پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,765 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,199,026 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,947,121 |
پهنه بندی آسیب پذیری آب های زیرزمینی با استفاده از مدل DRASTIC و SI در محیط GIS (مطالعۀ موردی: دشت عجب شیر) | ||
| اکوهیدرولوژی | ||
| مقاله 24، دوره 4، شماره 2، تیر 1396، صفحه 587-599 اصل مقاله (689.52 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2017.61496 | ||
| نویسندگان | ||
| مهسا نخستین روحی* 1؛ محمد حسین رضایی مقدم2؛ توحید رحیم پور1 | ||
| 1کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز | ||
| 2استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| دشت عجبشیر در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب ایران واقع شده است. این دشت تأمینکنندۀ آب شرب، کشاورزی و صنعت شهرستان عجبشیر است. در این تحقیق با توجه به ویژگیهای هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقۀ مطالعه‌شده، آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی آبخوان در برابر عوامل آلاینده با استفاده از دو مدل DRASTIC و SI در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنهبندی شده است. در مدل DRASTIC از هفت پارامتر شامل عمق سطح ایستابی، تغذیۀ خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی برای تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری استفاده میشود. در مدل SI نیز پنج عامل عمق آب زیرزمینی، تغذیۀ خالص، سنگشناسی آبخوان، توپوگرافی و کاربری اراضی در ارزیابی آسیبپذیری آبخوان مؤثر‌ند. پس از تهیۀ لایههای اطلاعاتی در محیط نرمافزار ArcGIS و وزن‌دهی آنها، با تلفیق لایههای هر یک از دو مدل، نقشۀ نهایی آسیبپذیری آبخوان نسبت به آلودگی تهیه شد. با توجه به نقشۀ پهنهبندی به‌دست‌‌آمده از مدل SI، حدود 24/2 درصد از منطقۀ مطالعه‌شده در محدودۀ آسیبپذیری خیلی‌کم، 27/5 درصد آسیبپذیری کم، 08/45 درصد آسیبپذیری متوسط تا کم، 09/39 درصد آسیبپذیری متوسط تا زیاد و 3/8 درصد در محدودۀ آسیبپذیری زیاد قرار دارد. بر اساس نقشۀ مدل DRASTIC نیز 48/13 درصد از مساحت منطقۀ مطالعه‌شده در محدودۀ آسیبپذیری خیلی‌کم، 43/55 درصد آسیبپذیری کم، 69/28 درصد آسیبپذیری متوسط تا کم و 08/3 درصد در محدودۀ آسیبپذیری متوسط تا زیاد قرار دارد. ارزیابی دو مدل استفاده‌شده با شاخص کیفی TDS نشان داد مدل SI با ضریب همبستگی 76/0 نسبت به مدل DRASTIC دقت زیادی برای تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری منطقه دارد. همچنین با توجه به نقشههای تهیه‌شده از هر دو مدل و به‌منظور کنترل و جلوگیری از آلودگی بیشتر آبخوان دشت عجبشیر و نگهداری این منابع باارزش برای استفادۀ آیندگان، حفا‌ظت از منابع آب زیرزمینی منطقۀ مطالعه‌شده توسط مدیران و برنامهریزان ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آب های زیرزمینی؛ آسیب پذیری؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ دشت عجب شیر؛ مدل SI؛ مدل DRASTIC | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Groundwater vulnerability zonation using DRASTIC and SI models in GIS (Case Study: Ajabshir Plain) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahsa Nakhostin Rouhi1؛ Mohammad Hossein Rezaei Moghaddam2؛ Tohid Rahimpour1 | ||
| 1MA in Remote Sensing and GIS, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz | ||
| 2Professor, Department of Geomorphology, Faculty of Geography and Planning, University of Tabriz | ||
| چکیده [English] | ||
