تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,611 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,370 |
اولویتبندی محورهای مناسب برای احداث سد زیرزمینی در حوضۀ آبخیز دوستبیگلو | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 9، دوره 48، شماره 4، دی 1395، صفحه 645-659 اصل مقاله (1.37 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2016.60834 | ||
نویسندگان | ||
اباذر اسمعلی عوری* 1؛ محمد گلشن2؛ کیوان خرمی3 | ||
1دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
3کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
چکیده | ||
مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمهخشک برای تأمین نیاز آبی ساکنان از اهمیت بسیاری برخوردار است. احداث سدهای زیرزمینی در این مناطق یکی از روشهای مدیریتی است. حوضة آبخیز دوستبیگلو در استان اردبیل با دارابودن مساحت 7461 کیلومتر مربع در اقلیم نیمهخشک کشور واقع شده است. در این تحقیق برای تعیین اولیة مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی از روشهای منطق بولین و منطق فازی استفاده شد. بدین منظور، از معیارهای توپوگرافی، زمینشناسی، کاربری اراضی، گسل، و قنات در این روشها استفاده شد. نقشههای بهدستآمده نشان داد مناطق جنوب شرقی و شمال غربی حوضه برای احداث سد زیرزمینی بدون محدودیتاند. پس از تعیین مناطق مستعد، با توجه به نقشههای تهیهشده، 36 محور مناسب برای احداث سد زیرزمینی در تنگههای مناسب انتخاب شد و با درنظرگرفتن معیارهای اصلی محور سد، مخزن سد، آب،و اقتصادی- اجتماعی با استفاده از روش AHPمحورهای انتخابی اولویتبندی شد. نرخ سازگاری برای روش AHPمعادل 03/0 بهدست آمد که پذیرفتنی است. نتایج اولویتبندی سدهای انتخابی در این مناطق نشان داد که معیار اصلی آب بهترتیب با وزن 11/0 و 104/0 برای زیرمعیارهای کمّیت و کیفیت آب اهمیت فراوانی در اولویتبندی محورهای انتخابی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل سلسلهمراتبی؛ سدزیرزمینی؛ مکانیابی؛ منطق بولین؛ منطق فازی | ||
مراجع | ||
آذر، ع. و رجبزاده، ع. (1387). تصمیمگیری کاربردی(با رویکرد MADM)، تهران: نگاه دانش. پیرمرادی، ر.؛ نخعی، م. و اسدیان، ف. (1389). تعیین مناطق مناسب جهت احداث سد زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و AHP (مطالعة موردی: دشت ملایر در استان همدان)، فصلنامة جغرافیای طبیعی، 3(8): 51 ـ 66. پیرمرادیان، ر.؛ بهبهانی، س.م.؛ نظریفر، م. و ولایتی، س. (1392). پهنهبندی اولیة مکانهای مناسب احداث سد زیرزمینی در دشت ایوانکی،اولینهمایش ملی چالشهای منابع آب و کشاورزی، دانشگاه آزاد اصفهان. چزگی، ج.؛ مرادی، ح.ر. و خیرخواه، م.م. (1389). مکانیابی محلهای مناسب جهت احداث سد زیرزمینی با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره با تأکید بر منابع آب، مجلة علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 4(13): 65 ـ 68. حاجیعزیـزی، ش.؛ خیرخواه زرکش، م. و شریفی، ا. (1389). تعیـین آبراهـههـای مناسـب احداث سد زیرزمینی به روش تصمیمگیری چندمعیاره و با تکیه بر تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعـات جغرافیایی، پایـاننامة کارشناسـی ارشـد، گـروه سـنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانـشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. خرمی، ک.؛ وهابزاده، ق.؛ سلیمانی، ک. و طلایی، ر. (1392). انتخاب محلهای مناسب سد زیرزمینی در حوضة آبخیز قرهسو، پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. خرمی، ک.؛ وهابزاده، ق.؛ سلیمانی، ک. و طلایی، ر. (1393). تعیین مناطق مناسب سد زیرزمینی در حوضة آبخیز قرهسو، نشریة مهندسی و مدیریت آبخیز، 6(2): 139 ـ 154. سلیمانی، س.؛ نیکودل، م.م.