
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,704 |
تعداد مقالات | 72,414 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,746,027 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,459,846 |
ایرانگرایی در آثار مورخان ایرانی ـ اسلامی در سدههای سوم تا پنجم هجری | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 47، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 247-266 اصل مقاله (230.35 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2017.235833.653783 | ||
نویسندگان | ||
محسن معصومی* 1؛ محمد عبدالملکی2 | ||
1استادیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری رشته تاریخ تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تاریخ نگاری اسلامی به شکل رسمی از زمانی آغاز شد که فرهنگ و تمدنی ترکیبی با الهام از آموزههای دینی و با بهره گیری از تجربیات ملل و تمدنهای دیگر، در سرزمینهای اسلامی و با رهبری خلفای عرب، ایجاد شد. تألیف تاریخ عمومی جهان و بهویژه تاریخ اسلام، از سویی با گسترش نهضت شعوبیگری همراه بود و از سوی دیگر با تأثیر فراوان فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام در همه شؤون زندگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان. از این رو مورخان مسلمانی که نسب ایرانی داشتند و زبان عربی را به عنوان زبان نوشتاری خود برگزیده بودند و نیز مورخان غیرایرانی که مجذوب فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام شده بودند، در تاریخ نگاری خویش به شدت تحت تأثیر ایران دوره باستان قرار گرفتند و در آثار خود به بیان برتریها و امتیازات پادشاهان باستانی ایران پرداختند. پرداختن به جنبههای گوناگون تاریخ و فرهنگ ایران باستان و بیان شکوه و عظمت آن دوران و گاه حسرت خوردن بر تاریخ باستانی ایران، در آثاری که این مورخان بر جای نهاده اند، گاه بسیار پر رنگ و قابل توجه است. این مقاله به بررسی باستانگرایی در آن دسته از تواریخی که نویسندگان آنها ایرانی ـ عرب بودهاند، یا گرایشهای شدیدی به فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام داشتهاند، پرداخته است . | ||
کلیدواژهها | ||
ایرانگرایی؛ تاریخ ایرانباستان؛ تاریخنگاری اسلامی؛ مورخان ایرانی ـ عرب؛ نهضت شعوبیه | ||
مراجع | ||
اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه جواد فلاطوری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چ چهارم، 1373ش. إصفهانی، حمزه بن الحسن، تاریخ سنی ملوک الأرض و الأنبیاء علیهم الصلاه و السلام، بیروت: منشورات دار مکتبة الحیاه، بیتا. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، دار مکتبه الهلال، بیروت: 1998م. تاریخ سیستان،مؤلف ناشناخته، تحقیق ملکالشعرایبهار، تهران: کلاله خاور، چ دوم، 1366ش. ثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسمعیل،شاهنامه ثعالبی، در شرح احوال سلاطین ایران، ترجمه محمود هدایت، تهران: وزارت فرهنگ، 1328. دینوری، احمد بن داود، الأخبار الطوال، تحقیق؛ عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم: منشورات الرضی، 1368ش. سالاری شادی، علی، ابوحنیفه و کتاب أخبار الطوال، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، تیر و مرداد 1377. طبری، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث، ط الثانیه، 1387/ 1967م. فرای، ریچارد، میراث باستان ایران، ترجمه مسعود رجبنیا، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، 1377. همو، عصر زرّین فرهنگ ایرانی، ترجمه مسعود رجبنیا، تهران: انتشارات سروش، چ سوم، 1375. کولسنیکف، آ. ای، ایران در آستانه سقوط ساسانیان، ترجمه محمد رفیق یحیایی، تهران: کندوکاو، 1389. محمدی، محمد، فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، تهران: توس، 1374. مسعودی، أبوالحسن علی بن الحسین بن علی، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم: دار الهجره، چ دوم، 1409. مسکویه، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران: سروش، ط الثانی ، 1379ش. مقدسی، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، 1374. مهدیخانی سرو جهانی، سید حسن، نقدی بر گزارش مسعودی از توجه ایرانیان به کعبه در روزگار پیش از اسلام، نیمسال نامه علمی ـ پژوهشیتاریخ و تمدن ملل اسلامی، سال نهم، ش هفدهم، بهار و تابستان 1392. یارشاطر، احسان، حضور ایرانیان در جهان اسلام، ترجمه دکتر فریدون بدرهای، تهران: انتشارات باز، چ اول، 1381. یعقوبی، احمد بن اسحاق،البلدان، مصحح؛ محمد امین ضناوی، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1422ق. Henning, w. b. Ein Arabische version mittel persischer wieshenschriften, selected papers II, Acta Iranica. Deuxieme serie 15, Homages et opera Minora, Vol. VI Lieden: E.J. Brill, 1977. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,170 |