تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,511,587 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,773,986 |
جمهوری اسلامی ایران و مسئلۀ بدحجاب | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 8، دوره 9، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 139-164 اصل مقاله (317.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2017.62769 | ||
نویسندگان | ||
محمدجواد جاوید1؛ عصمت شاهمرادی* 2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
2دکتری دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
حجاب و عفاف به یکی از دغدغههای مهم مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران در دهههای اخیر تبدیل شده است. لزوم حجاب اجباری اسلامی و همسو قلمداد کردن آن با عفاف و اخلاقی انسانی زمینة اصلی بقای این قانون از بدو تولد انقلاب اسلامی تاکنون بوده است. در دورههایی خاص، انتقاد و اعتراض به حجاب اوج و افول داشته است، اما این اعتراضها هیچگاه فروکش نکرده است. فرضیة رقیب مهم در این زمینه در قالب لزوم رعایت «حقوق اساسی شهروندان ایرانی» مطرح میشود که مستند انتقادات حقوق بشری هم شده است. در مقابل، استناد به «حقوق اکثریت شهروندان مسلمان» جامعة ایرانی سبب شده دولت جمهوری اسلامی ایران همچنان در برابر موج انتقادات روزافزون و نیز فرایند عرفشدن «مسئلة بدحجابی»، به دفاع از الزام قانونی (و نه لزوماً شرعی) بپردازد. خواه و ناخواه، به دلیل موفقیت نسبی این استدلال، با قبول این فرضیه، برای دولت اسلامی ضمن دفاع از جایگاه قانونی حجاب، لزوم نوعی بازخوانی نظری و عملی در اجرای این قانون ضروری به نظر میرسد. مقالة حاضر در قالب گزارشی علمی با رویکردی عملگرا سعی کرده واقعیت حجاب و ادلة حاکم بر بیان حقوقی و اجتماعی و نیز سیاسی در این خصوص را دقیقتر بررسی کند تا آیندة سیاستگذاری دربارة حجاب در جمهوری اسلامی ایران واقعبینانهتر ترسیم شود. | ||
کلیدواژهها | ||
الزامات قانونی در رابطه با حجاب؛ بدحجابی؛ بیحجابی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ حجاب؛ عفاف | ||
مراجع | ||
[1] قرآن کریم. [2] آملی لاریجانی، صادق (1392). «همایش ملی امر به معروف و نهی از منکر»، ۴ آبان. [3] افکار نیوز (۱۳۹۰).مسئلة حجاب با طرح تابستانه حل نمیشود: یکشنبه ۱۹ تیر: http://www.afkarnews.ir/vdcdzo0s.yt0jn6a22y.html [4] اسماعیل المقدم محمد احمد (1420).عودة الحجاب، ریاض: دار طیبة، الملکة العربیة السعودی. [5] اعزازی، شهلا (1373). خانواده و تلویزیون، گناباد: مرندیز. [6] اکبر، احمد؛ دونان، هاستینگر (1384). اسلام جهانیشدن و پستمدرنیته، ترجمة مرتضی بحرانی، تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. [7] جامعة خبری تحلیلی (1393). بازداشت عامل حمله به زنان در جهرم: یکشنبه ۹ آذر: http://alef.ir/vdcc1xqim2bqp48.ala2.html?250837 [8] بار، ویون (1383). جنسیت و روانشناسی اجتماعی، ترجمة حبیب احمدی و بیتا شایق، شیراز: نوید شیراز. [9] بهارنیوز (1393). یک خبرگزاری بدحجابان را به تجاوز تهدید کرد! ۱ خرداد: http://baharnews.ir/news/42765/یک-خبرگزاری-بدحجابان-تجاوز-تهدید-کرد [10] بیانات در دیدار علما و روحانیان استان خراسان شمالی :۱۳۹۱/۰۷/۱۹ـ۲۱:۳۲: http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=9955 [11] پارسا، طیبه (1377). پوشش زن در گسترة تاریخ، قم: احسن الحدیث. [12] ترکمنی آذر، پروین (1375). «تصویر و تصور بیگانگان از حجاب»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران. [13] تقوی، سیدرضا (1375). «پیام حجاب»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، تهران: ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان. [14] جاوید محمدجواد (1388). تأملی در ابعاد نظری و عملی حجاب، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی. [15] جاوید محمدجواد (1388). حجاب در ادیان توحیدی...، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی. [16] جاوید محمدجواد (1388). مطالعة موردی حجاب...، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی. [17] جاوید محمدجواد (1392). نقد مبانی فلسفی حقوق بشر، فلسفة طبیعی حقوق بشر، ج 1و 2، تهران: مخاطب. [18] جعفریان، رسول (1383). داستان حجاب در ایران پیش از انقلاب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. [19] جوادی آملی، عبدالله (1381). نسبت دین و دنیا، بررسی و نقد نظریة سکولاریسم، چ 2، چاپخانة دفتر انتشارات اسلامی، تهران: مرکز نشر اسراء، بهمن ماه. [20] حدادعادل، غلامعلی (1374). فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، تهران: سروش، چ 6. [21] حسینی شیرازی (1375). «ارائة طرح اجرایی رابطة حجاب با تکامل اجتماعی»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران. [22] باقری، خسرو (1382). مبانی فلسفی فمنیسم، تهران: وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی. [23] خمینی، روحالله، وصیتنامه، بند م: http://farsi.khamenei.ir/imam-content?id=9447 [24] خمینی، روحالله (1370). صحیفة نور، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثارامام خمینی، ج 12. [25] خندان، علیاصغر (1388). حجاب افراد غیرمسلمان در جامعة اسلامی (در گفتارهایی پیرامون حجاب)، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی. [26] دبیرخانة شورای فرهنگ عمومی (1386). «وضعیتسنجی پوشش و آرایش مترددین بالای 12 سال شهر تهران»، دبیرخانه، تهران. [27] دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی (1391). «عفاف و حجاب: از وضعیت موجود تا وضعیت مطلوب»، گزارش بهار. [28] ساداتموسوی، زهره (1385). «عفاف و حجاب در ادیان الهی»، مرکز امور زنان و خانواده. [29] ساناساریان، الیز (1384).جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)، ترجمة نوشین احمدی خراسانی، تهران: اختران. [30] سرویس فرهنگی پایگاه 598 (۱۳۹۳). آیا قانونی برای حجاب اجباری وجود دارد؟ ۱۰ شهریور: http://www.598.ir/fa/news/246511 [31] سوبل، آلن (1386). فلسفة جنسیت، ترجمة بهروز جندقی، تهران: باشگاه اندیشه. [32] سیمای جمهوری اسلامی ایران ادارة کل نظارت و ارزیابی (1386). «بررسی کمی و کیفی حضور زنان چادری در سریالهای پربینندة سیما،» تهران. [33] شبکة ایران زنان (1391). ۱۶ دی: http://www.iranzanan.ir/first_point/003870.php?q=print [34] شمسالدین محمدمهدی. الستر و النظر، بیروت: مؤسسـة المنار. [35] شورای عالی انقلاب فرهنگی، قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، مصوبة 13 دی 1384. [36] صدقی، نعمت (1381). خودآرایی زن از دیدگاه قرآن، ترجمة فرزانه غفاری، تهران: احسان، چ 4. [37] صلاح، مهدی (1384). کشف حجاب: زمینهها، پیامدها و واکنشها، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی. [38] غنوشی، راشد (1381). آزادیهای عمومی در حکومت اسلامی، ترجمة حسین صابری، تهران: علمی و فرهنگی. [39] فارسنیوز (1393). «مصادیق بدپوششی زمستان ۹۳ اعلام شد/ برخورد با ساپورتپوشها»، 15 آذر: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930915000729 [40] فارسنیوز (1393). «طراحی سازوکارهای خودکنترلی برای حفظ حجاب در جامعه از طریق کاهش امنیت زنان بدحجاب در جامعه»، ۲۷ اردیبهشت: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910414000236 [41] فتاحیزاده، فتحیه (1373). حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی قم. [42] قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵. [43] قانون مدنی اصلاحی سال 1370. [44] قدر ولایت (1381). حکایت کشف حجاب (1ـ2)، تهران: مؤسسة فرهنگی قدر ولایت. [45] قرائتی، محسن (1361). تفسیر سورة قصص، انتشارات علمیة اسلامیه، شهریور. [46] قرضاوی، یوسف (1422). النقاب المرأة بین القول...، بیروت: مؤسسـة الرسالـة. [47] کهن، ابراهام (1382). گنجینهای از تلمود، ترجمة امیرفریدون گرگانی، ترجمه و تطبیق با متون عربی: یهوشوع نتن الی، تهران: اساطیر . [48] گواهی، زهرا (1369). سیمای زن در آینة فقه، مرکز چاپ و انتشار سازمان تبلیغات اسلامی. [49] مجلسی، محمدباقر. بحارالانوار، ج 13. [50] حکیمپور، محمد (1382). حقوق زن در کشاکش سنّت و تجدد، تأملّی در مبادی هرمونوتیک حقوق زن، تهران: نغمة نواندیش. [51] محمد منصورنژاد (1381). مسئلة زن، اسلام و فمنیسم (در دفاع از حقوق زنان)، تهران: برگ زیتون. [52] مطهری، مرتضی (1378). نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا. [53] ــــــــــ (1353). مسئلة حجاب، انجمن اسلامی پزشکان، چ 2. [54] ــــــــــ (بیتا). مسئلة حجاب، تهران: صدرا. [55] ــــــــــ (1371). مسئلة حجاب، تهران: صدرا. [56] مکنون، ثریا (1375). «حجاب و حضور سیاسی زن در اجتماع، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب»، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران. [57] مهرپور، حسین. اجازة ولی در عقد نکاحhttp://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp?id=204 [58] مهریزی مهدی (1379). آسیبشناسی حجاب، تهران: جوانة رشد. [59] مودودی، ابوالأعلی (1369). حجاب، ترجمة نعمتالله شهرانی، تهران: احسان. [60] موسوی سرخی اصفهانی، محمودبن السید مهدی (1415). النساء فی اخبار الفریقین، تهران: نشر مؤلف. [61] ناصرالدین الألبانی. حجاب المرأة المسلمـة فی الکتاب و السنـة، بیروت: المکتب الاسلامی. [62] نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها (1385).احکام نگاه و پوشش/ مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام سید مجتبی حسینی، تهران: دفتر نشر معارف. [63] واحد فرهنگنویسی و تدوین کتابهای مرجع فرهنگ (1383). دایرةالمعارف دانشبشر، 2جلدی، تهران: نشر نور. [64] وشنوی القمی، محمد قوام (1379ق). الحجاب فی الاسلام، قم: مطبعـة الحکمـة. [65] دورانت، ویل (1380). تاریخ تمدن، عصر ایمان، کتاب سوم، تهران: علمی فرهنگی، چ 7. [66] هاشمی رفسنجانی، اکبر. آیا زنان میتوانند کت و دامن بپوشند؟ http://www.hashemirafsanjani.ir/fa/node/229107 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 823 |