conference on Applied Climatology. AMS: Boston, MA:1993; 179–184.
[27]. Mishra AK, Singh VP, Desa VR. Drought Characterization: A Probabilistic Approach. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment. 2009; 23(1): 41-55.
[28]. Cacciamani C, Morgillo A, Marchesi S, Pavan V. Monitoring, Forecasting Drought on a Redional Scale Emilia-Romangna Region. Netherlands: Springer-Verlag. 2005; 62(1): 29-48.
[29]. Edwards DC, McKee TB. Characteristics of 20th century drought in the United States at multiple time scales. Climatology Report umber 97–2, Colorado State University, Fort Collins, Colorado; 1997.
[30]. Wu H, Svobod MD, Hayes MJ, Wilhite DA, Wen F. 2007. Appropriate application of the standardized precipitation index in arid locations and dry seasons. International Journal of Climatology. 200; l(27): 65–79.
[31]. Issaks EH, Srivastava RM. Applied geostatistics. Newyork,Oxford University Press; 1989: 561 pp.
[32]. Hassani Pak AA. Geostatistics. 2nd ed. Tehran university pub; 2010. [Persian]
[33]. Thiessen AH. 1911. Precipitation averages for large areas. Monthly Weather Review. 1911; 39(7): 1082-1084.
[34]. Hassanzadeh E, Zarghami M, Hassanzadeh Y. Determining the main factors in declining the Urmia Lake level by using system dynamics modeling. Water Resources Management. 211; 26(1): 129-145.
[35]. Litaor MI, Reichmann O, Belzer M, Auerswald K, Nishri A, Shenker M. Spatial Analysis of Phosphorus Sorption Capacity in a Semiarid Altered Wetland. Journal of Environ. Qual. 2003; 32: 335–343.
[36]. Akhtari R, Mahdian MH, Morid S. Assessment of Spatial Analysis of SPI and EDI Drought Indices in Tehran Province. Iran_Water Resources Research. 2006; 3:27-37. [Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 994 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 564 |
||