تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,084,653 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,188,844 |
مؤلفه های معنایی ماده ی «کرم» در قرآن بر اساس معناشناسی ساختاری و رویکردهای تحلیلی - منطقی | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
مقاله 4، دوره 50، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 77-99 اصل مقاله (358.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2017.231091.668846 | ||
نویسندگان | ||
احد فرامرز قراملکی1؛ عبدالهادی فقهی زاده2؛ مریم قاسم احمد* 3 | ||
1استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تبیین مؤلفههای مادۀ «کرم» در پژوهشهای قرآنی از اهمیت خاصی برخوردار است. انبوه پژوهشهای انجام شده در این رابطه، از کرامت و اعتبار و احترامی که انسان به طور ذاتی یا اکتسابی به آن دست یافته است سخن به میان آوردهاند. حال آنکه براساس دادههای معناشناسی و با استخراج همنشینها و جانشینهای مادۀ «کرم» و بسامد به کارگیری آنها میتوان دریافت که مفاهیم مادۀ «کرم » در قرآن برمحور مصداق رب قرار گرفته و بنابر این، مؤلفههای این ماده در قرآن باید بر محور «رب» استخراج و تحلیل گردد. این پژوهش میکوشد، برمبنای دادههای معناشناسی تاریخی و قومی و به کارگیری معناشناسی ساختاری، به استخراج همنشینها و جانشینهای مادۀ «کرم» در قرآن بپردازد و در ادامه با تکمیل دادههای معناشناسی ساختاری با رویکردهای تحلیلی ـ منطقی، علاوه بر کشف معانی مادۀ کرم در قرآن، با دستهبندی همنشینها و جانشینهای این ماده در دو گروه مصادیق و مفاهیم، آنها را تحلیل کند؛ چنانکه در پایان میتوان شرافت، دهش و دوسویه بودن این ارتباط را از مؤلفههای معنایی مادۀ «کرم» در قرآن به شمار آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
انسانشناسی اقتصادی؛ رویکرد تحلیلیـ منطقی؛ معناشناسی ساختاری؛ مؤلفههای معنایی؛ همنشینها و جانشین های کرم | ||
مراجع | ||
[۱]. قرآن کریم [2]. آذرنوش، آذرتاش، جمعی از پژوهشگران (1390). واکاوی و معادلیابی تعدادی از واژگان قرآن. تهران، جهاددانشگاهی. [3]. ــــــــــــ ، (1374). راههای نفوذ در فارسی، تهران، طوس. [4]. آرلاتو، آنتونی، (1373). درآمدی بر زبانشناسی تاریخی، بهمن، تهران. [5]. ابن فارس، احمد بن فارس (1404). معجم مقاییس اللغه. قم، مکتب الاعلام الاسلامی. [6]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت، دار صادر. [7]. اسملسر، نیل، جی (1376). جامعه شناسی اقتصادی. ترجمۀ محسن کلاهچی، تهران، انتشارات کویر. [8]. أمین، احمد (1376). فجرالاسلام. ترجمۀ عباس خلیلی، تهران، کویر. [9]. ایزوتسو، توشیهیکو (1361). خدا و انسان در قرآن. ترجمۀ احمد آرام، تهران، شرکت سهامی انتشار. [10].ــــــــــــ ، (1378). مفاهیم اخلاقی ادبی در قرآن مجید. ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، فرزان. [11]. البستانی، فؤاد افرام ( بیتا). المجانی الحدیثه. بیروت، المطبعة الکاتولیکیه. [12]. بغوی، حسین بن مسعود (1420). معالم التنزیل فی تفسیر القرآن. داراحیاء التراث العربی، بیروت. [13]. بوریس، وایزمن ( 1379). قدم اول: لوی استروس. نورالدین رحمانیان. تهران، شیرازه. [14]. بیتس، دانیل(1386). انسانشناسی فرهنگی. ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، پنجم. [15]. بیضاوی، عبد الله بن عمر (1418). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. بیروت، دارالاحیاء التراثالعربی. [16]. پاکتچی، احمد(؟). مدخل اخلاق، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، بنیاد دایرة المعارف بزرگ اسلامی. [17].ــــــــــــ (1392). گنجواژۀ قرآن کریم: ساختار معنایی بر اساس یک رابطۀ شبکهای، تهران، مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع). [18]. ــــــــــــ (1392). روش شناسی تاریخ، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران. [19]. رمضانی، موسیالرضا، غربی، ولی الله (1395). درآمدی بر ساختارگرایی. تهران، سازمان جهاد دانشگاهی. [20]. پالمر، فرانک (1374). نگاهی تازه به معناشناسی. ترجمۀ کوروش صفوی. تهران، کتاب ماد. [21]. جانسون، لیکاف، جرج، مارک (1395). استعارههایی که با آنها زندگی میکنیم. ترجمۀ هاجر آقا ابراهیمی، تهران، علم. [22]. جفری، آرتور(1386). واژههای دخیل در قرآن مجید. ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، توس. [23]. جواد، علی (1993). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. دانشگاه بغداد. [24]. الحوفی، محمد، احمد (1952). الحیاة العربیة من الشعر الجاهلی. قاهره، مصر. [25]. حوی، سعید (1424). الاساس فی التفسیر. قاهره، دار السلام. [26]. دوپویی، فرانسیس (1385). انسانشناسی اقتصادی. ترجمۀ محدثۀ محب حسینی، تهران، نشر علم. [۲7]. ریویر، کلود (1379). درآمدی بر انسانشناسی. ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران، نشر مرکز. [28]. ساپیر، ادوارد(1379). درآمدی بر مطالعه سخن گفتن. تهران. سروش. [29]. سبحانی تبریزی، جعفر (1380). مرزهای توحید و شرک در قرآن. تهران، نشر مشعل. [30]. سلمان نژاد، مرتضی (1391). معناشناسی تدبّر در قرآن با سه رویکرد ساختاری، ریشهشناسی و تاریخ انگاره. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع). [31]. سوسور، فردیناندو (1378). دورۀ زبانشناسی عمومی. کوروش صفوی، تهران، هرمس. [32]. سیوطی، جلال الدین (بیتا). الإتقان فی علوم القرآن. [33].ــــــــــــ (2001). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، کتابخانۀ آیة الله مرعشی نجفی. [34]. شیرزاد، محمد حسین (1393). مفهوم ربا در فضای نزول قرآن کریم. تهران، دانشگاه امام صادق(ع). [35]. طالقانی، سید محمود (1362). پرتوی از قرآن. تهران، شرکت سهامی انتشار [36]. طباطبایی، سید محمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمۀ محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعهی مدرسین حوزه علمیه قم. [37]. طبرسی، فضل بن حسن(1373). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ جمعی از مترجمان، تهران، فراهانی. [38]. طبری، ابوجعفر محمدبن جریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دارالمعرفه. [39]. العلی، صالح احمد (2000). تاریخ العرب القدیم و البعثة النبویة. بیروت، شرکة المطبوعات للتوزیع و النشر. [40]. غزالی، ابوحامد (1986). مشکوة الانوار و مصفاة الاسرار. بیروت، عالم الکتب. [41]. فرامرز قراملکی، أحد (1395). قدرت انگاره. تهران، مجنون. [42]. ــــــــــــ (1385). اخلاق حرفهای. تهران، سرآمد، چاپ سوم. [43].ــــــــــــ (1385). روششناسی مطالعات دینی. مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی. [44]. فرخنیا، رحیم(1376). مقدمهای برمردمشناسی. همدان، دانشگاه بوعلی همدان. [45]. فلیپ، حتی (1344). تاریخ عرب، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تبریز، حقیقت. [46]. قاضیزاده، کاظم؛ ملکی، یدالله (1391). «معناشناسی کرامت انسان در قرآن، مراتب معنوی و کرامت ذاتی انسان از رهآورد قرآن». پژوهشهای اعتقادی کلام، تهران، سال دوم، تابستان، شماره 6، ص93ـ110. [47]. سید قطب (1412). فی ظلال القرآن. بیروت، دارالشروق. [48]. لاینز، جان(1383). مقدمهای برمعناشناسی ساختاری، ترجمۀ حسین واله، تهران، گام نو. [49]. لنسکی، گرهارد امانوئل (1369). سیرجوامع بشری. ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران، علمی [50]. لوی استروس، کلود(1379). دیدگاه مردم شناسی. ترجمۀ نعمتالله تقوی، تهران، دنیا. [51]. محمد عواء، سلوی (1382). بررسی زبانشناختی وجوه و نظایر در قرآن، ترجمۀ سید حسین سیدی، مشهد، به نشر. [52]. مشکور، محمدجواد (1357). فرهنگ تطبیقی عربی با زبانهای سامی و فارسی. تهران، بنیاد فرهنگ ایران. [53]. مشکوةالدینی، مهدی (1388). سیری در زبانشناسی. مشهد، دانشگاه فردوسی. [54]. مک اولیف، جین(1390). دائره المعارف قرآن لیدن، مترجمان، تهران، حکمت. [55]. مور، جری دی(1391). زندگی واندیشه بزرگان انسانشناسی. ترجمۀ هاشم آقا بیگ پوری، تهران، جامعه شناسان. [56]. وات، مونتگمری (2002). محمد صلی الله علیه و سلم فی مکة. ترجمۀ عبدالرحمن عبدالله الشیخ، حسین، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب. [57]. ولفنسون، اسرائیل (1929). تاریخ اللغات السامیه. قاهره، الاعتماد. [58]. یداللهپور، بهروز (۱۳۹۱). معناشناسی کرامت در قرآن. نشر ادیان، قم. [59]. Beeston & Muller (1982), Sabaic Dictionary, Beyrouth: Librairie du Liban. [60]. Black.J & George.A & Postgate.N (2000), A Concise Dictionary of Akkadian, Otto Harrassowitz Verlag & Wiesbaden [61]. CAD.The Assyrian Dictionary.Chicago (1964) , Chigago,U S A. [62].Costaz, Louis (2002), Dictionarie Syriaque-Francais/Syriac-English Dictionary, Beirut: Dar El-Machreq. [63]. Dillmann، A. Augusti. Lexicon Linguae Aethiopicae. Lipsiae، 1865 [64]. Encyclopadia Judaica، second Edition، Volume 17 [65]. Gesenius, William (1939), A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, ed. F.A. Brown, Oxford. [66]. Jastrow, Marcus (1903), A Dictionary of the Targumim, London/New York. [67]. Leslau, Wolf (1991), Comparative Dictionary of Geez, Otto Harrassowitz & Wiesbaden. [68]. Mauss, Marcel. THE GIFT، London: Lowe and Brydone, 1966. [69]. Orel, V.E. & Stolbova, Olga V.2881 Hamito-Semitic Etymological Dictionary: Materials for a reconstruction. Leiden: EJ. Brill. [70]. Sapir. Edward. Language:An Introduction to the Study of Speech. [71]. Zammit, Martin (2002), A Comparative Lexical Study of Quranic Arabic, Leiden: Brill.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,073 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 853 |