پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,925,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,603,617 |
آسیب پذیری تاسیسات آب و فاضلاب شمال تهران در مقابل رواناب (منطقۀ یک آبفا) | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 7، دوره 4، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 83-96 اصل مقاله (912.42 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2017.241485.276 | ||
| نویسندگان | ||
| منیژه قهرودی تالی* 1؛ شکور سلطانی2؛ خه‌بات درفشی1؛ رعنا نوروزی1 | ||
| 1دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2معاون بهره‌وری مصرف آب، وزارت نیرو | ||
| چکیده | ||
| رواناب شهری از پدیده‌هایی است که اغلب سبب تخریب سازه‌های شهری می‌شود. سازه‌ها و تجهیزات سازمان آب و فاضلاب (آبفا) در منطقۀ یک تهران از جمله تجهیزات آسیب‌پذیرند که در پهنۀ شمالی تهران گسترده شده‌اند. محدودۀ اخیر به‌دلیل وسعت حوضه‌های بالادست، شیب زیاد و افزایش شدت و حجم بارش نسبت به سایر نواحی تهران، تسطیح زمین و ناتوانی مسیل‌ها در هدایت جریان آب با مشکل رواناب‌های شدیدی در هنگام بارندگی مواجه است. این پژوهش با استفاده از داده‌های رقومی ارتفاعی 10 متر منطقه (DEM)، نقشۀ زمین‌شناسی 1:100000، نقشۀ خاک منطقه، آمار و داده‌های هواشناسی و هیدرومتری سال‌های1351 تا 1392، آمار جمعیت 1385، داده‌های مکانی از مراکز درمانی- امدادی (پایگاه امداد، آتش‌نشانی، پایگاه مدیریت بحران، مراکز درمانی و بیمارستان)، مراکز خطر (گاز، پمپ بنزین، خطوط برق، مخازن )، کاربری اراضی انجام گرفته است. در مراحل تحقیق، ابتدا زیرمعیارهای مؤثر بر آسیب‌پذیری منطقۀ تحقیق، تعریف شده و به روشAHP-FUZZY وزن‌دهی شدند و در نتیجه میزان تأثیر هر کدام بر آسیب‌پذیری شاخص‌های مورد نظر مشخص شده و با به‌کارگیری مدل TOPSIS توزیع شدند. نتایج مطالعات نشان داد شاخص‌های تراکم مراکز خطر (ایستگاه گاز و خطوط انتقال نیرو)، بافت فرسوده، شیب، تراکم نسبی جمعیت، شرایط تأسیسات (از لحاظ قطر و عمق کار گذاشتن) و وجود مسیل‌های شمال تهران (درکه، دربند، ولنجک، مقصودبیک، جمشیدیه، دارآباد و لارک) که مانع دفن تأسیسات در عمق زیاد به‌منظور محافظت و امنیت بیشتر است، در افزایش آسیب‌پذیری دخیل‌اند. همچنین مقایسۀ یافته‌ها آشکار کرد که در منطقۀ مرکزی و شمالی محدودۀ تحقیق که تراکم تأسیسات آبرسانی بیشتر است، در صورت رخداد حادثۀ فضایی مناسب برای استقرار تأسیسات آبرسانی اضطراری یافت نمی‌شود و در قیاس با آن در بخش‌های جنوبی این منطقه که تراکم تأسیسات آبرسانی کمتر است، فضاهای مناسب از جمله فضاهای سبز شهری بیشترند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آب و فاضلاب؛ آسیب‌پذیری؛ رواناب؛ منطقۀ یک آبفای تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The water and wastewater facilities’ vulnerability in North of Tehran against Runoff (ABFA region 1) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Manijeh Ghohroudi Talli1؛ Shakour Soltani2؛ Khabat Derafshi1؛ Rana Norouzi1 | ||
| 1Earth Sciences Faculty, Shahid Beheshti University | ||
| 2Deputy of Water Consumption Productivity, Ministry of Energy | ||
| چکیده [English] | ||
| Urban runoff is one of the destructive phenomena, which can destroy urban structures. The facilities and equipment of ABFA in region 1 of Tehran are vulnerable for runoff during rainfalls due to the extent of upper field areas, high slope, increase of precipitation compared to other regions of Tehran, ground leveling, and inability of watercourses to surface water control. This study has been done using 10 meters resolution DEM, 1:100000 geologic maps, regional soil maps, statistical and meteorological data of study area between 1972 and 2013, population