پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,212,572 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,960,134 |
مقارنه دیدگاه ها در گستره عصمت گفتاری رسول خدا با محوریت آیات نخست سوره نجم | ||
| پژوهشنامه تفسیر کلامی قرآن | ||
| مقاله 7، دوره 2، شماره 4، دی 1394، صفحه 717-748 اصل مقاله (710.92 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدتقی شاکر* 1؛ زهره جمالی زواره2 | ||
| 1دکتری کلام امامیۀ دانشگاه قرآن و حدیث؛ پژوهشگر پژوهشگاه امام صادق (ع) | ||
| 2کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن حوزۀ علمیۀ خواهران | ||
| چکیده | ||
| شرط اصلی تحقق رسالت، عصمت انسان منتخب بوده که این اندیشه از دیدگاه قرآن نیز ضروری دانسته شده است. در اثبات عصمت انبیا (ع) علاوه بر دلایل عقلی، از دلایل نقلی نیز بهره گرفته‌اند. مسئلۀ پسین در حوزۀ عصمت، بررسی نگاه آموزه‌های دینی به قلمرو این مقوله خواهد بود. مقام عصمت، جایگاهی است که مراتبی از حداقل‌های این جایگاه تا عالی‌ترین آنها را در خود جای می‌دهد. حتی باید گفت عصمت به تناسب متعلق آن، به گونه‌های متفاوتی تقسیم می‌شود. در مقالۀ حاضر که با روش کتابخانه‌ای و با رویکرد تحلیلی انجام پذیرفته است؛ کوشیده‌ایم به بررسی و نقد آرای مفسران در محدودۀ عصمت اثبات‌پذیر از آیات سوم و چهارم سورۀ النجم بپردازیم. مصداق سخن در این آیات به اجماع مفسران، پیامبر اکرم (ص) است. بررسی گفتارهای ذیل آیات، بیانگر طرح دیدگاه‌های گوناگون در تبیین آیات خواهد بود. برخی استناد به آیه را در اثبات عصمت جزئی و برخی عصمت شمولی گفتار حضرت، بیان داشته‌اند. این در حالی است که دیدگاه عصمت جزئی دربرگیرندۀ دو محور شامل حیطۀ قرآن و وحی و همچنین تطبیق بر گفتار حضرت در مسئلۀ جانشینی و امامت شده است. افزون بر این دو دیدگاه اصلی، برخی مفسران ضمن بیان دلایل مختلفِ اشاره‌کننده به عصمت جزئی و کلی، نتیجۀ مشخصی از آن ارائه نداده‌اند. نوشتۀ پیش‌رو در نهایت با بررسی ریشۀ اختلاف دیدگاه‌ها و توجه به قراین داخلی و خارجی، نشان خواهد داد که دلالت آیات مورد بحث بر عصمت فراگیر دیدگاه اثبات‌پذیری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیامبر اکرم (ص)؛ سورۀ نجم؛ عصمت گفتاری؛ نطق؛ وحی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparing Different Views Regarding the Scope of the Infallibility of the Speech of the Holy Prophet (PBUH) Based on the First Verses of Chapter The Star of the Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadtagi Shaker1؛ Zohre jamali2 | ||
| 1PhD Imamiye Theology, Quran and Hadith University | ||
| 2M.A. of Interpretation and Quranic Sciences | ||
| چکیده [English] | ||
| The main condition for the realization of prophethood is the infallibility (ismah) of the chosen person; this idea is considered necessary in the viewpoint of the Holy Quran too. In proving the infallibility of prophets, in addition to rational (‘qli) reasons, narrative (naqli) reasons are also used. The subsequent matter in the field of infallibility is investigating the view of religious teachings to the scope of this issue. Infallibility is a position which encompasses the lowest as well as the highest levels. Even it should be said that infallibility can be divided to different kinds in proportion to its components. The present study, which has been conducted using library method and by an analytical approach, has tried to investigate and criticize the views of different commentators in the scope of infallibility which can be proved from the third and fourth verses of the Chapter The Star (al-Najm) of the Quran. All commentators agree that these verses