تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,507 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,656 |
تأملی معرفتشناختی در مفهوم ماده و معنا در باستانشناسی | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 13، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 15، خرداد 1396، صفحه 233-250 اصل مقاله (659.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2017.64014 | ||
نویسنده | ||
حکمت الله ملاصالحی* | ||
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
این مقاله جستاری معرفتشناختی پیرامون جایگاه ماده و معنا در باستانشناسی است. باستانشناسان با مادههایی درگیرند که یا فی حد ذاته اثر (Archaion) هستند یا مرتبط و منتسب به مدارک، شواهد، قرائن مادی و آثار مورد مطالعهی آنها. هر اثر، مدرک، ماده فرهنگی و فرهنگ مادی هماره ارجاع، اشاره و دلالت به چیزی به معنایی به نیت و غایتی دارد که بیرون از آن است، نه در درون و متّصل به آن، مدارک، شواهد و آثار مورد مطالعهی باستانشناسان بهدلیل اثریّت و ماهیت مدرک بودنشان پیشاپیش فی حد ذاته خصیصه مرجوعیت دارند. مرجوعیت به معناها یا «لوگوس» هایی که مفقود هستند. ارجاع، اشاره و دلالت به نیتهـا، غرضهـا، هدفهـا، مقصدهـا و غایتهـا یا «آرخه» هایی دارنـد که در باسـتانشـناسی مفقود و غـایب هسـتند. باستانشناسی از این منظر هم دانش و دانـایی مـاده و هم معنا هم مـیدان گردآوری دادههای مشهود و هم مقام داوری بودههای مفقود و هم مهارت، مهندسی و مدیریت کشف جامهای شکسته است و هم هنر، خرد، بصیرت، مهارت برکشیدن و برگرفتن و بهکف آوردن جرعهای از باده معناهای ریخته. اما چگونه؟ درجه، دامنه مرجوعیت، ارجاعپذیری مادهها و مدارک باستانشناسی آنقدر هست که بتوان از نردبانهای فرسوده و شکسته مادههای الکن، خاموش، مخدوش، معیوب، متفرق، مثله و بینام باستانشناختی به بام معناهای مفقود و غایب بر شد؟ میتوان از انکشاف مادههای ملموس به اختفای معناهای مفقود و غایب نقب باستانشناسانه زد و ره باستانشنانه برد و به معرفت و منظری معتمد درباره روندها، رخدادها، واقعیتهای متوقف، منجمد و مفقود گذشته دستیافت؟ پاسخ به پرسشی از این دست و گشودن گرههای کور و فراز آمدن بر معضلاتی از این جنس هرچند سهلالوصول نیست لیکن طرح و بحث، نقد و تحلیشان آنقدر هم بیهوده و بیثمر نخواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
باستانشناسی؛ ماده؛ معنا؛ ماده فرهنگی؛ فرهنگ مادی | ||
مراجع | ||
بابک احمدی (1381)، هایدگر و تاریخ هستی، تهران، مرکز. بیمل والتر (1393)، بررسی روشنگرانه اندیشههای مارتین هایدگر، ترجمه بیژن عبدالکریمی، تهران، سروش. پالمر، ر. فرانک (1366)، نگاهی تازه به معنیشناسی، ترجمه کورش صفری، تهران: مرکز. جمادی سیاوش (1392)، زمینه و زمانه پدیدارشناسی: جستاری در زندگی و اندیشههای هوسرل و هایدگر، چاپ چهارم، تهران، ققنوس. راسل برتراند (1390)، مسائل فلسفه، ترجمهی منوچهر بزرگمهر، چاپ پنجم، تهران، خوارزمی. مالافوریس امبرز (1394)، چگونه اشیاء ذهن را شکل میدهند: نظریه گیرایش مادّی (درآمدی باستانشناختی و مردمشناختی بر فهمشناختی هنر و طرّاحی)، ترجمهی وحید عسکرپور، تبریز، دانشگاه هنر اسلامی تبریز. ملاصالحی حکمتاله و دهپهلوان مصطفی (1393)، «تأملی در مفهوم بافت در سپهر پژوهشهای باستانشناختی»، انسانشناسی (انجمن انسانشناسی ایران)، ش21، پاییز و زمستان، صص 113-140. مولوی، جلالالدین محمد بلخی(1390)،مثنوی معنوی،بهتصحیح رینولد ا.