؛ ارومیهای، ع. و بهرامی، ح. (1387). مکانیابی گزینههای مناسب جهت احداث سدهای زیرزمینی با استفاده از GIS و RS، سومین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه تبریز. طباطبایی یزدی ،ج. و نبیپیلشکریان، س. (1382). سدهای آب زیرزمینی جهت تأمین آب در مقیاس کوچک، انتشارات پژوهشکدة حفاظت خاک و آبخیزداری تهران. عابدینی، م.؛ میرزاخانی، ب. و عسگری، آ. (1394). پهنهبندی ژئومرفولوژیکی تناسب زمین در شهرستان اراک با استفاده از مدل منطق فازی، فصلنامة برنامهریزی منطقهای، 5(18): 59 ـ 72. عبادینژاد، سید علی؛ یمانی، مجتبی؛ مقصودی، مهران و شادفر، ص. (1386). ارزیابی کارایی عملگرهای منطق فازی در تعیین توانمندی زمینلغزش، مجلة علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 1: 44 ـ 93. عشقیزاده، م. و نورا، ن. (1389). تعیین محل مناسب احداث سد زیرزمینی بر روی قنات، مجلة پژوهشهای حفاظت آب و خاک، 7(3): 45 ـ 64. عیسوی، و.؛ کرمی، ج.؛ علیمحمدی، ع. و نیکنژاد، ع. (1391). مقایسة دو روش تصمیمگیری AHP و Fuzzy – AHP در مکانیابی اولیة سدهای زیرزمینی در منطقة طالقان، فصلنامة علوم زمین، 22(85): 27 ـ 34. قارزی، ر.؛ نجفینژاد، ع.؛ نورا، ن.؛ دهقانی، ا.ا. و فیلهکش، ا. (1391). مسائل اقتصادی- اجتماعی سد زیرزمینی در آبخیز بفرة سبزوار، هشتمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، خرمآباد. مهندسین مشاور قطرة باران صحرا (1384). مطالعات بیلان و چرخة آب محدودة مطالعاتی اردبیل، ج 2، گزارش آبهای زیرزمینی. نادری، ف. (1391). کاربرد منطق فازی در پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضة آبخیز چرداول ایلام، پژوهشهای آبخیزداری، 94: 74 ـ 85. یوسفی سنگانی، ک.؛ محمدزاده، ح. و اکبری، م. (1393). ارزیابی پتانسیل آب زیرزمینی با روش تلفیق فازی و مدل تحلیل سلسلهمراتبی، فصلنامة بینالمللی توسعة منابع آب، 2(4): 127 ـ 141. Abedini, M.; Mirzakhani, B. and Asgari, A. (2015). Geomorphological zoning for determining land suitability in Arak city byusing fuzzy logic model, Journal of Zonal Planning, 5(18): 59-72.
Azar, A. and RajabZadeh, A. (2008). Applied Decision (MADM approach), Negahe Danesh publication, Tehran, pp. 230.
Barkhordari, J. (2015). The pre-selection of suitable sites for small underground dams in arid areas using GIS (A casestudy in Yazd_Ardakan watershed), International Geoinformatics Research and Development Journal, 6(1): 18-27.
Chezghi, J.; Moradi, H.M. and KheirkhahZarkesh, M.M. (2012). Selection of suitable sites for underground dams using multi criteria decision making with an emphasis to water resources (Case Study: West of Tehran Province), Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering, 4(13): 65-68.
Dorfeshan, F., Heidarnejad, M.; Bordbar, A. and Daneshian, H. (2014). Locating suitable sites for underground dams construction through analytic hierarchy process. International Conference on Earth, Environment and Life Sciences (EELS-2014) Dec. 23-24, Dubai (UAE).
Esavi, V.; Karami, J.; Alimohammadi, A. and Niknezhad, S.A. (2013). Comparison of AHP and FUZZY-AHP methods for underground dam site selection in Taleghan basin, Journal of Geoscience, 85: 27- 34.
Eshghizadeh, M. and Noora, N. (2011). Determining the suitable sites for underground dams construction on aqueduct, case study, Dahanchenar aqueduct of Kalat watershed in Gonabad, Journal of Water and Soil Conservation, 7(17): 45-64.
Forzieri, G.; Gardenti, M.; Caparrini, F. and Castelli, F. (2008). A methodology for the pre-selection of suitable sites for surface and underground small dams in arid areas: A case study in the region of Kidal, Mali, Journal of Physics and Chemistry of the Earth, 33: 74-85.
