پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,708 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,012,248 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,695,578 |
بررسی و تحلیل الگوی استقراری محوطه‌های مسوسنگ و مفرغ حاشیه جنوبشرقی دشت ملایر | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 6، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 15، خرداد 1396، صفحه 93-112 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2017.64007 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید ساریخانی* 1؛ محمود حیدریان2؛ پروانه احمد طجری3 | ||
| 1استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد | ||
| 2استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد | ||
| 3دانشجوی کارشناسیارشد باستانشناسی دانشگاه شهرکرد | ||
| چکیده | ||
| زاگرس مرکزی و نواحی شرقی آن به‌لحاظ زیستمحیطی شرایط به‌نسبت مناسبی برای شکل‌گیری استقرارهای باستانی دارند. از جمله نواحی شرقی آن میتوان به دشت میان‌کوهی ملایر اشاره کرد که در مجاورت دشت‌های همدان، نهاوند و بروجرد قرار گرفته است. طبق شواهد باستان‌شناختی، شروع استقرار در این دشت از دوره مسوسنگ قدیم است؛ هرچند با بررسی‌های سال‌های اخیر، چندین محوطه از دوران نوسنگی نیز در منطقه شناسایی شده است. پژوهش حاضر به بررسی استقرارهای مسوسنگ و مفرغ حاشیه جنوب شرقی این دشت می‌پردازد. اساس این پژوهش بر مطالعه دادههای باستان‌شناختی حاصل از بررسی این حوزه استوار است. تحلیل دادههای جمع‌آوری شده الگوی استقراری محوطه‌ها با استفاده از نرمافزار ArcGIS، روشهای آماری چندمتغیره، دادههای مکانی رقومی و عوامل زیستمحیطی بهصورت تقسیم طبقات ارائه شده است. مطالعه میزان تأثیر و تأثر فرهنگ‌های مناطق هم‌جوار و تبیین تحولات اجتماعی ـ فرهنگی حوزه بر اساس دادههای باستان‌شناختی از دیگر مباحث مطرح در این پژوهش است. با توجه به مقایسه و تطبیق داده‌ها بیشترین ارتباطات فرهنگی منطقه با زاگرس مرکزی و دشت کنگاور بوده و با آنالیز خوشهای، در هر دوره دو بافت پراکنشی در منطقه مورد مطالعه، براساس توزیع عناصر محیطی مشاهده شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عصر مس‌وسنگی؛ عصر مفرغ؛ باستانشناسی؛ الگوی استقراری؛ ملایر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Settlement Pattern Study of Chalcolithic and Bronze Age Sites From The Southeastern Margin of Malayer Plain | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Sarikhani1؛ Mahmood Heydarian2؛ parvaneh Ahmad tajari3 | ||
| 1استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد | ||
| 2Assistant Profesor, Department of Archaeology, Shahrekord University | ||
| 3MA Student, Department of Archaeology, Shahrekord University | ||
| چکیده [English] | ||
| Central Zagros and its eastern regions have relatively a favorable environmental condition for the formation of ancient settlements. One of these regions is Malayer intermountain plain that is located in the vicinity of Hamadan, Nahavand and Boroujerd. According to archaeological evidence, beginning of the setteling in this plain is Chalcolithic period. However, recent studies have identified several sites of the Neolithic in the region. The present study examined the Chalcolithic and Bronze Age settlement pattern in the southwest of the region. The research is based on the study of archaeological data obtained from the fieldwork of the region. For achieving considered goals, we have used and analyzed geographical information, using Arc GIS 9.2 software and then, for interpretation of data, Excel software was applied. By establish a data bank for the study, which is in the form of geographical information system, we carried out analysis on spatial distribution of the sites. Study of the neighborhoods cultures impact based on archaeological data is the other issues in this research. According to the comparison of data it can be said that cultural interactions have been between the central Zagros region and Kangavar plains. Analysis of the data has also revealed a linear model of sites distributed along the rivers and irrigation canals. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Chalcolithic and Bronze Age Archaeology, Settlement Pattern, Malayer, GIS Analytical Techniques, Linear Distribution | ||