refer to the Holy Prophet (PBUH). Analyzing what is mentioned about these verses shows that different views have been presented in explaining them. Some have referred to them in proving partial infallibility and others have referred to them in proving complete infallibility of the speech of the Prophet (PBUH). Whereas, the partial infallibility view has two dimensions including the scope of the Quran and revelation as well as the speeches of the Prophet on the issue of Imamate and succession. In addition to these two main views, some commentators, while expressing different reasons regarding partial and complete infallibility, have not presented a clear conclusion. By investigating the root of the differences among commentators' views and paying attention to internal and external evidences, the present paper shows that the implication of the verses under investigation on complete infallibility of the speech of the Prophet (PBUH) is a provable view. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Chapter The Star, The Holy Prophet (PBUH), Speech, Infallibility of Speech, Revelation | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن مجید ابن‌بابویه، محمدبن على (1376). الأمالی (للصدوق)، چاپ ششم، تهران: کتابچى. ابن‌خمیر(1420). تنزیه الانبیاء عما نسب الیهم حثالة الاغبیاء – دمشق. ابن شهرآشوب مازندرانى، محمدبن على (1379). مناقب آل أبی‌طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، قم: علامه. ابن شهرآشوب مازندرانى، محمدبن على (1410). متشابه القرآن و مختلفه، قم: انتشارات بیدار. ابن‌عاشور، محمدبن طاهر (بی‌تا). التحریر و التنویر، بی‌جا. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414). لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار صادر. ابن‌هشام انصاری، جمال‌الدین (1433). مغنی الادیب (تصحیح: علی رضا رنجبر)، قم: مرکز مدریت حوزه‌های علمیه. ابوالفتوح رازى، حسین‌بن على (1408). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن (تحقیق: دکتر محمد جعفر یاحقى- دکتر محمد مهدى ناصح)، مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى. خویی، ابوالقاسم (1417). مصباح الاصول، مؤسسه احیاء آثار الخوئی، قم. ابوالقاسم خویی (1417). مصباح الاصول، مؤسسه احیاء آثار الخوئی، قم. آل سعدى، عبدالرحمن‌بن ناصر (1408). تیسیر الکریم الرحمن، مکتبة النهضة العربیه – بیروت. آلوسى، محمود (1415). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم (تحقیق: على عبدالبارى عطیة)، بیروت: دارالکتب العلمیه. برقى، احمدبن محمدبن خالد (1371). المحاسن، قم: دارالکتب الإسلامیة. تحریری، محمد باقر (1388). شرح حدیث عنوان بصری (بندگی حقیقی و حقیقت علم) (تنظیم: حسین حسین‌زاده اصفهانی)، تهران: حر. جصاص، احمدبن على (1405). احکام القرآن (جصاص)، دارالاحیاء التراث العربى – بیروت. جوادی آملی، عبدالله (1390). نشانه‌های پرواپیشگی، قم: نشر هاجر. حریری، محمد یوسف (1384). فرهنگ اصطلاحات قرآنی، قم: هجرت. حسکانی، عبیدالله‌بن عبدالله (1411). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (محقق محمد باقر محمودى) تهران: التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی. حسینى شاه‌عبدالعظیمى، حسین‌بن احمد (1363). تفسیر اثنی‌عشرى، تهران: انتشارات میقات. خواجه نصیرالدین طوسى (1405). تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، دارالاضواء – بیروت. دروزه، محمد عزه (بی‌تا). التفسیر الحدیث (ترتیب السور حسب النزول)، بیروت: دارالغرب الاسلامی. رجبی، محمود (1383). روش تفسیر قرآن، چاپ اول، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. زرشکی، محمد بن بهادر (1409). البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفه. زمخشرى، محمود (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی. سمرقندى، نصربن محمدبن احمد (بی تا). بحرالعلوم، بی‌جا. سیوطی، عبدالرحمن‌بن ابی‌بکر (بی‌تا). ترتیب سور القرآن (محقق سید جمیلی)، بیروت: دار و مکتبه الهلال. سیوطى، جلال‌الدین (1404). الدر المنثور فى تفسیر المأثور، کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى – قم. شاکر محمد تقی و رضا برنجکار (1404). امامت و خاتمیت از دیدگاه قرآن و روایات، مجلۀ کتاب قیم، شمارۀ 6. شرف‌الدین، جعفر (بی‌تا). الموسوعه القرآنیه (خصایص السور) (مراجعه ابوعلی محمد توفیق و احمد حاطوم)، بیروت: دارالتقریب بین‌المذاهب الاسلامیه. شریف لاهیجى، محمدبن على (1373). تفسیر شریف لاهیجى، دفتر نشر داد – تهران. یوسفیان، حسن؛ شریفی، احمد حسین (1388). پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. شریف الرضی، محمدبن حسین (1414). نهج البلاغة (للصبحی صالح) – قم. شریف مرتضى، علی‌بن حسین (1250). تنزیه الأنبیاء - قم. ذهبى، شمس‌الدین محمدبن احمد (1413). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، بیروت، دارالکتاب العربى. شیخ مفید (1413الف). اوائل المقالات، المؤتمر العالمی للشیخ المفید – قم. شیخ مفید (1413ب). تصحیح اعتقادات الامامیة، المؤتمر العالمی للشیخ المفید – قم. صادقى تهرانى، محمد (1365). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامى. طباطبایى، سید محمد حسین (1417). المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. طنطاوى، سید محمد (بی تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، بی‌جا. طوسى، محمدبن حسن (بی‌تا). التبیان فى تفسیر القرآن (تحقیق احمد قصیر عاملى)، بیروت: دارلااحیاء التراث العربى. عبدالباقی، محمد فواد (1391). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، قم: نوید اسلام. عروسى حویزى، عبد على‌بن جمعه (1415). تفسیر نورالثقلین (تحقیق: سید هاشم رسولى محلاتى)، قم: انتشارات اسماعیلیان. فاریاب، محمد حسین (1390). عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمه‌الله تعالی). فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمدبن عمر (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی. فخرالدین رازى (1409ق). عصمة الأنبیاء: بیروت، چاپ دوم. فرات کوفى، ابوالقاسم فرات‌بن ابراهیم (1410). تفسیر فرات الکوفى، تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى. فراهیدى، خلیل‌بن احمد (1410). کتاب العین، قم: انتشارات هجرت. فیض کاشانى، ملا محسن (1415). تفسیر الصافى (تحقیق: حسین اعلمى)، تهران: انتشارات الصدر. قائمی‌نیا، علی‌رضا (1389). بیولوژی نص (نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن)، فرهنگ و اندیشه. قرشى، سید على اکبر (1371). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیة. قمى، على‌بن ابراهیم (1367). تفسیر قمى (تحقیق: سید طیب موسوى جزایرى)، قم. کلینى، محمدبن یعقوب (1407). الکافی (ط - الإسلامیة) – تهران. کوفى اهوازى، حسین‌بن سعید (1402). الزهد، العلمیه، قم. مجلسى، محمد باقربن محمد تقى (1403). بحار الأنوار، بیروت: دارإلاحیاء التراث العربی. حجتی، محمد باقر (1365). اسباب النزول، وزارت ارشاد اسلامی، تهران. رضائی اصفهانی، محمد علی (1392). منطق تفسیر قرآن، ترجمه و نشر المصطفی، قم. معرفت، محمد هادی (1389). تاریخ قرآن، تهران: سمت. مصباح یزدی، محمد تقی (1377). آموزش عقاید، بی‌جا: چاپ و نشر بین‌الملل. مغنیه، محمد جواد (1424). تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الإسلامیة. مکارم شیرازى، ناصر و همکاران (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة. نائینى، محمد حسین (1352). اجود التقریرات – قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,865 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,194 |
||