جدیدیه، اسلام و روسی‌گردانی: نقش جدیدیه در گذار آسیای مرکزی از دورۀ اسلامی به دورۀ شوروی

آذرنگ، عبدالحسین، «جدیدگرایان»، دانشنامه بزرگ اسلامی، به سرپرستی محمدکاظم موسوی بجنوردی، جلد 17، تهران، بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1388.

ناشناس، اقدامات روسیه در آسیای مرکزی، چاپ شهرام فرحناکی، تهران، نشر تاریخ ایران، 1391.

بلجوانی، محمدعلی ابن محمدسید، تاریخ نافع، به کوشش احرار مختار، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، 1384.

بوستانی بخارایی، میرزاعبدالعظیم، تحفه شاهی، چاپ نادره جلالی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1388.

تاشکندی، محمدصالح خوجه، تاریخ جدیده تاشکند، بازیابی از وبگاه:

http://zerrspiegel.orientphil.uni-halle.de/t386.html

حانری، عبدالهادی، آزادی­های سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشه‌گران، گذری بر نوشته‌های فارسی در دو سدۀ واپسین، مشهد، 1374.

دانش، احمد مخدوم، رسالۀ مختصری از تاریخ سلطنت خاندان منغیتیه، دوشنبه، ثروت (سیریلیک) 1992.

رمزی، م. م.، تلفیق الاخبار و تلقیح الآثار فی وقایع قزان و بلغار و ملوک التتار، اورنبورگ روسیه، 1908.

رئیس‌نیا، رحیم، جنبش جدیدیه در تاتارستان، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1386.

رئیس‌نیا، رحیم، «جدیدها، نهضت»، دانشنامۀ جهان اسلام، به سرپرستی غلامعلی حداد عادل، جلد 9، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، 1384.

رئیس‌نیا، رحیم، «جراید: مسلمانان روسیه»، دانشنامۀ جهان اسلام، به سرپرستی غلامعلی حداد عادل، جلد10، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، 1385.

صدرضیاء، شریف‌جان مخدوم، روزنامه صدرضیاء، به اهتمام محمدجان شکوری بخارایی، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، 1382.

صفت‌گل، منصور، پژوهشی دربارۀ مکتوبات تاریخی فارسی ایران و ماوراءالنهر (صفویان، اوزبکان، امارت بخارا)، با همکاری دکتر نوبواکی کندو، توکیو: مؤسسۀ مطالعات زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیا و آفریقا، 1385.

عینی، صدرالدین، تاریخ انقلاب فکری بخارا، تهران، سروش،1381.

عینی، صدرالدین، نمونه ادبیات تاجیک، 300-1200، سمرقند، 1925.

عینی، صدرالدین، یادداشت‌ها، چاپ علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، تهران: آگاه، 1362.

غفورف، باباجان، تاجیکان، تاریخ قدیم، قرون وسطی و دورۀ نوین، دوشنبه: عرفان،1377.

فطرت، عبدالرئوف، بیانات سیاح هندی، بی‌جا: حکمت، (1339[ق.؟]).

کستنکو، کاپیتان اتاماژور، شرح آسیای مرکزی و انتشار سیویلیزاسیون روسی در آن، ترجمه مادروس داودخانف، تصحیح و مقدمه از غلامحسین زرگری‌نژاد، تهران، مؤسسۀ تحقیقات و توسع، علوم انسانی، 1383.

محمدحسن کاوسی عراقی، (کوشش‌گر)، مراسلات در باب آسیای مرکزی، تهران، مرکز مطالعات قفقاز و آسیای مرکزی، وزارت امورخارجه، تهران، 1373.

مسلمانیان قبادیانی، رحیم، «نهضت جدیدیه در بخارا و...»، کتاب ماه ادبیات، شماره 9، پیاپی 133، صص 22-32، 1386 .

معتمدنژاد، کاظم، مطبوعات در آسیای مرکزی، تهران، صص 61-62،1390.

میرزاسراج‌الدین حاجی عبدالرئوف[حکیم]، تحف اهل بخارا، با مقدمه محمد اسدیان، تهران، 1369.

Abdirashidov, Zainabidin, (2011) Ismail Gasprinskiii Turkistan v nachale XX veka: sviiazi, otnosheniya, vlianyie, Tashkent;

al-Khalidi, Gurban Ali, (2004) An Islamic Biographical Dictionary of the Eastern Kazakh Steppe, 1770-1912, by Allen J, Frank & M. A. Usmaniov, New York.

Ashurov, G., (2005) "Intellectual and Political Ferment" in Ch. Adle (ed.), History of Civilizations of Central Asia, vol.6, UNESCO, pp. 185-210.

Bartol’d, V. V., (1962) “Istoria kul’turnoi zhizni turkestana”, in Sochinenia, vol. 2/1, Moscow, pp. 292-318.

Becka, Jìrì,  (1968)"Tajik literature from the 16th century to the present", in J. Rypkaet al., History of the Iranian Literature,  Holland.

Bennigsen, A., (1962) “’Molla Nasreddin’ et la presse satirique musulmane de Russie avant 1917”, Cahiers du Monde russe et soviètique, vol. 3/3, pp. 505-520.

Bennigsen, Alexandre & Chantal Lemercier-Quelquejay, (1964) Le presse et le mouvement national chez les musulmans de russieavant 1920, Paris.