| Ajabshir Plain is located in the eastern Azerbaijan province and in the north-west of Iran. This plain provides the water for drinking, agriculture, and industry in Ajabshir city. In this research, regarding the hydrology and hydrogeology conditions of the study area, the vulnerability of the aquifer against the pollutants was zoned using DRASTIC and SI models and geographical information system. In DRASTIC model, 7 factors including depth to water, net recharge, aquifer media, soil media, topography, impact of vadose zone and hydraulic conductivity are used to generate the vulnerability map. The vulnerability assessment of aquifer is also affected by 5 factors including depth of groundwater, net recharge, lithology of the aquifer, topography and land use in the SI model. After preparing information layers and rating in ArcGIS software, the final map of aquifer vulnerability to pollution was prepared through integrating layers. Regarding the SI vulnerability map, about 2.24% of the study area is located in very low vulnerability area, 5.27% in low vulnerability area, 45.08% in moderate to low vulnerability area, 39.09% in moderate to high vulnerability area, and 8.3% in high vulnerability area. According to the DRASTIC model, 13.4% of the study area was allocated to very low vulnerability, 55.43% to low vulnerability, 28.69% to moderate to low vulnerability, and 3.08% to moderate to high vulnerability. The evaluation of two models by TDS element indicated that SI model (correlation coefficient= 0.76) is more accurate than DRASTIC model in terms of preparing vulnerability map for the study area. Moreover, both of prepared vulnerability maps showed that conservation of groundwater resources of Ajabshir plain by managers and planners is necessary to control and prevent the aquifer from pollution and its stability for the future generation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Groundwater, vulnerability, GIS, SI model, DRASTIC model, Ajabshir Plain | ||
| مراجع | ||
|
منابع [1]. Babiker IS, Mohamed MAA, Hiyama T, Kato K. A GIS based DRASTIC model for assessing aquifer vulnerability in Kakamigahara Hieghts, Gifu Prefecture, central Japan. Science of the Total Environment. 2005; 345: 127-140.
[2]. Tilahun K, Merkel BJ. Assessment of Groundwater Vulnerability to Pollution in Dire Dawa, Ethiopia using DRASTIC. Environmental Earth Sciences. 2010; 59: 1485-1496.
[3]. El–Naqa A, Hammouri N, Kioso M. GIS–based evaluation of groundwatervulnerability in the Russeifa area, Jordan. Revista Mexicana de Ciencias Geológicas. 2006; 23(3): 277–287.
[4]. Almasri MN. Assessment of intrinsic vulnerability to contamination for Gazacoastal aquifer, Palestine. Journal of Environmental Management. 2008; 88: 577-593.
[5]. Gogu RC, Dassargues A. Current trends and future challenges in groundwater vulnerability assessment using overlay and index methods. Environmental Geology. 2000; 549-559.
[6]. Marofi S, Soleymani S, Ghobadi MH, Rahimi GH, Marofi H. Vulnerability assessment of Malayer plain groundwater by SINTACS, DRASTIC, and SI models. Journal of Water and Soil Conservation. 2012; 19(3): 141-166. (In Persian)
[7]. Ahmadi J, Akhondi L, Abbasi H, Khashei-Siuaki A, Alimadadi M. Determination of aquifer vulnerability using DRASTIC model and a single parameter sensitivity analysis and acts and omissions (Case Study: Salafchegan-Neyzar Plain). Journal of Water and Soil Conservation. 2013; 20(3): 1-25. (In Persian)
[8]. Tabarmayeh M, Vaezi Hir A. Investigation on vulnerability of Tabriz-plain unconfined aquifer. Journal of Water and Soil. 2015; 28(6): 1137-1151. (In Persian)
[9]. Nakhaei M, Amiri V, Rahimi shahr Babaki M. Evaluating of the potential pollution and sensitivity analysis of groundwater in the aquifer Khatoonabad using DRASTIC model based on GIS. Advanced Applied Geology Journal. 2013; 3(8): 1-10. (In Persian)
[10]. Etienne Ake G, Boyossoro Kouadio H, Dongo K, Dibi B, Koffi Kouame F, Biemi J. Application of DRASTIC and SI methods for the study of the vulnerability pollution by nitrates ( ) of the sheet of Bonoua (Southearn Côte d'Ivoire). International Journal of Biological and Chemical Sciences. 2010; 4 (5): 1676-1692.
