تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,544 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,659 |
خوانشی نو از جایگاه بحث از امکان در نمط پنجم اشارات | ||
فلسفه | ||
مقاله 2، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26، تیر 1395، صفحه 21-32 اصل مقاله (346.4 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2016.61240 | ||
نویسنده | ||
سید احمد حسینی* | ||
استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
چکیده | ||
ابنسینا در نمط پنجم کتاب اشارات خود طی یک فصل و ضمن یک استدلال، از امکان حوادث بحث به میان می آورد. خوانش شارحین اشارات از این استدلال آن بوده است که ابنسینا در این فصل صرفاً در صدد اثبات آن است که هر حادثی ممکن است و به سبب همین امکان هم مسبوق به ماده است. این خوانش کامل نیست و نمی تواند چرایی این بحث را در نمط پنجم اشارات توجیه کند. خوانش دیگری می گوید ابنسینا می خواهد با این استدلال قدیم بودن عالم را اثبات کند. با آنکه این خوانش به خوانش مختار نزدیک تر است اما باز هم دقیق نیست. بر اساس خوانش مختار، بر مبنای خط سیر کلی مباحث نمط پنجم اشارات نشان داده خواهد شد که بیان این قاعده به تنهایی نمی تواند هدف اصلی و نهایی ابنسینا از این فصل باشد بلکه وی در اینجا در پی آن است تا بر اساس اثبات مسبوقیت حادث به ماده، معقول بودن یک حدوث نخستین را زیر سوال ببرد. اگر هر حادثی مسبوق به ماده است، آنگاه تصور یک حادث نخستین مثل حادث بودن فعل بی واسطه الهی و یا اصل عالم مادی، تصوری پارادوکسیکال است. | ||
کلیدواژهها | ||
امکان؛ ماده؛ حدوث؛ ابنسینا؛ الاشارات و التنبیهات | ||
مراجع | ||
آمدی، سیف الدین (1436ه.)، کشف التمویهات فی شرح الاشارات و التنبیهات، تحقیق عیسی ربیح جوابره، القسم الثانی، عمّان: دارالفتح. ابنسینا (1375)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشرالبلاغه. باغنوی، حبیب الله میرزاجان (بی تا)، حاشیه شرح الاشارات والمحاکمات، نسخه خطی، کتابت حسن الجیلانی، شناسه کد کتاب: 2941292، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. باغنوی، حبیب الله میرزاجان (بی تا)، حاشیه بر شرح الاشارات و التنبیهات فی المنطق و الحکمه، شناسه کد کتاب 807638، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. بهشتی، احمد (1385)، صنع و ابداع، شرح نمط پنجم الاشارات و التنبیهات، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. حسن زاده آملی، حسن (1389)، دروس شرح اشارات و تنبیهات ابنسینا، نمط پنجم فی الصنع و الابداع، قم: آیت اشراق. الخواجه نصیرالدین الطوسی (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشرالبلاغه. الخواجه نصیرالدین الطوسی، الامام فخرالدین الرازی (1404 ه.ق)، شرحی الاشارات، قم: منشورات مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی. الخوانساری، الآقا حسین (1378)، الحاشیه علی شروح الاشارات و بذیلها حواشی الآقا جمال الدین الخوانساری، تحقیق احمد العابدی، الجزء الثانی، چاپ اول، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. فخرالدین الرازی (1384)، شرح الاشارات و التنبیهات، تصحیح دکتر نجف زاده، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,184 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 885 |