Berkes, Niyazi, (1998) The Development of Secularism in Turkey, London: McGill University Press;

Cohen, Ariel, (1996) Russian Imperialism, Development and Crisis, New York;

Crews, Robert D., (2006) For Prophet and Tsar, Islam and Empire in Russia and Central Asia, Harvard University Press;

Curzon, George N., (1889) Russia in Central Asia in 1889 and the Anglo-Russian Question, London;

DadkhahTashkandi, Mulla Muhammad Yunus Djan Shighavul, (2001) The Life of ‘Alimqul, A Native Chronicle of Nineteenth Century Central Asia, ed. And trans. By Timur K. Beisembiev, RoutledgeCurzon;

Dana Sherry, (2003) “Mosque and State in the Caucasus, 1828-1841”, Caucasus and Central Asia Newsletter, Issue 4;

d'Encausse, H. Carrère, (1962) "La politique culturelle du pouvoir tsariste au Turkestan (1867-1917)",  Cahiers du Monde russe et soviétique, Vol. 3, No. 3 (Jul. - Sep.), pp. 374-407;

Dudoignon, Stéphan, (1996) "La question scolaire à Boukhara et au Turkestan russe, du "Premier renouveau" à la soviétisation (Fin du XVIIIe siècle-1937)", Cahiers du Monde russe, Vol. 37, No. 1/2, (Jan. - Jun.), pp. 133-210.

ـــــــــــــــــــــــــــ, (2006) "Echos to al-Manar among the Muslim of Russiam Empire: a preliminary research note on Reza al-din b. Fakhr ad-Din and the Šurâ (1908-1918)" in Stéphane A. Dudoignon, KomatsoHisao, and Kosugi Yasushi (eds.), Intellectuals in the Modern Islamic World, Transmission, Transformation and Communication, London & New York, pp. 85-116

Frank, Allen J., (2001) Muslim's Religious Institutions in Imperial Russia, The Islamic World of Novouzensk District and the Kazakh Inner Horde, 1780-1910, Leiden;

Gaspirali, İsmail, (2008) Seçilmiş Eserleri, Yavuz Akpinar, III vols., İstanbul: Ötüken.

Gasprinskii, I., (1881) Russkoe Musul’manstvo, mïsli, zametki i nabliudenia, simferopol’.

Grassi, Evelin, (2009) "Soviet Studies on the Literature of the Tajik Enlightenment, (Second Half of the Nineteenth Century)", Eurasian Studies, vol. 7/1-2.

Kemper, Michael & Stephan Dudoignon, (1996) "Entre Boukhara et la Moyenne-Volga: Abd-al Nasir al-Qursawi (1776-1812), enconflit avec les oulémastraditionalistes", Cahiers du Monde russe, vol. 37, no. 1/2, 41-51;

Khalid, Adeeb, (1998) The Politics of Muslim Cultural Reform, Jadidism in Central Asia, California.

Lansdell, Henry, (1885) Russian Central Asia, including Culdja, Bukhara, Khiva &Merv, 2 vols. London;

Lazzerini, (1992) “Ismail Bey Gasprinskii’sPrevodchik/Tercüman: A Clarion of Modernism”, in Hasan B. Paksoy (ed.), Central Asian Monuments,  Istanbul: Isis press, pp. 143-156.

ــــــــــــ, (1975) “Gadidism at the turn of the twentieth century: a view from within”, Cahiers du Monde russe et soviètique, vol. 16/2, pp. 245-277;

Lemercier-Quelquejay, Chantal, (1963) "Un reformateur tatare au XIXe siècle, 'Abdul Qajjum al-Nasyri", Cahiers du Monde russe et soviètique, vol. 4, no. 1/2, p. 117-142.

ــــــــــــ, (1967) “Le missions orthodoxesen pays musulmane de moyenne-et basse- Volga, 1552-1865”, Cahiers du Monde russe et soviètique, vol. 8/3, pp. 371-389.

Mackenzie, David, (1967) “Kaufman of Turkestan: An Assessment of His Administration 1867-1881”, Slavic Review, vol. 26/2, p. 265-285;

Morrison, A., (2008) Russian Rule in Samarkand, 1868-1910, A Comparison with British India, Oxford University Press, pp. 51-73;

Ney, Napoleon, (1888) En Asie central à la vapeur, Paris.

Ortayli, Ilber, (1991) “Reports and Considerations of Ismail Bey Gasprinskii in “Tercüman” on Central Asia”, Cahiers du Monde russe et soviètique, vol. 32/1, pp. 43-46.

Ostromov, N. P., (1899) Konstantin Petrovitch fon-Kavfmann,stroitel Turkestana, Tashkent.

Rawlinson, Henry, (1875) England and Russia in the East, A Series of Papers on The Political and Geographical Conditions of Central Asia, London.

Saussay, Jean, (1967) “Il’minskij et la politique de russification du Tatars, 1865-1891”, Cahiers du Monde russe etsoviètique, vol. 8/3, pp. 414-426.

Skrine, Francis Henry & Edward Denison Ross, (2005)The Heart of Asia, A History of Russian Turkestan and the Central Asian Khanates from the Earliest Times, New York.

Swietochowski, Tadeusz, (1985) Russian Azerbaijan, 1905-1920, The Shaping of National Identity in a Muslim Community, Cambridge University Press.

Vambery, Arminius, (1865) Travels in Central Asia, New York.

Wennberg, Franz, (2013) On the Edge, the Concept of Progress in Bukhara during the Rule of Later Manghits, Sweden.

Yemelianova, Galina M., (2002) Russia and Islam, a Historical Survey, New York.

Zarconne, Thierry, (1996) "­Philosophie et théologie chez les djadids: La question du raisonnement indépendant (Iǧtihâd)", Cahiers du Monde russe, Vol. 37, No. 1/2, (Jan. - Jun.), pp. 53-63.