| مراجع | ||
|
باباپیری، جواد (1384)، «گزارش لایه‌نگاری و تعیین‌حریم تپه پری ملایر»، آرشیو میراث فرهنگی همدان (منتشر نشده). بلمکی، بهزاد (1392). «نگاهی به تحولات فرهنگی دشت نهاوند و معرفی محوطه‌های شاخص آن در دوران مس‌سنگی»، مجموعه مقالات همایش و هم‌اندیشی تخصصی تاریخ و فرهنگ شهرستان نهاوند، چاپ اول، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 91-110. بیک‌محمدی، خلیل‌الله؛ محسن جانجان؛ نسرین بیک‌محمدی و حمیدرضا کرمی (1393) «اشاعه فرهنگ یانیق در بخش زند ملایر»، مجموعه مقالات همایش واکاوی پنجاه سال باستانشناسی ملایر، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 252- 233. بختیاری، ذبیح‌الله؛ (1387)، «گزارش بررسی و شناسایی بخش سامن ملایر»، آرشیو میراث فرهنگی استان همدان (منتشر نشده). جانجان، محسن (1391)، «گزارش بررسی و شناسایی آثار تاریخی بخش زند و مرکزی شهرستان ملایر»، آرشیو میراث فرهنگی استان همدان (منتشر نشده). خاکسار، علی (1385 الف)، «گزارش گمانه‌زنی به منظور تعیین حریم تپه باستانی گوراب ملایر»، آرشیو میراث فرهنگی استان همدان (منتشر نشده). خاکسار، علی (1390)، «گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه گیان نهاوند»، آرشیو میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان (منتشر نشده). خاکسار، علی؛ اسماعیل همتی ازندریانی؛ محمد شعبانی (1392). «تپه گیان: پژوهشی دیگر»، مجموعه مقالات همایش و هم‌اندیشی تخصصی تاریخ و فرهنگ شهرستان نهاوند، چاپ اول، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 120-126. دارک، کن. آر (1387). «مبانی نظری باستانشناسی» ترجمهی کامیار عبدی؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی. رضوانی، حسن (1385)، «بررسی باستان‌شناختی حوزهی آبگیر سد کلان ملایر»، تهران، پژوهشکده باستانشناسی (منتشر نشده). رنجبران، محمدرحیم؛ ذبیح‌اله بختیاری؛ کیوان کریمی (1392)، «نگاهی نو از منظر باستانشناسی به تپه بزرگ شریف‌آباد، بررسی حدود عرصه و حریم آن»، مجموعه مقالات همایش و هم‌اندیشی تخصصی تاریخ و فرهنگ شهرستان نهاوند، چاپ اول، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 270-283. ساریخانی، مجید (1382)، بررسی باستانشناسی معماری و شهرسازی ملایر در دورۀ قاجار، چاپ اول، ملایر، علم گستر. سراقی، نعمت‌الله؛ خدیجه سلطانی؛ مسلم جعفری‌زاده دهاقانی (1392). «نویافته‌های عصر مفرغ و آهن دشت نهاوند»، مجموعه مقالات همایش و هم‌اندیشی تخصصی تاریخ و فرهنگ شهرستان نهاوند، چاپ اول، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 178-192. سالنامه آماری استان همدان (1391). همدان، دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامه‌ریزی استانداری همدان. علیزاده، عباس (1381)، تئوری و عمل در باستانشناسی، چاپ دوم، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور. فاطمی، ابوالحسن (1380)، سیمای گردشگری استان همدان؛ چاپ اول، سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان همدان. فاگان، برایان (1384)، سرآغاز: درآمدی بر باستانشناسی، ترجمه غلامعلی شاملو، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، سمت. محمدی‌فر، یعقوب؛ عباس مترجم؛ کمال‌الدین نیکنامی (1390)، «معرفی و طبقه‌بندی برخی از نقوش گرافیکی و هندسی تزئینی کنده بر روی سفال‌های عصر مفرغ قدیم بر اساس مدارک به‌دست‌آمده از تپه پیسا همدان»، پیام باستان‌شناس، سال هشتم، شماره شانزدهم، 35-48. میرقادری، محمدامین؛ علی هژبری (1392)، «تپه ازنهری محوطه‌ای از عصر مفرغ میانی و جدید در نهاوند»، مجموعه مقالات همایش و هم‌اندیشی تخصصی تاریخ و فرهنگ شهرستان نهاوند، چاپ اول، همدان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 203-210. نظری‌ارشد، رضا (1386)، «گزارش فصل اول بررسی و شناسایی باستان‌شناختی بخش مرکزی و جوکار ملایر»، آرشیو میراث فرهنگی استان همدان (منتشر نشده). نیکنامی، کمال‌الدین (1390)، روشهای پیشرفته آماری در تحلیل دادههای باستان‌شناختی، تهران، سمت. Aldenderfer, M., and Maschner, H. D. G., (eds.), 1996., Anthropology, Space, and Geographic Information Systems, Oxford, Oxford University Press,.