[11]. Saha D, Alam F. Groundwater vulnerability assessment using DRASTIC and Pesticide DRASTIC models in intense agriculture area of the Gangetic plains, India. Environ Monit Assess. 2014; 186: 8741–8763.
[12]. Pedreira R, Kallioras A, Pliakas F, Gkiougkis I, Schuth C. Groundwater vulnerability assessment of a coastal aquifer system at River Nestos eastern Delta, Greece. Environ Earth Sci. 2015; 73: 6387–6415.
[13]. Nakhostinrouhi M. The Application of Geographic Information System in the Assessment of Groundwater Contamination Potential Using DRASTIC Model and Susceptibility Analysis (Case Study: Ajabshir Plain). M.A. thesis. Faculty of Geography and Planning. University of Tabriz. 2015. 113 p. (In Persian)
[14]. Rezaei F. Groundwater Qualitative Vulnerability Assessment Using Fuzzy Logic, Case Study: Zayanderood River Basin Aquifers. M.A. thesis. Isfahan Universirt of Technology. 2011. (In Persian)
[15]. Stigter TY, Ribeiro L, Carvalho Dill AMM. Evaluation of an intrinsic and a specific vulnerability assessment method in comparison with groundwater salinisation and nitrate contamination levels in two agricultural regions in the south of Portugal. Hydrogeology Journal. 2006; 14 (1): 79–99.
[16]. Ribeiro L. SI: a new index of aquifer susceptibility to agricultural pollution. Internal report. Lisbon, Portugal: ER-SHA/CVRM. 2000.
[17]. Aller L, Bennet T, Lehr JH, Petty RJ, Hackett G. DRASTIC: a standardized system for evaluating ground water pollution potential using hydrogeologic settings. EPA/600/2–87/035, U.S. Environmental Protection Agency, Ada, Oklahoma. 1987; 641 pp.
[18]. Rahman A. A GIS based DRASTIC model for assessing groundwater vulnerability in shallow aquifer in Aligarh, India. Applied Geography. 2008; 28: 32-53.
[19]. Piscopo G. Groundwater vulnerability map, explanatory notes, Castlereagh Catchment, NSW. Department of Land and Water Conservation, Australia. http://www.dlwc.nsw.gov.au/care/water/groundwater/reports/pdfs/castlereag_map_notes.pdf. 2001.
[20]. Amirahmadi A, Abbariki Z, Ebrahimi M. Evaluation of the vulnerability of Davarzan Aquifer by DRASTIC method using GIS. Arid Regions Geographic Studies. 2012; 2 (6): 51-66.
[21]. Kim YJ, Hamm SY. Assessment of the potential for groundwater contamination using the DRASTIC/EGIS technique, Cheongju area, South Korea. Hydrogeology Journal. 1999; 17(2): 227-235.
[22]. Alizadeh A. Principles of applied Hydrology. 33nd edition. Mashhad. Imam Reza University Press; 2011. (In Persian)
[23]. Ozler HM. Hydrochemistry and salt-water intrusion in the Van aquifer, East Turkey. Environmental Geology. 2002; 43: 759–775.
[24]. Mohammadi Z, Zare M, Sharifzade B. Delineation of groundwater salinisation in a coastal aquifer, Bousheher, South of Iran. Environmental Earth Sciences. 2012; 67(5): 1473-1484.
[25]. Todd DK. Groundwater Hydrology. 2nd edition. John wiely and Sons, New York. 1980; PP 535. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,370 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 814 |
||