تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,503 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,477 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,228,520 |
بررسی تأثیرشیب و پوشش سنگریزه بر تولید رواناب و فرسایش خاک با استفاده از شبیهساز باران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز پل الماس، اردبیل) | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقاله 10، دوره 48، شماره 1، اردیبهشت 1396، صفحه 105-111 اصل مقاله (418.99 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2017.61345 | ||
نویسندگان | ||
الناز آذرتاج1؛ علی رسول زاده* 2؛ علی اصغری3؛ اباذر اسمعلی4 | ||
1دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی | ||
2دانشگاه محقق اردبیلی- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی آب | ||
3دانشگاه محقق اردبیلی، انشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات | ||
4دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مرتع و آبخیزداری | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک یکی از مشکلات اساسی زیستمحیطی در کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران میباشد و میتواند آثار مخربی بر اکوسیستم داشته باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پوشش سنگریزهای در شیبهای مختلف بر روی رواناب و هدررفت خاک، در مراتع تخریب یافتهی بالادست سد انحرافی الماس در حوزه آبخیز پل الماس اردبیل صورت گرفت. بدین منظور بعد از بررسیهای میدانی در منطقه مورد پژوهش، سه طبقه شیب (شش، 15 و 22 درصد) در منطقه شناسایی شد. در هر طبقه شیب، تیمارهایی با پوشش سنگریزه صفر، 10، 20 و 30 درصد مد نظر قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین حجم رواناب، مقادیر خاک هدررفته، غلظت رسوب وضریب رواناب مربوط به تیمار شاهد (بدون پوشش سنگی) در شیب 22 درصد و کمترین آنها مربوط به تیمار 30 درصد پوشش سنگی در شیب شش درصد میباشد. همچنین نتایج نشان داد با به کار بردن 30 درصد سنگریزه، حجم رواناب تولیدی نسبت به تیمار شاهد (بدون پوشش سنگی) 96 درصد و هدر رفت خاک 519 درصد کاهش یافت. از طرفی بر اساس یافتههای پژوهش، حجم رواناب تولیدی در شیب 22 درصد، حدود 37 درصد نسبت به شیب 15 درصد و 107 درصد نسبت به شیب شش درصد بیشتر بود. در مجموع پوشش 20 تا 30 درصدی سنگریزه و در شیبهای کمتر از 15 درصد بیشترین تأثیر در کاهش هدررفت خاک، غلظت رسوب و حجم رواناب را داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
تولید رسوب؛ ضریب رواناب؛ پوشش سنگ ریزه؛ هدررفت خاک | ||
مراجع | ||
Abrahams, A.D. Li, G. Krishnan, C. and Atkinson, J.F. (2001). A sediment transport equation for interrill overland flow on rough surfaces. Earth Surface Processes and Landforms, 26, 1443-1459. Arnaez, J. Lasanta, T. Ruiz-Flaño, P. and Ortigosa, L. (2007). Factors affecting runoff and erosion under simulated rainfall in Mediterranean vineyards. Soil Tillage Research, 93, 324–334. Cheng, Q. Ma, W. and Cai, Q. (2008). The relative importance of soil crust and slope angle in runoff and soil loss: A case study in the hilly areas of the Loess Plateau, North China. GeoJournal, 71, 117-125. Dane, J.H. and Topp, G.C. (2002). Methods of Soil Analysis, Part 4, Physical Method. Soil Science Society of America Journal., Inc. Madison, Wisconsin, USA. 1692 p. Duiker, S.W. Flanagan, D.C. and Lal, R. (2001). Erodibility and filtration characteristics of five major soils of southwest Spain. Catena, 45, 103-121. Duran Zuazo, V.H. and Rodriguez Pleguezuelo, C.R. (2008). Soil-erosion and runoff prevention by plant covers. A review. Agronomy for Sustainable Development, 28, 65-86. Ekwue, E.I. Bharat, C. and Samaroo, K. (2009). Effect of soil type, peat and farmyard manure addition, slope and their interactions on wash erosion by overland flow of some Trinidadian