Balmaki, B.; Niknami, K. A., and Saeedi Harsini, M. R., 2013. Analyzing Typical Characteristics of Central Zagros Potteries during the Chalcolithic Period, Archaeological Discovery, 1 (2): 23-31.
Binford, L. R., 1962. Archaeology as Anthropology, American Antiquity 28: 217-225.
ـــــــــــــــــ, 1968. Some Comments on Historical versus Processual Archaeology, Southwestern Journal of Anthropology 24:267-275.
Brown, Burton T., 1951. Excavation at in Azerbaijan 1948, London.
Burney, C. A., 1961. The Excavations at North Western Iran, IRAQ, 23:138- 153.
Christaller, W., 1966. Central Places in Germany, New York, St. Martin’s Press.
Contenau, G., and Ghirshman, R., 1933. Rapport Preliminaire Sur Les Fouilles de tepe Giyan, Pres de Nahavand, Syria, Tome 14 fascicule 1, pp. 1-11.
Craig, N. M., 2002. Recording Large-Scale Archaeological Excavations with GIS, ArcNews, Spring Issue.
Gopnik, H., and Rothman, M., 2011. ON The High Road the History of Godin Tepe, Iran, Bibliotheca Iranica: Archaeology, Art & Architecture Series, No. 1. Costa Mesa, California: Mazda Publishers in association with the Royal Ontario Museum.
Hamlin, C., 1975. Dalma Tepe; Iran, 13: 111- 127.
Henrickson, E. F., 1985. An Updated Chronology of the Early and Middle Chalcolithic of the Central Zagros Highlands Westeren Iran'; Iran, 23: 63- 108.
Henrickson, E.F., 1983. Ceramic Styles and Cultural Interaction in the Early and Middle Chalcolithic of the Central Zagros, Ph. D.dissertation, Department of Anthropology, University of Toronto.
Henrickson, Robert, C., 1984. Godin Tepe, Godin III, and Central Western Iran 2600- 1500 B.C; Department of Near Eastern Studies, University of Toronto.
Howell, R., 1979. Survey of the Malayer plain; Iran XVII:156-57.
Levine, L., and Young. T., 1986. A Summary of the Zagros from the Middle Neolithic to the Late Third Millenuim. B.C, Prehistoire de la Mesopotamie No.17-19, Paris, CNRS.
Liu, L. X., Chen, Y,. Lee, H., Wright, and Rosen, A., 2002. Settlement Patterns and Development of Social Complexity in the Yiluo Region, North China, Journal of Field Archaeology, 29: 75–100.
Moyes, H., and J. A., Jaime, 2002. Spatial Analysis of an Ancient Cave Site, ArcUser, October-December Issue.
Steward, J. H., 1929. Diffusion and Independent Invention: A Critique of Logic, American Anthropologist, 31: 491-495.
Steward, J. H., 1955. Theory of Culture Change: The Methodology of Multilinear Evolution, Urbana, University of Illinois Press.
Stocklin, J., 1968- Structural history and tectonics of Iran, A review, Amer. Assoc. Petrol. Geologists Bull (AAPG Bulletin)., v.52, No.7, p. 1229-1258.
Torres, J. M., 2005. Deconstructing the Polity: Communities and Social Landscapes of the Ceramic Age Peoples of South Central Puerto Rico, in P. E. Siegel (ed.), Ancient Borinquen: Archaeology and Ethnohistory of Native Puerto Rico, University of Alabama Press, Tuscaloosa, pp. 202-229.
Varien, M. D., 1999. Sedentism and Mobility in a Social Lnadscape, University of Arizona Press, Tuscon.
Weber, A., 1929. Theory of the Location of Industries, Chicago, Ill., the University of Chicago Press.
Wheatley, D., and M., Gillings, 2002. Spatial Technology and Archaeology: The Archaeological Applications of GIS, New York, Taylor & Francis.
Young, T. C. Jr., 1961. Survey in Western Iran, Journal of Near Eastern Studies, 25, (4): 228-239.
Young, T. C. Jr., 1969. Excavations at Godin Tepe, First Preliminary Report, Occasional paper 17, Art and Archaeology, Royal Ontario Museum (ROM).
Young, T. C. Jr., and Levine, L. D., 1974. Excavations of the Godin Project: Second Progress, Report, Occasional paper 26, Art and Archaeology, Royal Ontario Museum (ROM). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 746 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 952 |
||