تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,508 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,128,167 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,597 |
تحلیل الگوی توالی دبی جریان ماهانه با استفاده از روش آنالیز توانی در تعدادی از ایستگاههای هیدرومتری استان مازندران | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقاله 14، دوره 48، شماره 5، بهمن 1396، صفحه 1073-1085 اصل مقاله (1.16 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2018.221308.667579 | ||
نویسندگان | ||
رئوف مصطفی زاده* 1؛ خدیجه حاجی2؛ محسن ذبیحی3 | ||
1استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشجوی کارشناسیارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
3دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
ارزیابی دورههای خشک و مرطوب هیدرولوژیک بهعنوان ضرورت و مبنای اولیه برنامهریزی و مدیریت منابع آب میباشد که نیازمند درک و مطالعه وقوع خشکسالیها است. هدف از این پژوهش استفاده از روش آنالیز توانی (Power Laws Analysis) و تحلیل الگوهای دورههای کمآبی و پرآبی جریان رودخانهای در تعدادی از ایستگاههای استان مازندران میباشد. بدین منظور، خصوصیات دورههای کمآبی و پرآبی در سریهای زمانی دبی ماهانه در 26 ایستگاه هیدرومتری استان مازندران طی دوره آماری 36 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در همین راستا میانگین ماهانه دبی، حد آستانه و نیز شروع و پایان دورههای کمآبی و پرآبی محاسبه و سپس تعداد دنبالهها در توالی وقوع دورههای کمآبی و پرآبی در دورههای 1 تا 41 ماهه مشخص گردید. نتایج نشان داد که بین شدت وقوع و تداوم دورههای کمآبی و پرآبی رابطه مستقیم وجود دارد. کمترین شدت دورههای کمآبی و پرآبی مربوط به ایستگاههای پلور و هنیسک بهترتیب با مقادیر شیب خط 87/0- و 29/1- در جنوبغربی و غرب استان میباشند. براساس نتایج، بیشترین تداوم جریان با مقادیر 09/122 و 89/145 برای دورههای کمآبی و پرآبی در ایستگاه قرآنتالار در مرکز استان بهوقوع پیوسته است. بهعبارتی میتوان گفت که ایستگاههای واقع در سرشاخه اصلی جنوبشرقی و مرکز مازندران دارای تداوم جریان کمآبی و پرآبی بیشتری در مقایسه با سایر ایستگاهها هستند. نزدیکی ابر نقاط به خط مستقیم و خطوط نزدیک یا موازی بدون تقاطع در استان مازندران بیانگر وجود رژیم همگن دورههای کمآبی و پرآبی بوده و تغییرات قابل ملاحظه زمانی در آنها چندان مشاهده نمیشود. در این خصوص میتوان بر قابلیت استخراج الگوی تناوب دبی ماهانه و تداوم آن براساس روش آنالیز توانی اشاره نمود. نتایج میتواند در تعیین مناطق با تداوم بالای خشکسالی جریان و نیز وقوع خشکسالیهای شدید و برنامهریزی مدیریت منابع آب سطحی مورد استفاده قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
آنالیز توانی؛ تداوم جریان؛ حد آستانه؛ دورههای کمآبی و پرآبی جریان؛ شدت خشکسالی | ||
مراجع | ||
Abdulmalek, A., Asheikh, A. and Tarawneh, Q.Y. (2013) An analysis of dry spells patterns intensity and duration in Saudi Arabia. Middle-East Journal of Scientific Research, 13(3): 314-327. Anagnostopoulou, Ch., Maheras, P., Karacostas, T. and Vafiadis, M. (2003). Spatial and temporal analysis of dry spells in Greece. Journal of Theoretical and Applied Climatology, 57: 165-179. Bazuhair, S.A., Gohani, A. and Sen, Z. (1997). Determination of monthly wet and dry periods in Saudi Arabia. International Journal of Climatology, 17: 303-311. Benjamin, L.H. and Saunders, A. (2002). A drought climatology for Europe International. Journal of Climatology, 22: 1571-1592. Bordi, I., Fraedrich, K., Jiang, J. and Sutera, A. (2004). Spatio-temporal variability of dry and wet periods in eastern China. Journal of Theoretical and Applied Climatology, 79(1-2): 81-91. Caloiero, T., Sirangelo, B., Coscarelli, R. and Ferrari, E. (2016). An analysis of the occurrence probabilities of wet and dry periods through a stochastic monthly rainfall model. Water, 8(39):1 21. Cindric, K., Pasaric, Z. and Gajic-Capka, M. (2010). Spatial and temporal analysis of dry spells in Croatia. Theoretical and Applied Climatology, 102(1-2): 171-184. Clauset, A., Shalizi, C.R., and Newman, M.E.J. (2009). Power-law distributions in empirical data, Society for Industrial and Applied Mathematics, 51(4): 661-703. Esfandyari, F., Mostafazadeh, R., and Faghezadeh, P. (2016) Comparison of