soils. Biosystems Engineering, 102, 236-243. Eynatten, H.V. Delgado, R.T. and Karius V. (2012). Sediment generation in modern glacial settings: Grain-size and source-rock control on sediment composition. Sedimentary Geology, 280, 80-92. Fang, N.F. Shi, Z.H. Chen, F.X. Zhang, H.Y. and Wang, Y.X. (2015). Discharge and suspended sediment patterns in a small mountainous watershed with widely distributed rock fragments. Journal of Hydrology, 528, 238-248. Guo, T. Wang, Q. Li, D. and Zhuang, J. (2010). Effect of surface stone cover on sediment and solute transport on the slope of fallow land in the semi-arid loess region of northwestern China. Journal of Soils and Sediments, 10, 1200-1208. Jenabi, A. (2011). Flooding assessment of atashgah watershed inArdabil province using HEC-HMS mathematical model, statistical analysis and GIS techniques, Master thesis watershed management. Mohagheghe Ardabili University. (In Farsi). Jin, K. Cornelis, W.M. Gabriels, D. Schiettecatte, W. Neve, S.D. Lu, J. Buysse, T. Wu, H. Cai, D. Jin, J. and Hartmann, R. (2008). Soil management effects on runoff and soil loss from field rainfall simulation. Catena, 75, 191-199. Jomma, S. Barry A.D. Heng, B.C.P. Brovelli, A. Sander, G.C. and Parlange, J.Y. (2012). Influence of rock fragment coverage on soil erosion and hydrological response: Laboratory flume experiments and modeling. Water resources research, 48, 1- 21. Ma, X.J. and Li, X.Y. (2011). Water accumulation in soil by gravel and sand mulches: Influence of textural composition and thickness of mulch layers. Journal of Arid Environments, 75, 432- 437. Marques, M.J. Bienes, R. Jimenez, L. and Perez-Rodriguez, R. (2007). Effect of vegetal cover on runoff and soil erosion under light intensity events. Rainfall simulation over USLE plots. Science of the Total Environment, 378, 161-165. Martinez-Zavala, L. and Jordan, A. (2008). Effect of rock fragment cover on interrill soil erosion from bare soils in Western Andalusia, Spain. Soil Use and Management, 24, 108-117. Mirzaee, S. Gorji, M. Jafari Ardakani, A. (2012). Effect of surface rock fragment cover on soil erosion and sediment using simulated runoff. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 2 (1), 141-154. (In Farsi). Navas, N. (1993). Soil losses under simulated rainfall in semi-arid shrublands of the Ebro Valley, Spain. Soil Use and Management, 9(4), 152-157. Poesen, J. W. and Lavee, H. (1994). Rock fragments in top soils: significance and processes. Catena, 23, 1-28. Poesen, J.W. Torri, D. and Bunte, K. (1994). Effect of rock fragments on soil erosion bye water at different spatial scales review, supplement, Catena, 23, 141-166. Rieke-Zapp, D. Poesen, J. and Nearing, M.A. (2007). Effects of rock fragments incorporated in the soil matrix on concentrated flow hydraulics and erosion. Earth Surface Processes and Landforms, 32, 1063-1076. Seeger, M. (2007). Uncertainty of factors determining runoff and erosion processes as quantified by rainfall simulations. Catena, 71, 56-67. Valentin, C. and Casenave, A. (1992). Infiltration into sealed soils as influenced by gravel cover. Soil Science Society of America Journal, 56, 1667-1673. Wang, X. Li, ZH. Cai, C.H.. Shi, Z.H. Xu, Q. Fu, Z.H. and Guo, Z.H. (2012). Effects of rock fragment cover on hydrological response and soil loss from Regosols in a semi-humid environment in South-West China. Geomorphology, 151,152, 234-242. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,075 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,100 |