statistics of 2006, spatial data from aid and service centers, hazardous areas, and land use/land cover information. This research contains different steps. First, effective sub-criteria of vulnerability of the study are have been introduced. Then, they have been weighted using AHP-Fuzzy algorithm, and the impact of each criteria over the vulnerability of these parameters was defined using the TOPSIS algorithm. The results show the following parameters have the most impact over the increase of the vulnerability on northern part of Tehran, which all caused to prevent facilities installation in high depth: density of risk centers (gas stations and power transmission lines), urban decay, slope, relative population density, the facilities and equipment conditions (in terms of diameters and applied depth), and existence of north Tehran watercourses (Darakeh, Darband, Velenjak, Maghsoudbeyk, Jamshidieh, Darabad, and Larak). Furthermore, the results indicate that in case of an emergency in central, and northern part of study area, which have dense water supply installations, there are no specific places to install the emergency water supply structures. Contrariwise, in southern part of study area, having more urban green spaces lead to find more space to install the water supply structures in case of emergency. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Water and Wastewater, ABFA Region 1 of Tehran, Runoff, vulnerability | ||
| مراجع | ||
|
[1]. تهذیبی، کامبیز؛ نوری، مهدی؛ مشعوف، بیژن؛ نصیبی، مهدی (1394). «ارزیابی آسیب‌پذیری شبکه‌های انتقال آب با استفاده از روش خوشه‌بندی». فصلنامة علمی پژوهشی مدیریت بحران. ش 5: 104-97. [2]. حسن‌نیا، احد؛ فکور، زهرا (1390). «انواع روش‌های مقاوم‌سازی لوله‌های مدفون». اولین کنفرانس ملی مدیریت بحران، زلزله و آسیب‌پذیری اماکن و شریا‌ن‌های حیاتی، تهران، وزارت کشور. سازمان مدیریت بحران کشور: 7-1. [3]. رادمهر، احمد؛ عراقی‌نژاد، شهاب (1393). «کاربرد روش تصمیم‌گیری چندمعیارة مکانی فازی در تعیین مناطق آسیب‌پذیر از سیلاب (مطالعة موردی: حوضة آبخیز شهری تهران)».دانش و آب و خاک، ش4: 128-115. [4]. رامشت، محمدحسین؛ انتظاری، مژگان (1394). «چرا دانش مخاطرات؟ (ضرورت پرداختن به آسیب‌پذیری انسان)». دانش مخاطرات، ش 4: 375-371. [5]. رجب‌زاده، علیرضا (1394). «چرا دانش مخاطرات؟ (تبیین حقوق و مخاطرات)». دانش و مخاطرات، ش1: 4-1. [6]. منجزی، ناهید (1392). شناسایی مکان‌های مناسب جهت احداث سدهای زیر‌زمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تصمیم‌گیری چندمعیارة فازی در دشت بتوند، استان خوزستان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر کاظم رنگزن. دانشگاه شهید چمران اهواز. [7]. زارع، مهدی (1395). «سخن عضو هیأت تحریریه: چرا دانش مخاطرات؟». دانش مخاطرات، ش 3: 94-91. [8]. صادقلو، طاهره؛ سجاسی قیداری، حمدالله (1393). «راهبردهای مدیریت مخاطرة سیل در مناطق روستایی با مدل SWOC-TOPSIS (مطالعة موردی: حوضة آبریز قره‌چای رامیان). جغرافیا و مخاطرات محیطی، ش 12: 128-105. [9]. صالحی، اسماعیل؛ رفیعی، یوسف؛ فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ آقابابایی، محمدتقی (1392). «پهنه‌بندی خطر سیلاب شهری با استفاده از GIS و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (مطالعة موردی: تهران)». محیط‌شناسی، ش3. 188-179. [10]. قنواتی، عزت‌الله (1392). «پهنه‌بندی خطر سیلاب شهر کرج با استفاده از منطق فازی». جغرافیا و مخاطرات محیطی، ش8. 