تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,133,390 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,412 |
آیرونی کلامی در حکایت هایی از کتاب البخلاء جاحظ | ||
ادب عربی | ||
مقاله 17، دوره 9، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 279-294 اصل مقاله (851.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2017.214530.611537 | ||
نویسندگان | ||
حسن مقیاسی* 1؛ سمیرا فراهانی2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی دانشگاه قم | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
آیرونی کلامی از مهمترین انواع آیرونی است که در سطح کلام رخ میدهد و در قالب این تکنیک بیانی، جملات آگاهانه یا ناآگاهانه کارکرد ارجاعی خود را از دست داده و معنای حقیقی را متضاد و واژگونه نشان میدهند؛ از اینرو نوعی دوگانگی در سخنان گوینده پدید آمده که عمدتا به عنوان شگردی بلاغی کاربرد دارد. آیرونی کلامی در ادبیات عربی با اصطلاح «المفارقة اللفظیة» شناخته شده و به مثابه تکنیکی بیانی برای مقاصد استهزائی به کار میرود که نمونههایی از آن را میتوان در حکایتهای جاحظ مشاهده نمود. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی حکایتهای کتاب البخلاء پرداخته میشود و نوع بیان جاحظ در توصیف احوالات بخیلان و ذکر خصوصیتهای اخلاقی آنان از منظر آیرونی کلامی ارزیابی میگردد. جاحظ در حکایتهای خود از برخی شیوههای آیرونی کلامی در قالب تهکم، طعن و کنایه، هزل، شوخینما و... به قصد استهزاء بخیلان و نقد جامعۀ معاصر خود بهره میبرد. | ||
کلیدواژهها | ||
سخریه؛ فولکلور؛ آیرونی کلامی؛ جاحظ؛ البخلاء | ||
مراجع | ||
بهرهمند، زهرا، «آیرونی و تفاوت آن با طنز و صنایع بلاغی مشابه»، زبان و ادب پارسی، ش 45، 9-36، 1389. الجاحظ، أبی عثمان عمروبن بحر، البخلاء، بیروت، رشاد برس، 2003. جبر، جمیل، الجاحظ و مجتمع عصره فی بغداد، بیروت، دارصادر، د.ت. داد، سیما، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، مروارید، چاپ چهارم، 1387. شحادةعلی، عاصم، «المفارقة اللغویة فی معهود الخطاب العربی: دراسة فی بنیة الدلالة»، الجامعةالإسلامیة العالمیة بمالزیا، الأثر، العدد 10، 1-22، د.ت. الصلح، منح، السخریة فی النثر العربی من الجاهلیة حتی القرن الرابع، رسالة قدمت إلی الدائرة العربیة فی جامعة بیروت الامریکیة لنیل شهادة استاذ علوم، 1953. عبدالحمید، شاکر، الفکاهة والضحک، کویت، عالم المعرفة، 2003. العبد، محمد، المفارقة القرآنیة، القاهرة، مکتبة الآداب، الطبعة الثانیة، 2006. علی، نجاة، «مفهوم المفارقة فی النقد الغربی»، نزوی، العدد 53، 1-12، 2009. غلامحسینزاده، غلامحسین، «مقایسه آیرونی با صناعات بلاغی فارسی»، زبان و ادبیات فارسی، سال 19، ش 70، 107-135، 1390. محمدامین طه، نعمان، السخریة فی الادب العربی حتی نهایة القرن الرابع الهجری، دارالتوفیقیة، 1978. محمدحسین، عبدالحلیم، السخریة فی ادب الجاحظ، الدار الجماهیریة للنشر، 1988. مطلوب، احمد، معجم المصطلحات البلاغیة وتطورها، المجمع العلمی العراقی، 1986. مکاریک، ایرناریما، دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، آگه، چاپ سوم، 1388. میوک، سی، المفارقة، موسوعة المصطلح النقدی، ترجمة د. عبدالواحد لؤلؤة، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، 1993. وهبه، مجدی، معجم المصطلحات العربیة فی اللغة والادب، بیروت، مکتبة لبنان، الطبعة الثانیة، 1984. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 630 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 546 |