تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,033 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,767 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,926 |
میزان ترجمهپذیری عناصر فرهنگی و ... در خطبۀ صدوهشتم از نهجالبلاغه | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1396، صفحه 73-94 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2017.244316.1058 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا حاجیان نژاد* 1؛ میرفت سلمان2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لاذقیه | ||
چکیده | ||
استعارات، کنایات، تشبیهات، مجاز و ضربالمثلها علاوه بر جنبۀ تخییلی، جنبۀ فرهنگی نیز دارند. ازآنجاکه این تعبیرات آیینۀ تمامنمای تاریخ، فرهنگ و اندیشه در هر جامعه هستند، در حوزۀ مباحث معاصر ترجمه، توجه صاحبنظران را به خود جلب کرده است. ترجمۀ عناصر و جنبههای فرهنگی گنجاندهشده در متن، در باور برخی از نظریهپردازان معاصر امکانپذیر نیست، درحالیکه برخی دیگر آن را در ضمن چارچوبهای خاصّی ترجمهپذیر میدانند. این جستار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و براساس مدل ایویر به بررسی، نقد و مقایسۀ شیوۀ ترجمۀ مفاهیم فرهنگی و صورخیال و... موجود در خطبۀ صدوهشتم نهجالبلاغه ترجمههای فیضالاسلام، شهیدی و دشتی میپردازد. در این پژوهش تلاش میشود به این پرسش پاسخ داده شود که ترجمۀ عناصر فرهنگی از زبان مبدأ (عربی) به زبان مقصد (فارسی) چقدر امکانپذیر بوده است؟ نتایج این جستار گویای آن است که در بین روشهای پیشنهادشده برای ترجمۀ عناصر فرهنگی، روش تلفیقی از ترجمة برابر و معادل در فرهنگ مقصد یکی از موفقترین روشهاست، درحالیکه ترجمۀ چنین تعابیر بهصورت آزاد، تنها نقش کارکردی محض آنها را منعکس میکند و ارزش فرهنگی تعبیر را نادیده میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
خطبة 108 نهجالبلاغه؛ عناصر فرهنگی؛ استعاره؛ کنایه؛ ضربالمثل؛ شیوههای ترجمه | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. الازهری، محمد بن احمد (1964)، تهذیباللغة، تصحیح هارون عبدالسلام محمد، مصر، الدارالمصریة. ابن ابیالحدید (1960)، شرح نهجالبلاغه، تحقیق محمّد ابوالفضل ابراهیم، مصر، دار احیاء الکتب العربیة. ابنمنظور، (1408)، لسانالعرب، تحقیق علی شیری، لبنان، دار احیاء التراث العربی. ابنحجر، احمد بن علی (1379)، فتحالباری شرح صحیح البخاری، تحقیق محمّدفؤاد عبدالباقی و محمّدالدین الخطیب، بیروت، دارالمعرفة. اقبالی، عباس (بهار و تابستان 1388)، «درآمدی در نقد ترجمههای کنایاتی از نهجالبلاغه»، حدیث پژوهشی، دورة 1، ش 1، 180-205. ایویر، ولادیمیر (1370)، «روشهای ترجمه عناصر متفاوت فرهنگی»، ترجمة سیدمحمدرضا هاشمی، ش 2، 3-14. بحرانی، میثم بن علی بن میثم (2009)، شرح نهجالبلاغه، لبنان، منشورات الفجر. خوئی، میرزاحبیبالله (1377)، منهاج البراعه فی شرح نهجالبلاغه، تهران، مؤسسة المطبوعات الدّینیّة قم و المکتبة الاسلامیة. دخیل کهنویی، اسماعیل (1379)، «نقد و تحلیل ترجمههای فارسی هشتاد خطبة اول نهجالبلاغه»، پژوهش و حوزه، ش 3، 157-165. دهخدا، علیاکبر (1377)، لغتنامه، چاپ دوّم، تهران، دانشگاه تهران. رازی، نجمالدین (1352)، مرصاد العباد، تحقیق محمّد امین ریاحی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ریاحی، محمّدامین (1368)، گلگشت در شعر و اندیشۀ حافظ، تهران، علمی. سیدرضی، ابوالحسنمحمّد (1425هـ- 2004م)، نهجالبلاغه، تحقیق صبحی الصّالح، الطبعة الرابعة، القاهره- بیروت، دارالکتاب المصری و دارالکتاب اللبنانی. (بیتا)، نهجالبلاغه، شرح محمّد عبده، بیروت- لبنان، دارالمعرفة. (2008)، نهجالبلاغه، شرح محمدالحسینی الشیرازی، بیروت-لبنان، دارالعلوم. (1384)، نهجالبلاغه، ترجمة محمّد دشتی، قم، مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع. (1370)، نهجالبلاغه، ترجمة جعفر شهیدی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی،. (1365)، نهجالبلاغه، ترجمة علینقی فیضالاسلام، تهران، آفتاب. شمسیپاشا، خیرالدّین (2011)، معجم الأمثال العربیه، الدّارالعربیّه للموسوعات، المطبعة الرابعة، الرّیاض. علیزاده، علی (پاییز 1389)، «مقولهها و عناصر فرهنگی و چگونگی ترجمۀ آنها در گتسبی بزرگ ترجمۀ کریم امامی»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، ش 59، 53-74. المیدانی، احمد بن محمد (بیتا)، مجمع الامثال، تحقیق محمّد محیالدّین، بیروت، دارالمعرفة. نیازی، شهریار و حافظ نصیری (پاییز و زمستان 1388)، «ارزش فرهنگی ترجمۀ ضربالمثلها و کنایات (عربی- فارسی)»، زبانپژوهی، سال اوّل، ش 1، دانشگاه الزّهرا(س)، 167-184. نیومارک، پیتر (2006)، الجامع فی التّرجمة، ترجمة حسین غزاله، بیروت، الهلال. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 676 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 445 |