131-113. [11]. قهرودی تالی، منیژه (1386). «مدیریت سیلاب شهری با طراحی Geodatabase(مطالعة موردی : شهر نور در استان مازندران)» دومین کنفرانس مدیریت جامع بحران در حوادث غیر مترقبه: 12-1. [12]. قهرودی تالی، منیژه (1389). «تأثیر حوضه‌های بالادست تهران بر رخداد سیلاب در مناطق مسکونی تهران (مطالعة موردی: تأثیر حوضۀ فرحزاد در منطقۀ 2 تهران)». اولین کنفرانس ملی مدیریت سیلاب‌های شهری: 9-1. [13]. قهرودی تالی، منیژه (1390). «ارزیابی موقعیت مکانی شبکة مسیل‌های تهران». فصلنامة جغرافیای طبیعیلار. ش13. 70-59. [14]. قهرودی تالی، منیژه؛ ثروتی، محمدرضا؛ صرافی، محمد؛ پورموسوی، سیدمحمد؛ درفشی، خه‌بات (1391). «ارزیابی آسیب‌پذیری ناشی از سیلاب در شهر تهران». فصلنامة علمی امداد و نجات، ش 3. 93-79. [15]. قهرودی تالی، منیژه؛ مجید هروی، آنیتا؛ عبدلی، اسماعیل (1395). آسیب‌پذیری ناشی از سیلاب شهری (مطالعة موردی: تهران، درکه تا کن).جغرافیا و مخاطرات محیطی، ش17. 35-21. [16]. گواهی، عبدالرحیم (1393). «چرا دانش مخاطرات؟ (2) (مخاطره‌شناسی و آینده‌پژوهشی)». دانش مخاطرات، ش 2. 130-127. [17]. مقیمی، ابراهیم (1396). «چرا دانش مخاطرات؟ (مخاطره‌شناسی امری فطری است )». مخاطرات محیطی (دانش مخاطرات سابق )، ش1: 7-1. [18]. مقیمی، ابراهیم (1395). «چرا دانش مخاطرات؟ (دیدگاهی جدید برای درک مخاطرات)». مدیریت مخاطرات محیطی (دانش مخاطرات سابق)، ش 3. 197-191. [19]. مقیمی، ابراهیم (1393). «چرا دانش مخاطرات؟ (تعریف و ضرورت)».دانش مخاطرات، ش 1: 3-1. [20]. منصوریان، علی (1395). چرا دانش مخاطرات؟ (تأکید بر لزوم پژوهش و همکاری‌های بین‌رشته‌ای برای شناخت بهتر مخاطرات و توسعه). دانش مخاطرات، ش 3: 4-1. [21]. منطقۀ یک آب و فاضلاب (آبفا)، http://t1ww.tpww.ir . [22]. میرزایی، محمد (1394). «چرا دانش مخاطرات؟ (اهمیت رفتار و سبک زندگی سلامت‌محور در پیشگیری از مخاطرات در دوران معاصر)». دانش مخاطرات. ش3: 273-267. [23]. نوروزی خطیری، خدیجه؛ امیدوار، بابک؛ ملک‌محمدی، بهرام؛ گنجه‌ای، سجاد (1392). «تحلیل ریسک مخاطرات چندگانة شهری در اثر سیل و زلزله (مطالعة موردی: منطقۀ بیست تهران)». جغرافیا و مخاطرات محیطی. ش7: 68-53. ]24[. Asadzadeh, A. (2014). “Assessing Site Selection of New Towns Using TOPSIS Method under Entropy Logic a Case study: New Towns of Tehran Metropolitan Region (TMR)”. Environmental Management and Sustainable Development. 3 (1): 24-29, 10.5296/emsd.v3i1.4874. [25[. Baba, T.; Taniguchi, J.; Kusunoki, N; Miyoshi, M.; Aki, H.,(2017). “Preliminary Study on Long-Term 41-Flooding After the Tsunami”. Journal of Disaster Research. 12(4): 741-749. [26] Ghahroudi Tali, M.; Tavakolinia, J.; Majidi Heravi, A. (2016). “Flood Vulnerability Assessment in Northwestern Areas of Tehran”. Journal of Disaster Research. 11(4): 697-704. [27[. Kato, R.; Shimizu, S.; Shimose, K.; Iwanami, K. (2017). “Very Short Time Range Forecasting Using CReSS-3DVAR for a Meso-γ -Scale, Localized, Extremely Heavy Rainfall Event: Comparison with an Extrapolation-Based Nowcast”. Journal of Disaster Research. 12 (5):967-974. [28[. Ohara, M.; Nagumo,N.; Shrestha,B.B.; Sawano, H. (2016). “Flood Risk Assessment in Asian Flood Prone Area with Limited Local Data, Case Study in Pampanga River Basin, Philippines”. Journal of Disaster Research. 11(6): 1150-1158. [29]. Xing, L. (2008). “An Efficient Binary-Decision-Diagram-Based Approach for Network Reliability and Sensitivity Analysis”. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics—Part A: Systems and Humans. 38 (1). 105-115. ]30[. Zhan, X.; Huang, M. (2004). Arc CN- runoff: ArcGIS tool for generating curve number and runoff maps. Environ. Model Software, 875-879, 10.1016/j.envsoft.2004.03.001. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 904 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 864 |
||