Garagunis, C.N. (1981). Construction of an impervious diaphragm for improvement of a subsurface water reservoir and simultaneous protection from migrating salt water, Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 24(1): 169-172.
Gharzi, R.; Najafinezhad, A.; Noora, N.; Dehghani, A.A. and Filehkesh, E. (2013). Economic-Social issues of underground dam in Bafreh (Sabzehvar) watershed, 8th Iranian National Conference on Sciences and Watershed Management Engineering, Lorestan University, Khoram Abad, Iran.
Gupta, R.N.; Mukherjee, K.P. and Singh, B. (1987). Design of artificial underground dams for mine water storage, Mine Water and the Environment, 6(2): 1-14.
Hajiazizi, Sh.; Kheirkhah, M. and Sharifi, A. (2010). Determining appropriate stream for underground dam construction with multi criteria decision making methods based on remote sensing and GIS techniques, Master degree thesis, remote sensing and GIS group, Islamic azad university, science and research branch, Tehran.
Hanson, G. and Nilsson, A. (1986). Groundwater dams for rural water supplies in developing countries, Ground Water, 24(4): 497-506.
Ishida, S.; Tsuchihara, T.; Yoshimoto, S. and Imaizumi, M. (2011). Sustainable use of groundwater with underground dams, Review, JARQ, 45: 51-61.
Khorrami, k.; Vahhabzadeh, Gh.; Soleimani, K. and Talaei, R. (2013). Selection suitable sites of underground dam in the Gharesou watershed, Mater degree thesis, watershed management group, Sari Agricultural and Natural Resources University, pp. 122.
Khorrami, k.; Vahhabzadeh, Gh.; Soleimani, K. and Talaei, R. (2014). Determining the suitable areas of underground dam in Gharasou watershed, Journal of Watershed Engineering and Management, 6(2): 139-154.
Luyun, R.J.; Momii, K.; Nakagawa, K. and Fujiyama, S. (2008). Salt water dynamics due to cut-off wall installation in coastal unconfined aquifers, Vol. 320. Copenhagen, Denmark, 9-13 September 2007, pp. 214-219.
Naderi, F. (2012). Applying fuzzy logic to mapping susceptibility of landslide in Chardavel watershed in Ilam province, Watershed Management Research, 94: 74-85.
Nilsson, A. (1988). Groundwater dams for small scale water supply, IT publications, pp. 69.
Onder, H. and Yilmaz, M. (2000). Underground dams: A tool of sustainable development and management of groundwater resources, European Water, 11(12): 30-40.
Pirmoradi, R.; Nakhaei, M. and Asadian, F. (2011). Determining suitable areas for underground dam construction using GIS and AHP, Case study: Malayer plain in Hamedan province, Natural Geography, 8: 51-66.
Pirmoradian, R.; Behbahani, S.; Nazarifar, M. and Velayati, S. (2014). Initial mapping suitable locations for underground dam construction in Eyvanakey plain, The first national conference on water resources and agricultural challenges, Islamic azad university, Isfahan branch.
Rezaei, P.; Rezaei, K.; Nazari-Shirkouhi, S. and Jamalizadeh, M.R. (2013). Application of fuzzy multi criteria decisionmaking analysis for evaluating and selecting the best location for underground dam construction, Acta Polytechnica Hungarica, 10(7): 187-205.
Shenkut, M. (1999). Design of subsurface dam for BoriVillage, AddisAbaba, Ethiopia.
Soleimani, S.; Nikoodel, M.; Oroumiey, A. and Bahrami, H. (2009). Suitable site selection of underground dam Using RS and GIS, Third Conference of Iran Water Resources Management, Tabriz university.
Tabatabei Yazdi, J. and Nabipey, S. (2004). Underground water dams for small-scale water supply, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Tehran, Iran, 63 pp.
Telmer, K. and Best, M. (2004). Underground dams: A practical solution for the water needs of small communities in semiarid regions, School of Earth and Ocean Sciences, University of Victoria.
Yousefi, K.; Mohammadzadeh, H. and Akbari, M. (2014). An evaluation of groundwater potential zones using combined fuzzy-AHP method and GIS/RS techniques A case study of NE Hezarmasjed mountain, Khorasan Razavi province, International bulletin of water resources and development, 7: 127-141. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,772 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,018 |