گزاره‌های نقادانه‌ی اروپاییان درباره‌ی معماری و شهرهای ایران در سفرنامه‌های قرن هفدهم تا نیمه‌‌ی قرن نوزدهم میلادی

آریناس، خوزه فرناندز(1391)، راهنمای هنر رنسانس، ترجمه‌ی نسرین هاشمی، نشر ساقی، تهران.

ا.جانسون، جرالدین (۱۳۹۰)، هنر رنسانس، ترجمه‌ی رحیم قاسمیان، موسسه‌ی حکمت، تهران.

اورلئاریوس، آدام (۱۳۸۵)، سفرنامه‌ی آدام اورلئاریوس: ایران عصر صفوی از نگاه یک آلمانی، ترجمه‌ی متن آلمانی و حواشی از احمد بهپور، ابتکار نو، تهران.

اولیویه، گیوم آنتوم (۱۳۷۱)، سفرنامه‌ی اولیویه: تاریخچه‌ی اجتماعی-اقتصادی ایران در دوران آغازین عصر قاجاریه، ترجمه‌ی طاهر میرزا، تصحیح و حواشی دکتر غلامرضا ورهرام، اطلاعات، تهران.

باربارو، جوزافا و دیگران (۱۳۴۹)، سفرنامه‌های ونیزیان در ایران (شش سفرنامه)، ترجمه‌ی منوچهر امیری، خوارزمی، تهران.

بارنز، آلکس (۱۳۷۳)، سفرنامه‌ی بارنز: سفر به ایران در عهد فتحعلی‌شاه قاجار. ترجمه‌ی حسن سلطانی‌فر، آستان قدس، مشهد.

بریستو، ویلیام (۱۳۹۳)، روشنگری (دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد)، ترجمه‌ی مرتضی عابدینی‌فرد، ققنوس، تهران.

بلخاری‌قهی، حسن (۱۳۸۸)، اورنگ: مجموعه مقالات درباره‌ی مبانی نظری هنر، فرهنگستان هنر، تهران.

بن‌تان، آگوست (۱۳۵۴)، س‍ف‍رن‍ام‍ه‌ی‌ ب‍ن‌ت‍ان‌: نامه های یک افسر فرانسوی درباره سفر کوتاهی به ترکیه و ایران در سال ۱۸۰۷، ترجمه‌ی منصوره نظام مافی اتحادیه ، بی‌نا، تهران.

بیگ‌ترکمان، اسکندر (۱۳۵۰)، تاریخ عالم‌آرای عبّاسی، زیر نظر ایرج افشار، امیرکبیر، تهران.

 بیردزلی، مونروسی و هاسپرس، جان (۱۳۹۲)، تاریخ و مسائل زیباشناسی، ترجمه‌ی محمدسعید حنایی کاشانی، انتشارات هرمس، تهران.

پولاک، یاکوب‌ادواردز (۱۳۶۸)، سفرنامه‌ی پولاک: «ایران و ایرانیان»، ترجمه‌ی کیکاووس جهانداری، خوارزمی، تهران.

تاورنیه، ژان‌باتیست (۱۳۸۲)، سفرنامه‌ی تاورنیه، ترجمه‌ی حمید ارباب‌شیرانی، نیلوفر، تهران.

جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز (۱۳۸۷)، سفرنامه‌ی جکسن: ایران در گذشته و حال، ترجمه‌ی منوچهر امیری و فریدون بدره‌ای، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.

خالقی، روح‌الله (۱۳۸۱)، سرگذشت موسیقی ایران (سه جلد در یک مجلّد)، ماهور، تهران.

خیام، عمر‌بن‌ابراهیم (۱۳۸۴)، رباعیّات خیّام، ویرایش میرجلال‌الدین کزّازی، مرکز، تهران.

دروویل، گاسپار (۱۳۶۵)، سفر در ایران، ترجمه‌ی منوچهر اعتماد‌مقدم، شباویز، تهران.

