تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,488 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,221,044 |
رویکرد فخر رازی به تحلیل معناییِ «معرفت» و واژگان مرتبط با آن در متون دینی | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 1، دوره 14، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 1-20 اصل مقاله (412.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2017.62416 | ||
نویسندگان | ||
کیهان سلطانیان* 1؛ رضا اکبری2؛ محمد حسین مهدوی نژاد3؛ علیرضا پارسا3 | ||
1دانشجوی دکتری رشتۀ فلسفۀ دین، دانشگاه پیام نور، ایران، تهران | ||
2استاد دانشگاه امام صادق (ع)، ایران، تهران، گروه فلسفه و کلام اسلامی | ||
3دانشیار دانشگاه پیام نور، ایران، تهران، گروه فلسفه و کلام اسلامی | ||
چکیده | ||
رازی با تحلیل واژگان مرتبط با مفهوم معرفت از جمله شعور، ادراک، فقه، فهم و ... که از متون دینی استخراج کرده است، نتایجی معرفتشناختی را در اختیار ما قرار میدهد. از جمله نتایج بهدستآمده آن بوده که کسب معرفت برای انسان امری ممکن است و در عین حال انسان محدودیتهای معرفتی دارد؛ معرفت امری مشکک است؛ افراد بر اساس استعداد خویش در یکی از مراتب معرفت قرار میگیرند و اینگونه نیست که تمام باورهای انسان موجه باشند؛ همچنین اینکه معارفی مانند علم لدنی، علم حدسی و فراست را نمیتوان توجیه عقلانی کرد. تحلیل فخر از واژگان مرتبط با معرفت نشان میدهد که معرفت با سایر ابعاد وجودی انسان دارای تأثیر متقابل است. همچنین تحلیل وی زمینهساز استخراج نکاتی بود که امکان تعریفی دینی از معرفت را در اختیار ما قرار میدهد. در این تعریف، علاوه بر مؤلفههای باور و صدق، به تنوع کمّی و کیفی قوای معرفتی انسانها و نقش اعتماد به دیگران (بهویژه پیامبران) نیز توجه شده است. این تعریف، برونگرایانه است و نشان میدهد که اموری چون رفتار و عوامل ماورایی بر معرفت با محوریت باور مدخلیت دارند. بنابراین تفاوت نحوۀ ارتباط انسانها با ماوراء سبب تشکیک در معرفت است. بر این اساس هدف این مقاله ارائۀ تعریف جدیدی از معرفت در فضای مباحث معرفتشناختی با استفاده از مطالب ارائهشده توسط فخر رازی است و برای این هدف از روش توصیفی - تحلیلی بهره بردهایم. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل دینی معرفت؛ فخر رازی؛ کارکرد معرفتی دین | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
The Teleological ethics of Fakhr Al-din Al-razi, Ayman Shihadeh(2006), Liden: Brill.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 665 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 778 |