تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,206 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,857 |
عمومیت تسبیح حقیقی آفریدگان در هندسۀ معرفتی اندیشۀ دینی | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 8، دوره 14، شماره 2، تیر 1396، صفحه 349-373 اصل مقاله (263.28 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2017.136219.1005310 | ||
نویسندگان | ||
قباد محمدی شیخی* 1؛ طیبه فریدونپور* 2 | ||
1استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه یاسوج | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه یاسوج | ||
چکیده | ||
مسئلۀ تسبیح خدای تعالی از سوی عموم آفریدگان، از آموزههای بدیع قرآن کریم است. جمادات در بادی امر، فاقد شعور و ناتوان از تسبیح آفریدگار بهنظر میرسند، خداوند برای تغییر این نگرش، بارها در کتاب هدایت خود (قرآن کریم)، انسان را متوجه شعورمندی سایر پدیدهها و ابراز بندگی آنها نسبت به پروردگار کرده است. تسبیح خداوند از جانب آفریدگان، فرع برخورداری آنها از فهم و شعورمندیشان است. بنابراین تسبیحگوی باریتعالی نهتنها بنیآدمند، بلکه هر جماد، نبات، حیوان و برخی انسانها و موجودات مشابه آنان دارای تسبیحی آگاهانه و از سر انقیادند، و همۀ اجزای عالم هستی هم خود ناخواسته و نادانسته، عینِ ذکرِ شریفِ (سبّوحٌ قدّوسٌ) در نظام جبری و تکوینی هستند و هم خواسته و دانسته، گویای این ذکر مقدس در نظام اختیاری و تکلیفی خواهند بود. در پژوهش حاضر بر آنیم تا تبیینی بهنسبت روشن از هر دو نوع تسبیح ارائه دهیم و مدعی هستیم تسبیحی که قرآن آن را به رخ آدمیان میکشد، تسبحی متفرع بر حیاتمندی، شعورمندی و از سر اختیار و انتخاب است. این پژوهش با محور آیات و روایات اما با صبغۀ فلسفی، به تبیین مدعای مذکور میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
تسبیح تکوینی؛ تسبیح عمومی؛ شعورمندی جمادات؛ فقر ذاتی | ||
مراجع | ||
* قرآن مجید نهجالبلاغه (1379). ترجمۀ دشتی، قم: صحفی. 1. ابنسینا، ابو علی حسینبن عبدالله (1403 ق). الاشارات و التنبیهات، چاپ 2، تهران: نشر الکتاب. 2. ابنعربی، محی الدین (بیتا). عنقاء مغرب فی ختم الاولیاء و شمس المغرب، مصر: مکتبة محمد علی صبیح. 3. ابنعربی، محی الدین (1326 ق). فتوحات مکیه، تحقیق: عثمان یحیی، قاهره: بینا. 4. ابنفارس، ابوالحسن احمدبن زکریا (1404ق). معجم المقاییس اللغه، تحقیق: محمدبن هارون عبدالسلام، قم: مکتب الاعلام السلامی. 5. ابنقولویه، ابوالقاسم (1377). کامل الزیارات، ترجمۀ محمد جواد ذهنی تهرانی، چاپ 2، تهران: پیام حق. 6. ایموتو، ماسارو (1385). پیامهای نهفتۀ آب، ترجمۀ نفیسه معتکف، تهران: درسا. 4. بقلی، روزبهان (1386). شرح شطحیّات، تصحیح هنری کربن، ترجمۀ محمد علی امیر معزی، بیجا: طهوری. 8. بوربور، فریبرز (1350). فلسفه و علوم طبیعت، تهران: امیرکبیر. 9. جرجانی، علیبن محمدبن علی (1405 ﻕ). التعریفات، چاپ 1، بیروت: دارالکتب العربی. 10. جوادی آملی، عبدالله (1379). تفسیر موضوعی قرآن کریم، چاپ 1، قم: اسراء. 11. ---------------- (1376). رحیق مختوم (شرح حکمه متعالیه)، تنظیم و تدین: حمید پارسانیا، چاپ دوم، قم: اسراء 12. حسینی طهرانی، سید محمد حسین (1385). معادشناسی، تهران: انتشارات علامه طباطبایی. 13. خمینی موسوی، سید روحالله (1378). تفسیر سورۀ حمد، چاپ پنجم، تهران: مؤسسۀ نشر و تنظیم آثار امام خمینی (ره). 14. --------------------- (1386). شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسۀ نشر و تنظیم آثار امام خمینی (ره). 15. رازی، فخرالدین محمدبن عمر (1411ق). تفسیر کبیر، بیروت: دارالکتب العلمیه. 16. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسینبن محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن، تحقیق: عدنان داوودی، چاپ اول، بیروت: دارالعلم الشامیه. 17. رخشاد، محمد حسین (1384). در محضر علامه طباطبایی، چاپ 3، قم: نهاوندی. 18. زمخشری، محمودبن عمر (1047 ق). تفسیر الکاشف عن حقائق غوامضی التنزیل، بیروت: دارالکتاب عربی. 19. ژیلسون، اتین هنری (1370). روح فلسفه قرون وسطی، ترجمۀ ع.داوودی، تهران: نشر مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی 20. سبحانی، جعفر (1360). منشور جاوید، قم: توحید. 21. شبستری، شیخ محمود (1356). سعادتنامه، تصحیح صمد موحد، چاپ 1، تهران: کتابخانۀ طهوری 22. شجاری، مرتضی (1383). تعریف انسان از دیدگاه ابنعربی و ملاصدرا، مجلۀ دانشگاه تبریز، شمارۀ 191. 23. طباطبایی، سید محمد حسین (1347). تفسیر المیزان، ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 24. ----------------------- (1373). نهایه الحکمه، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 25. طبرسی، فضلبن حسن (1360). تفسیر مجمع البیان، تهران: فراهانی. 26. صدرالدین شیرازی، محمدبن براهیم (1981 ق). اسفار اربعه، چاپ سوم، بیروت: دارالاحیاء العربی. 27. عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (1380). منطق الطیر، ترجمۀ صادق گوهرین، بیجا: بینا. 28. غزالی، محمد (1389). احیاء علوم الدین، ترجمۀ محمد خوارزمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 29. فراهیدی، خلیلبن احمد (1409 ق). العین، ترجمۀ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرای، قم: دارالهجره. 30. فیض کاشانی، محسن (1385). تفسیر صافی، ترجمۀ عبدالرحیم بخشایشی، قم: نشر نوید اسلام. 31. فیومی، احمدبن محمدبن علی (1370). مصباح المنیر فی غریب شرح الکبیر الرافعی، قم: دارالهجره. 32. کاشانی، ملا فتحالله (1363). منهج الصادقین، تصحیح آیتالله شعرانی، تهران: کتابخانۀ اسلامیه. 33. کاکائی، قاسم (1381). وحدت وجود به روایت ابنعربی و اکهارت، تهران: هرمس. 34. متقی، علیبن حسامالدین (1381). کنز العمال و سنن الاقوال، بیروت: بینا. 35. مطهری، مرتضی (1369). آشنایی با قرآن، چاپ 1، تهران: صدرا. 36. مولوی، جلالالدین محمد (1368). مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: مولا. 37. میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1356). کشف الاسرار و عده الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 641 |