دو‌ساسی، ساموئل (۱۳۸۹)، دکارت، ترجمه‌ی بیتا شمسینی، انتشارات ققنوس، تهران.

دلاواله، پیتر (۱۳۷۰)، سفرنامه‌ی پیتر دلاواله، ترجمه‌ی شعاع‌الدین شفاء، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. 

دالمانی، هانری‌رونه (۱۳۳۵)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه‌ی محمّد‌علی فره‌وشی، امیرکبیر، تهران.

زارعی، محمداحسان (۱۳۸۷)، مسجد مدرسه‌ی دارالاحسان سنندج، میراث فرهنگی، تهران.

زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۸۵)، آشنایی با تاریخ ایران، سخن، تهران.

ژوبر، پیر آمده امیلین پروب (۱۳۵۴)، مسافرت در ایران و ارمنستان، ترجمه‌ی علیقلی اعتماد مقدم، بنیاد فرهنگ ایران، تهران.

سانسون، ؟(۱۳۴۶)، وضع کشور شاهنشاهی ایران در زمان شاه‌سلیمان صفوی: تحقیق و مطالعه‌ی دقیق درباره‌ی آداب و اخلاق و حکومت ایرانیان، ترجمه‌ی دکتر تقّی تفضّلی، ابن‌سینا، تهران.

شاردن، ژان (۱۳۷۲)، سفرنامه‌ی شاردن: متن کامل، ترجمه‌ی اقبال یغمایی، توس، تهران.

شرلی، آنتوان و شرلی، رابرت (۱۳۶۲)، سفرنامه‌ی برادران شرلی، ترجمه‌ی «آوانس» و به کوشش علی دهباشی، نگاه، تهران.

فون‌دریابل، گئورک تکتاندر (۱۳۵۱)، گزارش سفارتی به دربار شاه‌عبّاس اوّل، ترجمه‌ی محمود تفضّلی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران.

فیگویروا، دن‌گارسیا دسیلوا (۱۳۶۳)، سفرنامه‌ی دن‌گارسیا دسیلوا فیگویروا: سفیر اسپانیا در دربار شاه‌عباس اوّل، ترجمه‌ی غلامرضا سمیعی، نشر نو، تهران.

کاتب، احمدبن حسین‌بن علی (۱۳۵۷)، تاریخ جدید یزد، به کوشش ایرج افشار، امیرکبیر، تهران.

کاتف، فدت آفاس یویچ (۱۳۵۶)، سفرنامه‌ی فدت آفاس یویچ کاتف، ترجمه‌ی محمدصادق همایون‌فرد، کتابخانه‌ی ملّی ایران، تهران.

کارری، جووانی فرانچسکو جملی (۱۳۴۸)، سفرنامه‌ی کارری، ترجمه‌ی علی نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، فرانکلین، تهران.

کروسینسکی، جوداز، وارنینگ، ادوارد اسکات و دیگران (۱۳۶۹)، ده سفرنامه یا سیری در سفرنامه‌های جهانگردان خارجی راجع به ایران، گردآورنده و مترجم: مهراب امیری، وحید، تهران.

کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۳)، سفرنامه‌ی کمپفر، ترجمه‌ی کیکاووس جهانداری، خوارزمی، تهران.

‌کوتسبو، موریتس فون (۱۳۶۵)، مسافرت به ایران و دوران فتحعلی‌شاه قاجار، ترجمه‌ی محمود هدایت، جاویدان، تهران.

ممتحن‌الدوله‌ی شقاقی، میرزا مهدی‌خان (۱۳۵۳)، خاطرات ممتحن‌الدوله، به‌کوشش حسینعلی شقاقی، امیرکبیر، تهران.

نیبور، کارستن (۱۳۵۴)، سفرنامه‌ی کارستن نیبور، ترجمه‌ی پرویز رجبی، توکا، تهران.