نیکلسون،چ. پنجم،د. دوم، ص 331، تهران، هرمس. مولوی، جلالالدین محمد بلخی (1372)، مقالات مولانا (فیه مافیه) 2،بازخوانیوویرایشمتن:جعفرمدرس،تهران،مرکز. مولوی، جلالالدین محمد بلخی (1390)، مثنوی معنوی، ن بنصحیح رینولد ا. نیکلسون، چاپ پنجم، د ششم، ص971، تهران، هرمس. مولوی، جلالالدین محمد بلخی (1363)، مثنوی معنوی،بهتصحیح رینولد ا.نیکلسون،چ. پنجم، د. دوم، ص331،تهران،هرمس. نیکل تامس (1389)، در پی معنا، ترجمهی سعید ناجی و مهدی معینزاده، چاپ دوم، تهران، هرمس. ورنو روژه- ژان وال و دیگران (1392)، نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفههای هست بودن، برگرفته و ترجمهی یحیی مهدوی، چاپ سوم، تهران، خوارزمی. هایدگر مارتین (1386)، هستی و زمان، ترجمهی سیاوش جمادی، تهران، ققنوس. هایدگر مارتین (1392)، متافیزیک چیست؟، ترجمهی سیاوش جمادی، تهران، ققنوس. Asustin, J. L., 1975. How to Do Things with Worlds, Harvard University Press.
Brial, M., 1900. Semantics: Studies in the Science of Meaning, London, Allenand Unwin.
Braudel, F., 1993. Grammaire des Civilisations, Paris, Flammarion, Edition Champ.
Braudel, F., 1979. Civilisation Materielle, Economie et Capitalisme, XVe - XVIIIe Siecle, Paris, Flammarion Edition Champ.
Carnap, R., 1948. Introduction to Semantics, Harvard University Press.
Hodder, I., (ed.) 1989.The Meanings of Things: Material Culture and Symbolic Expression, Harper Collins Academic.
Hodder, I., and Hutson, G., 2003. Reading the Past, Cambridge University Press.
Hodder,I., 2012. Entangled: An Archaeology of the Relationships Between Humans and Things, London, Wiley- Blakwell.
Heidegger, M., 1973. Being and Time, Oxford, Blackwell.
Heidegger, M., 1978. ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ, (in Greek),Thens, Dodoni.
Keane, W., 2003. Semiotics and the Social Analysis of Material Things, Language and communication 23: 409-425.
Knappett, C. 2005. Thinking Through Material Culture: An Interdisci- Plenary Pespective, University of Pensylvania Press.
Knappett, C., and Malafouris, L., (eds.). 2008. Material Agency: Towards a Non Anthropocentric Approach, London, Springer.
Lowith, Karl, 1949. Meaning in History, Chicago, The Chicago University Press.
Malafouris, L., and Renfrew, C., 2010. An Introduction to the Cognitive Life of Things: Archaeology, Material Engage- Ment and the Extended Mind, in: L. Malafouris and C., Renfrew (eds.), The Cognitive Life of Things: Recasting the Boundries of the Mind, McDonald Institute For Archaeological Research.
Malafouris. L., 2013. How Things Shape the Mind: A Theory of Material- Engagement, Cambridge, London, MIT Press.
Nath Basu, Minedra and Nath Basu, Malay, 1975. A Study on Material Culture, Calcuta, The World Press Private LTD.
Olsen, B., 2003. Material Culture after Text: Remembering Things, Norwegian Archaeological Review 36 (2): 87-104.
Preucel, R. W., 2006. Archaeological Semiotics, London, Blackwell.
Russell, B., 1940. An Inquiry into Meaning and Truth, London, Allen and Unwin.
Wylie, A., 2002. Thinking from Things: Essays in Philosophy of Archaeology, Berkeley, Los Angeless, University of California Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 609 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 847 |