Temporal Variations in Monthly Discharge and Sediment Load in Some Rivers of West Azerbaijan Province. Quantitative Geomorphological Researche, 5(2):53-65. (In Farsi) Eskandari-Damaneh, H., Zehtabian, Gh.R., Khosravi, H. and Azareh, A. (2015). Analysis of temporal and spatial relationship between meteorological and hydrological drought in Tehran province. Geographical Data (SEPEHR), 24(96): 113-120. (In Farsi) Farajzadeh, M. and Ahmadian, K. (2014). Temporal and spatial analysis of drought with use of SPI index in Iran. Natural Environmental Hazards, 3(4): 1-16. (In Farsi) Ghavidel-Rahimi, Y. (2004). The application of rainfall based criteria in studying of drought and wet years (Case study: East Azarbaijan province). Pajouhesh & Sazandegi, 65: 47-56. (In Farsi) Herbst, P.H., Bredenkamp, D.B., and Barker, H.M.G. (1966). A technique for the evaluation of drought from rainfall data, Journal of Hydrology, 4: 264-272. Hisdal, H. and Tallaksen, L.M. (2003). Estimation of regional meteorological and hydrological drought characteristics: a Case study for Denmark. Journal of Hydrology, 281: 230-247. Kadioghlu, M. and Sen, Z. (1998). Power-law relationship in describing temporal and spatial precipitation pattern in Turkey. Journal of Theoretical and Applied Climatology, 59: 93-106. Kao, Sh., Govindaraju, R.S. and Niyogi, D. (2009). A spatio-temporal drought analysis for the Midwestern US. World Environmental and Water Resources Congress, Great Rivers. American Society of Civil Engineers, ASCE, 4654-4663. Karimi, M., Shahedi, K. and Byzedi, M. (2015). Analysis of hydrological drought using constant threshold level method (Case study: Karkheh river basin, Iran). Journal of Watershed Management Research, 6(11): 59-72. (In Farsi) Khosravei, M. and Akbarei, M. (2009). A study characteristic of khorasan-south province drought climatology. Geography and Development, 7(14): 51-68. (In Farsi) Mirakbari, M. and Ganji, A. (2012). A bivariatie analysis of meteorological drought duration and severity (case study: Kermnashah province). Iran Water Research Journal, 6(11): 17-25. (In Farsi) Mishra, A.K. and Singh, V.P. (2010). A review of drought concepts. Journal of Hydrology, 39: 202-216. Morán-Tejeda, E., López-Moreno, J.I., Ceballos-Barbancho, A. and Vicente-Serrano, S.M. (2011). River regimes and recent hydrological changes in the Duero basin (Spain). Journal of Hydrology, 404: 241-258. Mostafazadeh, R., Vafakhah, M. and Zabihi, M. (2016). Analysis of monthly wet and dry spell occurrence by using power laws in Golestan province, Iran. Ecohydrology, 2( 4): 429-443. (In Farsi) Riebsame, W.E., Changnon, S.A. and Karl, T.R. (1991). Drought and natural resource management in the united states: impacts and implications of the 1987–1989 drought. Westview Press, Boulder, CO, p 174. Samiei, M. and Telouri, A.A.R. (2008). Investigation of hydrologic drought severity and duration at Tehran fars province watersheds. Pajouhesh &Sazandegi, 21(2-79): 21-27. (In Farsi) Sen, Z. (2008). Wadi hydrology. CRC Press, Taylor and Francis Group, p 347. Shahrokh-Vandi, S.M., Lashanizand, M. and Khakpour, M. (2009). A survey of hydrological droughts and its relationship with precipitation in the basins of Khorramabad rivers. Environmental Based Territorial Planning (Amayesh), 2(6):140-155. (In Farsi) Sushama, L., Khaliq, N. and Laprise, R. (2010). Dry spell characteristics over Canada in a changing climate as simulated by the Canadian RCM. Global and Planetary Change, 74(1):1-14. Tallaksen, L.M., Hisdal, H. and Van Lanen, H.A.J. (2009). Space-time modelling of catchment scale drought characteristics in the UK. Journal of Hydrology, 375: 363-372. Zolina, O., Simmer, C., Belyaev, K., Gulev, S.K. and Koltermann, P. (2013). Changes in the duration of European wet and dry spells during the last 60 years. Journal of Climate, 26: 2022-2047. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 554 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 471 |